Baas Risk Management Group in Kamercommissie corona: "Hadden geen tijd om te reflecteren over situatie”

De RMG is een beetje een werkgroep van de interministeriële conferentie volksgezondheid, waarin dus ook de deelstaten vertegenwoordigd zijn. Als voorzitter van die RMG speelde dokter Pardon mee een centrale rol in de aanpak van de crisis, maar daarnaast zetelt hij nog in een reeks andere organen. Normaal gezien komt de RMG drie tot vier keer per jaar samen. Dit jaar was dat al zowat 90 keer.

Pardon gaf ook aan zich momenteel niet op zijn plaats te voelen in de Kamer, terwijl de crisis in volle gang is. "Ik heb een beetje gewetensproblemen om nu vragen te zitten beantwoorden, terwijl ik weet dat ik met iets anders bezig zou moeten zijn." Het maakte dat een pak vragen van commissieleden onbeantwoord bleef, zoals over de vernietigde maskers uit de strategische stock, en dat zal nog wel even zo blijven. "De komende weken zal u van mij geen antwoorden krijgen. Dat is totaal irrealistisch", luidde het. 

Tijdens zijn uiteenzetting gaf Pardon een lang chronologisch overzicht van de gebeurtenissen in januari en februari, vanaf het eerste bericht vanuit de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over een longaandoening in Wuhan tot wanneer de situatie in Duitsland begon te escaleren en er besmettingen in de buurt van ons land opdoken.

Een belangrijke les uit die periode is dat luchtvaartmaatschappijen zouden moeten verplicht worden lijsten van passagiers vrij te geven indien er redenen van volksgezondheid dat vereisen. Sommige maatschappijen werkten goed mee, maar bij andere verliep dat blijkbaar stroef. "Als Volksgezondheid die lijsten vraagt, mogen ze zich niet achter privacymotieven verschuilen. Als je die 's morgens vraagt, moet je in de loop van de dag de namen, mailadressen en telefoonnummers kunnen krijgen."

Pardon benadrukte het belang van mensen en middelen. Hijzelf is daar een goed voorbeeld van. Ons land telt bijvoorbeeld een 'National Focal point' (een internationaal contactpunt) en een cel 'Public Health Emergency'. Die worden door één persoon bemand, namelijk Pardon zelf. “Sinds oktober 2018 word ik verondersteld 24 uur op 24 bereikbaar te zijn voor de uitvoering van mijn taken", klonk het.

Hij gaf ook aan dat de communicatiestrategie soms beter kon, maar ook daar speelde ten dele een gebrek aan middelen. "Mensen moeten de tijd hebben om alles te lezen. Maar eigenlijk was het niet mogelijk alles te lezen en te verwerken", aldus Pardon. De voorbije maanden werd aan een hels tempo vergaderd en vaak kwamen er opdrachten tegen een heel korte deadline. "Dat ontnam ons de mogelijkheid om over de situatie te reflecteren. Dat is eigenlijk niet goed.”

De RMG beslist overigens bij consensus. "Ik probeer die consensus na te streven, ook als ik daarvoor moet inbinden op mijn eigen visie." De RMG probeert zich ook in hoofdzaak te baseren op wetenschappelijke argumenten, dus het advies van de RAG, al speelt er ook een politieke component. "De valkuil is dat het advies intern reeds politiek is geamendeerd en dat het nadien nog gebeurt. Het wetenschappelijk karakter van een beslissing kan daardoor verloren gaan.”

Ook durfde er wel eens wat frustratie de kop op te steken indien een advies werd gevraagd aan de RMG, maar dat daarover "op andere fora" werd gesproken zonder de RMG te kennen. "Dat is niet echt comfortabel", aldus Pardon, die er niettemin aan toevoegde dat "we weten wat onze plaats is". "Als je de kans hebt gekregen een advies te geven en er valt een beslissing, dan schaar je je daar achter. We moeten er rekening mee houden dat er zich andere zaken buiten de RMG afspelen."

Pardon toonde ook respect voor de manier waarop binnen de Nationale Veiligheidsraad de crisis werd aangepakt. “Ik had de indruk dat de neuzen in dezelfde richting stonden, zonder twisten tussen de politici.” Hij noemde de media tot slot een partner in de aanpak van de crisis, maar diezelfde media zoeken ook controverse, aldus Pardon.

Zijn de coronatestresultaten wel betrouwbaar? En wat betekent dat voor u? Herlees hier ons onderzoek (+)

Topdokter Elisabeth De Waele (UZ Brussel) vreest impact van tweede lockdown: “Geen ramp, maar een dubbele ramp in de maak” (+)

Limburg was hardst getroffen provincie in het voorjaar, maar nu beste leerling van de klas: “Strenger dan de Veiligheidsraad” (+)