Copyright 2020 The Associated Press. All rights reserved

Onrust in Kirgizië: "Tragiek is dat niemand een toekomstvisie heeft."

Kirgizië glijdt weg in chaos. Verschillende rivaliserende groepen proberen de macht naar zich toe te trekken, nadat de kiescommissie gisteren onder druk van de straat de verkiezingsresultaten geannuleerd had. Ook een oproep van president Sooronbaj Jeenbekov om te bemiddelen tussen de verschillende partijen lijkt weinig op te leveren. 

President Jeenbekov heeft opgeroepen tot partijbesprekingen en hij herhaalde zijn bereidheid om te bemiddelen. Vertegenwoordigers van acht partijen verzamelden zich op het hoofdkantoor van de regering en probeerden hun meningsverschillen glad te strijken, maar verschillende grote fracties bleven afwezig. Het leverde tot nu weinig op.

De Russische president Vladimir Poetin zei dat Moskou contact heeft met alle partijen in het conflict en hoopte dat het democratische proces snel zou worden hersteld. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken liet eerder weten zich grote zorgen te maken over de situatie.

Rust keert niet weer

Wie gisteren dacht dat de rust zou weerkeren in Kirgizië toen bleek dat de kiescommissie de gecontesteerde verkiezingsuitslag ongeldig verklaarde en premier Boronov een stap opzij zette, die komt bedrogen uit. 

Het parlement besliste dinsdag laat in de avond om oppositiepoliticus Zhaparov –tijdens de protesten bevrijd uit de gevangenis- te benoemen als premier, maar dat was buiten boze betogers gerekend. Toen Zhaparov het hotel verliet waar de vergadering plaatsvond, dwong een boze menigte weer naar binnen. Hij kon via een achterdeur de wijk nemen. 

Ook afgelopen nacht was het onrustig, met opstootjes tussen demonstranten, burgerwachten en de politie. In de nacht van maandag op dinsdag vielen er bij hevig protest meer dan 600 gewonden en 1 dode.

Later op de avond zei Zhaparov op televisie dat hij wil werken aan een herziening van de grondwet en daarna, over twee tot drie maanden, nieuwe parlements-en presidentsverkiezingen wil organiseren. 

Maar de zelfverklaarde Coördinatieraad van het Volk die een andere groep oppositiepartijen verenigt, liet woensdagochtend al weten dat ze de nieuwe premier niet wil erkennen. De Coördinatieraad wil het parlement ontbinden en trekt alle macht naar zich toe. “Terwijl dit lijkt op een staatsgreep, zit president Jeenbekov nog in het zadel, hij is niet afgezet”, zegt Groot Koerkamp.

Machtsevenwicht tussen Noord en Zuid

"Niemand weet waar dit naartoe zal gaan", zei onze correspondent Geert Groot Koerkamp in De ochtend op Radio 1, "de situatie is heikel en fragiel."

"Om Kirgizië te begrijpen moet je naar de geografie van het land kijken. Het noordelijke en zuidelijke deel zijn van elkaar gescheiden door een hoge bergrug. De macht in Kirgizië wisselt tussen clans van Noord en Zuid, doorgaans is er sprake van een evenwicht, maar dat evenwicht is nu verstoord.”

Huidig president Jeenbekov, die uit het zuiden afkomstig is,  zat in een machtsstrijd verwikkeld met zijn voorganger Atambajev, die uit noorden komt. Tegen persbureau AFP zegt wetenschapper Medet Tiouleguenov dat Atambajev na zijn aftreden wellicht hoopte om zijn opvolger als marionet te gebruiken om zo achter de schermen invloed te blijven uitoefenen. Dat plan mislukte: Atambajev kreeg in juni 11 jaar cel voor zijn banden met een maffiabaas.

Geen toekomstvisie

Oud-president Atambajev is tijdens de protesten van maandag bevrijd, samen met andere politici van de oppositie. Groot Koerkamp vraagt zich af wat die nu gaan doen. “De tragiek is dat niemand een toekomstvisie heeft. De clans uit Noord en Zuid zijn vooral bezig met de macht en het eigen gewin. Maar waar het met Kirgizië naartoe moet, daarover wordt weinig gesproken. Het verliest zich in onderling gekibbel.” 

Meest gelezen