Is dat echt nodig nu, inspecties op school?

Toen de Vlaamse overheid in volle coronacrisis de inspectie naar de woonzorgcentra stuurde, reageerden de gezondheidswerkers furieus.  “Dit is een slag in ons gezicht”, kopte een krantenartikel. Zowel de administratie als minister Beke werden ter verantwoording geroepen omdat ze de overbevraagde medewerkers van de woonzorgcentra nog eens gingen controleren. Terwijl het huis in brand stond, leek het alsof de inspecteurs rustig binnen wandelden om te zien of de kamerplanten het zicht van de bejaarden niet belemmerden. 

Als gepensioneerd onderwijzer en oud-directeur dacht ik onmiddellijk aan de Vlaamse onderwijsinspectie die het Vlaamse onderwijs op zijn kwaliteit beoordeelt; de zogenaamde en bij sommige leerkrachten gevreesde ‘doorlichting’.  Wat doet de onderwijsinspectie in coronatijd nu de meeste leerkrachten en directies handen en hoofden te kort komen om de scholen open te houden? Durven ze uit hun rol van inspecteur stappen en een helpende hand aanbieden of doen ze zoals de inspecteurs van de woonzorgcentra alsof hun neus bloedt voor de malaise op de klasvloer?  

Volgens de website van de Vlaamse overheid beschikken alle 130 inspecteurs over veel beroepservaring en competenties zodat ze breed inzetbaar zijn. Dat biedt in deze tijden van grote schaarste toch heel  wat mogelijkheden om scholen bij te staan? Waarom stappen ze niet uit hun rol van louter observeren en evalueren?  Waarom durven ze niet als medelevende lotgenoot in de huid kruipen van de duizenden leerkrachten en stellen ze zich niet ten dienste van de scholen om daadwerkelijk les te geven? Dit zou pas out of the box denken zijn.  Misschien is wel een compromis te bedenken in de vorm van een participerende observatie.

De 130 inspecteurs nemen dan een vacature van 12 uur les op zich, liefst in kwetsbare scholen. Deze participerende observatie geeft zelfs de mogelijkheid om een reëel beeld van de school te krijgen en deze keer niet via overbodige enquêtes of steriele documenten.  Maar wel door tijdelijk deel uit te maken van de school die ze willen doorlichten. Een zeer ervaren leerkracht die hun rangen komt versterken, dat zal op veel respect bij directies en collega’s kunnen rekenen. 

Geef de inspecteurs gerust de moeilijkste klassen, want zij zijn de experten van wie de andere (jongere) collega’s nog iets kunnen opsteken. Observeer hoe de inspecteurs via hun zelfactiverende werkvormen de onderwijskwaliteit naar een duizelingwekkende hoogte optillen.  Draai de rollen eens om en laat  de directeurs toekijken of er in deze lessen daadwerkelijk ook geleerd wordt.

De inspecteur voor de (moeilijkere) klassen als helpende hand, als rolmodel en zelfs als meelevende observator.  Een win-win-operatie en misschien ook goed bruikbaar na coronatijd? Hopelijk is een halve lesopdracht nog goed te combineren met het maken van een doorleefd verslag?  O ja, hun riante directeurswedde en de vele vakantiedagen om de lessen voor te bereiden mogen ze houden.  Hier zullen de andere leerkrachten geen bezwaar tegen hebben.  

Daarom mijn bezorgde oproep: “Minister Weyts, zet de inspectie in deze coronatijd voor de klas, laat ze niet twee aan twee paraderen in de school." Dit roept frustratie op terwijl de leerkrachten aan meerdere klassen terzelfdertijd les moeten geven.  Laat ze voor één keer een dienst bewijzen aan het Vlaams onderwijs.  Leerlingen, leerkrachten, directies en ouders zullen u dankbaar zijn.  En de inspecteurs?  Die zullen tijdens deze stagetijd misschien nog eens terugdenken aan hun tijd toen ze ooit met hun voeten in de modder stonden. Misschien ervaren ze nog eens aan de lijve waar het in het onderwijs echt op aankomt.