OVERZICHT. Aantal rode landen in Europa stijgt naar dertien, België blijft stevig in top vijf

Eerst en vooral de cijfers. Die geven een beeld van de coronasituatie in Europa op basis van het aantal bevestigde gevallen per 100.000 inwoners in de laatste veertien dagen. Landen die boven de 120 bevestigde gevallen scoren, worden rood ingekleurd. Dat zijn er momenteel dertien: Tsjechië (375), Spanje (303), Nederland (285), Frankrijk (257), België (246), Verenigd Koninkrijk (202), IJsland (195), Luxemburg (168), Slowakije (136), Roemenië (135), Hongarije (122), Oostenrijk (122) en Ierland (121). Die laatste twee landen zijn nieuwkomers, maar ze zaten hiervoor al in de gevarenzone. De volgorde binnen de top vijf blijft ongewijzigd. België blijft op de vijfde plaats, maar zag wel het aantal besmettingen per 100.000 inwoners toenemen van 233 naar 246.

Vier landen zitten intussen dicht bij de drempel - sommige zelfs héél dicht - en bevinden zich in de gevarenzone: Malta (119), Slovenië (117), Denemarken (109) en Portugal (105).


Onderaan de lijst - waar we de landen vinden die het minst zwaar getroffen zijn door het virus - staan Letland (36), Liechtenstein (34), Finland (32), Noorwegen (31) en Cyprus (28).


Niet alleen in ons land, maar ook in enkele andere zwaar getroffen landen grijpen de autoriteiten intussen in om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.

Tsjechië blijft de rode lijst aanvoeren en zag er vandaag opnieuw een recordaantal nieuwe bevestigde gevallen bijkomen. Het ministerie van Volksgezondheid rapporteerde er 5.335 in één dag en dat waren er nooit eerder zo veel. In totaal werden nu al meer dan 95.000 besmettingen opgetekend sinds het begin van de crisis. Er vielen ook al 829 doden door Covid-19. 

Vooral de laatste maand gingen de cijfers fors omhoog. Het aantal ziekenhuisopnames is zelfs vertienvoudigd sinds eind augustus en dat legt een zware druk op het gezondheidssysteem. Voorlopig zouden er nog genoeg bedden zijn, maar het water komt de ziekenhuizen aan de lippen.

De overheid heeft in de nacht van zondag op maandag de noodtoestand afgekondigd in het hele land. Dat stelt haar onder meer in staat om maatregelen te nemen zonder de toestemming van het Parlement. 

Minister van Gezondheid Roman Prymula heeft vandaag ook bekendgemaakt dat vrijetijdsactiviteiten “zeer drastisch beperkt of zelfs verboden” worden vanaf maandag. Theaterzalen, bioscopen en dierentuinen moeten zeker veertien dagen de deuren sluiten. Ook professionele en amateursportevenementen worden verboden. Sporthallen, zwembaden en fitnesscentra gaan dicht. Restaurants moeten sluiten vanaf 20 uur. De herfstvakantie voor de scholen duurt een week langer en het afstandsonderwijs wordt uitgebreid naar heel het land.

In Spanje is de hoofdstad Madrid een van de zwaarst getroffen gebieden. Waar Spanje gemiddeld 303 bevestigde gevallen per 100.000 inwoners telt in de laatste veertien dagen, is dat cijfer in Madrid gestegen tot 741 volgens de Wereldgezondheidsorganisatie. Ziekenhuizen en diensten intensieve zorgen raken opnieuw overvol zoals tijdens de eerste golf. “Ons personeel is bang dat er een nieuwe tsunami komt”, zei Juan José Río, medisch directeur van het grote La Paz-ziekenhuis, eerder deze week al aan de krant El País.

De Spaanse regering verscherpte de coronamaatregelen in Madrid en kondigde vanaf maandag een gedeeltelijke lockdown af in het centrum en elf randgemeenten. Een rechter maakte die beslissing vandaag echter ongedaan en oordeelde dat de federale overheid daar niet bevoegd voor was. De regionale overheid in Madrid had daarop aangestuurd omdat ze vreesde dat de lockdown een economisch bloedbad zou veroorzaken.

Desondanks roept het hoofd van de regionale overheid - Isabel Diaz Ayuso - iedereen op om zo veel mogelijk thuis te blijven. Maandag is het Nationale Feestdag in Spanje en er staat een verlengd weekend voor de deur, waarin traditioneel flink gefeest wordt. Ayuso kondigde voor morgen ook nieuwe maatregelen aan. Ze beloofde dat die “verstandig, eerlijk en evenwichtig” zouden zijn.

Momenteel worden er rond de 10.000 nieuwe besmettingen per dag gerapporteerd in Spanje. Maandag registreerde de overheid er 12.000. Het totale aantal zit nu al op ruim 835.000 bevestigde gevallen, het hoogste aantal in Europa. Meer dan 32.500 mensen bezweken al aan het virus.

Onze noorderburen stegen gisteren een plaats in de lijst met rode landen en staan vandaag nog altijd op die derde plek. Beterschap is voorlopig niet in zicht. Tussen woensdagochtend en vandaag zijn in Nederland 5.831 nieuwe coronagevallen gemeld en dat is goed voor een nieuw dagrecord. Het vorige record was nog maar een dag oud. In de afgelopen zeven dagen werden bijna 32.000 nieuwe besmettingen gemeld. Sinds het begin van de uitbraak van het coronavirus zijn meer dan 150.000 mensen in Nederland positief getest. 

Er belandden volgens de recentste cijfers in een dag tijd ook 49 mensen in het ziekenhuis. In totaal zijn nu 1.070 mensen opgenomen. Er werden daarnaast dertien nieuwe sterfgevallen gerapporteerd. Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend waren dat er nog 36 in totaal. In totaal zijn er volgens cijfers van de Johns Hopkins University al meer dan 6.500 dodelijke slachtoffers gevallen door Covid-19.

Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge heeft vandaag gewaarschuwd dat de regering zich genoodzaakt zal zien met nieuwe maatregelen te komen, als het aantal nieuwe besmettingen niet daalt. 

Het RIVM verwacht op zijn vroegst echter volgende week effecten te zien van de maatregelen die de overheid vorige week nam tegen het coronavirus. Tot 20 oktober moet de horeca om 22 uur dicht en is er geen publiek meer toegestaan bij sportevenementen. In publieke ruimtes mag je nog maar met hoogstens 30 mensen verzamelen. Dat geldt overigens ook voor de horeca, personeel niet meegerekend. Thuis mag je nog maar drie mensen ontvangen en thuiswerk is opnieuw de norm.

Het dragen van maskers blijft ook van kracht op het openbaar vervoer en in winkels in de grote steden. Supermarkten zijn sinds deze week twee uur per weekdag exclusief open voor ouderen en kwetsbare groepen en de kerken beperken hun publiek tot dertig mensen per dienst.

Ook Frankrijk kijkt tegen een recordaantal nieuwe gevallen aan. Woensdagavond werden 18.746 bevestigde besmettingen in een dag tijd gemeld door de autoriteiten. Het vorige record dateerde nog maar van zaterdag, toen er 16.972 gevallen werden gerapporteerd. Het totale aantal staat intussen op 669.235. Er overleden ook 80 mensen aan Covid-19, wat het totale aantal sinds het begin van de uitbraak op meer dan 32.000 brengt. 

Het coronavirus lijkt daarmee de afgelopen weken steeds sneller om zich heen te grijpen. Het aantal mensen dat opgenomen wordt in het ziekenhuis en op de diensten intensieve zorgen zit al sinds begin september in de lift. Ziekenhuizen in en rond Parijs nemen intussen noodmaatregelen door de toestroom van coronapatiënten. Verloven van medewerkers worden ingetrokken en niet-spoedeisende operaties worden afgeblazen.

De autoriteiten zagen zich deze week genoodzaakt om cafés in Parijs voor zeker twee weken dicht te doen. Restaurants moeten zich aan een strenger sanitair protocol houden en vroeger sluiten: om 22 uur al.

In de noord-Franse metropool Rijsel geldt vanaf zaterdag een maximaal waarschuwingsniveau inzake corona, zo heeft minister van Volksgezondheid Olivier Véran vanavond bekendgemaakt. Het niveau zal ook gelden voor Saint-Etienne, Lyon en Grenoble. Mogelijk zal vanaf maandag ook in Toulouse en Montpellier het maximale waarschuwingsniveau van kracht worden. Een en ander betekent dat er bijkomende maatregelen kunnen komen om de verspreiding van het coronavirus in te dijken.

Denemarken is een van de weinige landen die een goede beurt maken op de nieuwe coronakaart. Het kleurde gisteren al van rood naar oranje nadat de coronacijfers de jongste dagen terugvielen en die tendens zet zich vandaag door. “De curve is gebroken”, tweette de Deense minister van Volksgezondheid Magnus Heunicke dinsdagmiddag. “Het reproductiecijfer (het aantal mensen dat een coronapatiënt besmet, red) is nu 0,8 (wat betekent dat 10 patiënten ‘maar’ acht anderen aansteken en het virus dus krimpt, red).”

Volgens de meest recente cijfers die vandaag bekend werden gemaakt, kwamen er 855 nieuwe bevestigde gevallen van het virus bij en staat het totaal nu op 97.532 gevallen. Er werden geen nieuwe overlijdens gemeld. Dat totaal blijft op 5.892. Op de diensten intensieve zorgen ligt één patiënt meer dan gisteren: 2.623 in totaal.

Minister Heunicke roept wel op om niet op de lauweren te rusten. “In Europa is de epidemie nog altijd volop aan het woeden en we zien dat het aantal infecties op veel plaatsen toeneemt”, zegt hij. “Het virus waart dus nog altijd rond. Het is cruciaal dat we de maatregelen blijven respecteren.”

Denemarken kondigde nieuwe maatregelen aan toen het aantal besmettingen in september toenam. Mondmaskers werden overal verplicht waar sociale afstand niet mogelijk was en er kwamen bijkomende beperkingen op samenkomsten en voor de horeca. Zo moesten bars en restaurants om 22 uur dicht. Samenkomsten mochten nog maximaal 50 gasten tellen en thuiswerk werd aangemoedigd, zo meldde premier Mette Frederiksen half september. De maatregelen werden intussen verlengd tot 18 oktober.

Opmerkelijk is dat ook landen die niet rood gekleurd zijn op de coronakaart van het ECDC, hun regels aanscherpen. Gezondheidsautoriteiten in Ierland vroegen om een nieuwe nationale lockdown van vier weken om het aantal besmettingen weer omlaag te krijgen, nadat zaterdag het hoogste aantal nieuwe besmettingen werd gerapporteerd sinds eind april. De regering besliste maandag evenwel om het te houden bij een gewone verstrenging van de maatregelen.

Duitsland - dat vandaag ook een recordaantal nieuwe gevallen meldde - heeft het verbod op grote samenscholingen zoals sportevents en concerten verlengd tot het einde van het jaar. Wie op de luchthaven aankomt uit een land met hoog risico moet niet alleen een coronatest afleggen, maar ook veertien dagen in quarantaine. In Italië - dat met 4.458 nieuwe gevallen het hoogste aantal nieuwe besmettingen meldt in een half jaar - zijn nachtclubs gesloten en geldt er een mondmaskerplicht tussen 18 en 6 uur op publieke plaatsen waar de sociale afstand niet gerespecteerd kan worden. Kinderen vanaf 6 jaar moeten ook op school een mondmasker dragen als ze zich door de gebouwen verplaatsen.

Lees ook: Corona-infecties in Brussel swingen de pan uit, en dat ligt niét aan het toenemende aantal testen: “Bijzonder verontrustende situatie” (+)