Aantal rode landen in Europa stijgt verder naar elf, België blijft in top vijf

Eerst en vooral de cijfers. Die geven een beeld van de coronasituatie in Europa op basis van het aantal bevestigde gevallen per 100.000 inwoners in de laatste veertien dagen. Landen die boven de 120 bevestigde gevallen scoren, worden rood ingekleurd. Dat zijn er momenteel elf: Tsjechië (346), Spanje (305), Nederland (270), Frankrijk (249), België (233), Verenigd Koninkrijk (190), IJsland (185), Luxemburg (157), Hongarije (130), Roemenië (129) en Slowakije (126).

Die twee laatste landen zijn nieuwkomers, maar ze zaten hiervoor al in de gevarenzone. Denemarken is dan weer uit de lijst verdwenen. Opvallend is verder dat Tsjechië de koppositie overneemt van Spanje en dat Nederland een plaats stijgt. België blijft vijfde in de ranglijst.

Zes landen zitten intussen dicht bij de drempel en bevinden zich in de gevarenzone: Oostenrijk (119), Denemarken (113), Ierland (113), Malta (113), Slovenië (106) en Portugal (104).

Niet alleen in ons land, maar ook in enkele andere zwaar getroffen landen grijpen de autoriteiten intussen in om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Opmerkelijk daarbij is dat het niet alleen gaat om rood gekleurde landen.

Tsjechië

Tsjechië voert momenteel de rode lijst aan. Het ministerie van Volksgezondheid rapporteerde woensdag 4.457 nieuwe besmettingen in één dag en dat is een nieuw record. In totaal werden nu al meer dan 90.000 besmettingen opgetekend sinds het begin van de crisis.

De toename is vooral een evolutie van de afgelopen maand. Het aantal ziekenhuisopnames is zelfs vertienvoudigd sinds eind augustus en dat legt een zware druk op het gezondheidssysteem. Voorlopig zouden er nog genoeg bedden zijn, maar het water komt de ziekenhuizen aan de lippen.

De overheid heeft in de nacht van zondag op maandag de noodtoestand afgekondigd in het hele land. Dat stelt de autoriteiten onder meer in staat om rechten zoals de vrijheid van vergadering in te perken en maatregelen te nemen zonder de toestemming van het Parlement.

De noodtoestand zou een maand duren. Van half maart tot half mei was die ook al eens van kracht. Anders dan toen blijven de grenzen deze keer wél open. Ook bedrijven, winkels, restaurants en scholen worden niet getroffen door de nieuwe regels. De mondmaskerregels worden wel strenger en de openingsuren van cafés zijn ingeperkt. Muziekoptredens zijn sinds maandag voor twee weken verboden.

Spanje

In Spanje is de hoofdstad Madrid een van de zwaarst getroffen gebieden, met ruim 40 procent van het totale aantal nieuwe infecties in het land. Waar Spanje gemiddeld op 305 bevestigde gevallen per 100.000 inwoners zit in de laatste veertien dagen, is dat cijfer in de hoofdstad gestegen tot ongeveer 700. Ziekenhuizen en diensten intensieve zorgen raken opnieuw overvol zoals tijdens de eerste golf. “Ons personeel is bang dat er een nieuwe tsunami komt”, zegt Juan José Río, medisch directeur van het grote La Paz-ziekenhuis, aan de krant El País.

De Spaanse regering heeft daarom afgelopen weekend de coronamaatregelen in Madrid verscherpt. Zo is er sinds maandagochtend een gedeeltelijke lockdown van kracht in het centrum en elf randgemeenten. Mensen mogen hun wijk alleen nog uit voor essentiële verplaatsingen, zoals het werk, de school of de dokter. Samenkomsten mogen zowel binnen als buiten maximaal zes personen tellen. Winkels en fitnesscentra moeten dicht om 22 uur, restaurants en cafés om 23 uur. Iedereen boven 6 jaar moet op het openbaar vervoer en in indoor publieke ruimtes een mondmasker dragen.

Momenteel worden er rond de 10.000 nieuwe besmettingen per dag gerapporteerd in Spanje. Maandag registreerde de overheid er 12.000. Het totale aantal zit nu al op ruim 825.000.

Maandag werden ook 261 overlijdens gemeld in 24 uur tijd. Dat is het hoogste aantal sinds 25 april. De overheid wijt dat hoge cijfer aan een vertraging in de meldingen van de verschillende regio’s. In totaal bezweken al 32.489 mensen aan Covid-19 in Spanje.

Nederland

Onze noorderburen zijn een plaats gestegen in de lijst met rode landen en staan nu op de derde plek. Volgens experts die de krant De Telegraaf woensdag aan het woord laat, dreigt Nederland “het slechtste jongetje van de klas in West-Europa te worden”. “Al is de situatie minder urgent dan in maart”, klinkt het ook wel meteen.

Het aantal nieuwe coronabesmettingen liep afgelopen week verder op, zo blijkt uit een rapport dat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag bekendmaakte. Er werden 27.485 nieuwe gevallen gemeld. Een week eerder waren dat er 19.326 en nog een week eerder 13.471. Amsterdam telt de meeste besmettingen. De hoofdstad kwam dinsdag boven de 15.000 uit. Rotterdam staat op bijna 12.000 positieve tests.

Sinds februari zijn al 144.999 coronabesmettingen vastgesteld in Nederland. Meer dan 13.000 mensen werden al in het ziekenhuis opgenomen en bijna 6.500 overleden aan Covid-19. Het RIVM verwacht op zijn vroegst vanaf volgende week de effecten te zien van de nieuwe overheidsmaatregelen tegen het coronavirus.

Die maatregelen werden een week geleden genomen. Tot 20 oktober moet de horeca om 22 uur dicht en is er geen publiek meer toegestaan bij sportevenementen. In publieke ruimtes mag je nog maar met maximaal 30 mensen samenkomen. Dat geldt overigens ook voor de horeca, personeel niet meegerekend. Thuis mag je nog maar drie mensen ontvangen en thuiswerk is opnieuw de norm.

Het dragen van maskers blijft ook van kracht op het openbaar vervoer en in winkels in de grote steden. Supermarkten zijn sinds deze week twee uur per weekdag exclusief open voor ouderen en kwetsbare groepen en de kerken beperken hun publiek tot dertig mensen per dienst.

Frankrijk

Net als in Spanje worden er in Frankrijk rond de 10.000 nieuwe besmettingen per dag gerapporteerd. Volgens de meest recente cijfers van dinsdagavond kwamen er de jongste 24 uur zo’n 10.489 nieuwe gevallen bij. Zaterdag werd er nog een record gevestigd met 16.972 besmettingen. In totaal staat de teller intussen op meer dan 630.000. Het aantal mensen dat opgenomen wordt in het ziekenhuis en op de diensten intensieve zorgen zit al sinds begin september in de lift. Momenteel zijn het er 7.377. Het aantal overlijdens staat intussen op ruim 32.000.

In de Franse hoofdstad Parijs en haar voorsteden is intussen de grens van 250 infecties per 100.000 inwoners over veertien dagen overschreden. In Parijs en de drie departementen daarrond – Hauts-de-Seine, Seine-Saint-Denis en Val-de-Marne – is dan ook de grootste waakzaamheid afgekondigd. De Franse premier Jean Castex kondigde vanaf maandag nieuwe beperkingen aan. Die blijven zeker vijftien dagen van kracht.

In tegenstelling tot de verwachtingen mogen restaurants openblijven. Ze zullen wel een strenger sanitair protocol moeten respecteren. Het sluitingsuur blijft op 22 uur. De maatregel heeft ook gevolgen voor steden als Marseille. Daar moesten restaurants vorige week helemaal dicht, maar ze mogen nu ook weer open. Cafés moeten sinds dinsdag wel de deuren sluiten. Voordien sloten ze nog om 22 uur. Verder blijft Frankrijk ook “meer dan ooit” inzetten op telewerk.

Denemarken

Denemarken is het enige land dat een goede beurt maakt op de nieuwe coronakaart. Het kleurde van rood naar oranje nadat de coronacijfers de jongste dagen terugvielen. “De curve is gebroken”, tweette de Deense minister van Volksgezondheid Magnus Heunicke dinsdagmiddag. “Het reproductiecijfer (het aantal mensen dat een coronapatiënt besmet, red) is nu 0,8 (wat betekent dat 10 patiënten ‘maar’ acht anderen aansteken en het virus dus krimpt, red).”

Het gezondheidsagentschap State Serum Institute (SSI) registreerde dinsdag 322 nieuwe gevallen en dat is het laagste cijfer sinds 11 september. Daarbij moet wel gezegd worden dat het aantal tests sinds het begin van oktober licht is teruggelopen. Dinsdag waren het er elke dag een kleine 40.000, waar dat er in de tweede helft van september rond de 50.000 waren.

Minister Heunicke roept wel op om niet op de lauweren te rusten. Het aantal hospitalisaties blijft immers voorlopig nog stijgen. Het dodental staat inmiddels op 663. “In Europa is de epidemie nog altijd volop aan het woeden en we zien dat het aantal infecties op veel plaatsen toeneemt”, zegt hij. “Het virus waart dus nog altijd rond. Het is cruciaal dat we de maatregelen blijven respecteren.”

Denemarken kondigde nieuwe maatregelen aan toen het aantal besmettingen in september toenam. Mondmaskers werden overal verplicht waar sociale afstand niet mogelijk was en er kwamen bijkomende beperkingen op samenkomsten en voor de horeca. Zo moesten bars en restaurants om 22 uur dicht. Samenkomsten mochten nog maximaal 50 gasten tellen en thuiswerk werd aangemoedigd, zo meldde premier Mette Frederiksen half september. De maatregelen werden intussen verlengd tot 18 oktober.

Andere landen

Opmerkelijk is dat ook landen die niet rood gekleurd zijn op de coronakaart van het ECDC, hun regels aanscherpen. Gezondheidsautoriteiten in Ierland vroegen om een nieuwe nationale lockdown van vier weken om het aantal besmettingen weer omlaag te krijgen, nadat zaterdag het hoogste aantal nieuwe besmettingen werd gerapporteerd sinds eind april. De regering besliste maandag evenwel om het te houden bij een gewone verstrenging van de maatregelen.

Duitsland heeft het verbod op grote samenscholingen zoals sportevents en concerten verlengd tot het einde van het jaar. Wie op de luchthaven aankomt uit een land met hoog risico moet niet alleen een coronatest afleggen, maar ook veertien dagen in quarantaine. In Italië zijn nachtclubs gesloten en geldt er een mondmaskerplicht tussen 18 en 6 uur op publieke plaatsen waar de sociale afstand niet gerespecteerd kan worden. Kinderen vanaf 6 jaar moeten ook op school een mondmasker dragen als ze zich door de gebouwen verplaatsen.