Debat ‘running mates’: “Amerika is getuige geweest van grootste mislukking van presidentiële administratie ooit in VS”

Met veel knikken, glimlachen en op vriendelijke toon uitgedeelde verbale tikken beantwoordden Harris en Pence de vragen van debatleider journalist Susan Page (USA Today) over onder meer de coronapandemie, de economie en de klimaatcrisis.

Harris begon scherp, met een aanval op Trump en zijn regering. De Democratische senator noemde de respons op Covid-19 “de grootste mislukking van een Amerikaanse regering ooit”. De president wist volgens Harris al in januari al hoe dodelijk Covid-19 was, maar pas midden maart werd er actie ondernomen. Alleen al op basis daarvan, vindt Harris dat Trump niet herkozen mag worden.

Mike Pence kreeg op zijn beurt de vraag waarom het dodental in de VS zo hoog is. Daar gaf de vicepresident, zelf hoofd van de coronavirus taskforce van de regering, geen direct antwoord op. Hij stipte in plaats daarvan aan dat Trump vluchten van en naar China schrapte, wat volgens Pence “honderdduizenden levens” heeft gescheeld. “We konden in die tijd het testbeleid heruitvinden. Er zijn nu 115 miljoen testen uitgevoerd. We konden miljarden hulpmiddelen leveren aan doktoren en verplegers.”

Zowel Kamala Harris als vicepresident Mike Pence ontweken een vraag over de leeftijd van hun presidentskandidaten. “Een van jullie zal op 20 januari geschiedenis schrijven, u wordt de vice-president van de oudste president die de Verenigde Staten ooit hebben gehad”, zei moderator Susan Page. Trump zou 74 jaar zijn op de dag van de inauguratie, Biden zou 78 jaar zijn.

Pence beantwoordde de vraag niet en bekritiseerde in plaats daarvan Harris, omdat hij zei dat ze het woord van Donald Trump niet zou vertrouwen als het om een vaccin ging. “Het feit dat u blijft doorgaan met het ondermijnen van het publieke vertrouwen in een vaccin, als het vaccin vrijkomt onder de regering-Trump, is naar mijn mening gewetenloos”, aldus de vicepresident tegen senator Harris, die stelde dat ze “enkel een vaccin zou vertrouwen dat niet door president Trump, maar door wetenschappers en dokters wordt aangeraden”.

Ook Harris ontweek de leeftijdsvraag. In plaats daarvan nam ze twee minuten de gelegenheid zichzelf aan de kijker voor te stellen. Ze sprak onder meer over haar moeder en de barrières die ze zelf tijdens haar carrière heeft doorbroken - als de eerste vrouw van kleur en eerste zwarte vrouw die werd gekozen tot procureur-generaal van Californië, de tweede zwarte vrouw die werd gekozen in de Amerikaanse senaat, en nu de eerste zwarte en Zuid-Aziatische vrouw die kandidaat vicepresident is voor een Amerikaanse partij.

De Democrate was ook scherp over Trumps financiën. “De Amerikaanse burgers hebben het recht te weten aan wie president Donald Trump geld verschuldigd is”, stelde Harris verwijzend naar financiële gegevens van Trump die The New York Times onlangs publiceerde.

“We weten nu dat Donald Trump geld verschuldigd is en voor honderden miljoenen aan schulden heeft”, zei Harris over de onthullingen. “Het zou heel goed zijn om te weten aan wie de president van de Verenigde Staten en de opperbevelhebber geld verschuldigd is.” Pence verdedigde de president door te zeggen dat “Trump de berichtgeving in de Times ontkent” en stelde ontwijkend dat Trump “stapels” financiële opgaven heeft vrijgegeven. 

Ook prees hij diens economische beleid. “Joe Biden gaat uw belastingen vanaf dag één verhogen”, haalde hij uit. Harris antwoordde dat het tegendeel waar is. “Joe Biden zal voor niemand die minder dan 400.000 dollar per jaar verdient de belastingen verhogen”, benadrukte de Democratische senator meermaals.

Vicepresident Mike Pence noemde Joe Biden in een discussie over de economie en de handelsrelatie met China een “cheerleader” voor het communistische Chinese regime. Pence stelde dat onder Joe Biden als vicepresident 200.000 jobs verloren zijn gegaan.

Hij reageerde daarmee op een uitspraak van Harris dat president Trump de handelsoorlog met China verloren heeft. Als gevolg daarvan zijn volgens Harris zeker 300.000 jobs in de industrie verdwenen en hebben steeds meer boeren met faillissementen te maken.

“De handelsoorlog met China verloren? Joe Biden heeft die nooit gevochten”, reageerde Pence cynisch. “Hij is de afgelopen decennia juist een cheerleader geweest voor communistisch China.”

De vicepresident trok net als eerder op de avond de juistheid van de beweringen van Harris in twijfel. “U hebt recht op uw eigen mening, maar niet op uw eigen feiten”, zei Pence. “Onder vicepresident Biden zijn 200.000 jobs in de industrie verloren gegaan. President Obama zei zelf dat die niet meer terug zouden komen.”

In de eerste drie jaar onder de regering-Trump zouden er volgens Pence juist 500.000 werkplekken zijn gecreëerd. Pence zei dat Trump daarmee een recordaantal mensen aan het werk heeft geholpen.

Volgens Harris klopt dit niet, en erfde Trump een stabiele economie van Barack Obama en zijn toenmalige vicepresident Joe Biden. Onder Trumps bewind zouden volgens Harris juist “meer jobs dan ooit” verloren zijn gegaan. “Er zijn schattingen dat aan het einde van de termijn van deze regering er meer jobs verloren zullen zijn gegaan dan onder welke andere ook. Dit is waar de economie nu staat en dat komt door de catastrofe en het falende leiderschap van deze regering.”

Naast economie kwam ook het hete hangijzer van klimaatverandering aan bod. Pence was het niet eens met bewering van Harris dat de klimaatcrisis een existentiële bedreiging vormt. Hij bekritiseerde Biden en Harris voor het koppelen van orkanen en bosbranden aan klimaatverandering. “Er zijn tegenwoordig niet meer orkanen dan 100 jaar geleden, maar veel klimaatalarmisten gebruiken orkanen en branden om de Green New Deal te verkopen”, zei Pence, verwijzend naar het progressieve klimaatplan van de linkervleugel van de Democraten onder leiding van Alexandria Ocasio-Cortez en Ed Markey.

Harris zei ondertussen dat Biden het klimaatplan Green New Deal niet steunt, maar prees wel zijn voorgestelde stimuleringspakket, dat honderden miljarden dollars in banen op het gebied van schone energie zou pompen. Ook zal Biden de VS opnieuw laten toetreden tot het klimaatakkoord van Parijs, waar Trump het land uit terugtrok.

Volgens Pence lijkt het milieuplan van Biden verdacht veel op de gecontesteerde New Green Deal, en is Biden tegen fracking, hetgeen Harris meerdere malen weersprak.

Op het einde van het debat weigerde Pence een duidelijk antwoord te geven op de vraag of president Trump een vreedzame overdracht van de macht zou garanderen indien hij niet herverkozen zou worden. “Als we vrije en faire verkiezingen hebben, dan heb ik er vertrouwen in. En ik weet en geloof dat president Trump herverkozen zal worden voor vier extra jaren”, besloot de huidige vicepresident van de VS.

Kamala Harris riep tot  slot op alle Amerikanen op om te gaan stemmen.

Het debat tussen de vicepresidentskandidaten kan doorgaans niet op grote belangstelling rekenen, maar lag ditmaal door de coronabesmetting van Trump onder een vergrootglas. Door de hoge leeftijd van beide presidentskandidaten bestaat de kans dat de vicepresident het presidentschap in de komende termijn tijdelijk zouden moeten overnemen.

Een van de weinige massaal bekeken debatten tussen dergelijke kandidaten was in 2008, toen de toenmalige vicepresident Biden in debat ging met de excentrieke gouverneur van Alaska, Sarah Palin. Zij was toen running mate van de in 2018 overleden Republikeinse presidentskandidaat John McCain. Er keken toen maar liefst 70 miljoen mensen. Vier jaar later was dat slechts 37 miljoen mensen.

Correspondente Greet De Keyser volgde het debat: “Eindelijk eens een écht debat met informatie”

• Vinger aan de polls. Wie staat er het best voor in de peilingen, Joe Biden of Donald Trump?

• Het ABC van de Amerikaanse presidentsverkiezingen: hiermee ben je helemaal mee in de titanenstrijd tussen Trump en Biden

• Doe de test: hoeveel procent Trump of Biden ben jij?