Hemelstaren: planeet Mars nu dicht bij de aarde en dus heel goed zichtbaar

Wie Mars wil kunnen spotten, heeft geluk dezer dagen. De planeet is goed zichtbaar 's nachts als een heldere oranjerode punt, niet alleen met telescopen, maar ook met het blote oog. En dat heeft te maken met "oppositie", een term die beschrijft dat de aarde pal tussen de zon en een planeet schuift en de drie hemellichamen dus op één rechte lijn staan. De planeet in kwestie staat in de periode rond de oppositie dicht bij de aarde en je hebt dan uitstekende kansen om ze waar te nemen.

Opposities van de planeet Mars komen om de 780 dagen voor. Er ligt dus telkens iets meer dan twee jaar tussen. De vorige oppositie dateert van juli 2018, de volgende zal in december 2022 zijn. Het exacte moment van deze oppositie zal dinsdag 13 oktober rond 23 uur UTC zijn, wat neerkomt op woensdag 14 oktober rond 1 uur Belgische tijd. Op dat moment zullen de zon, de aarde en de planeet Mars dus op één rechte lijn staan.

(artikel gaat voort onder de afbeelding)

"Mars is nu de hele nacht goed zichtbaar, hij valt echt op als een heldere oranjerode punt in de nachtelijke hemel", zegt VRT-weerman Frank Deboosere. "Mars komt op als de zon ondergaat en gaat onder als de zon opkomt. Je kan de planeet dus spotten vanaf zonsondergang in het oosten, tegen zonsopgang in het westen."

En de rode planeet is met het blote oog goed zichtbaar. "Als je een heel goede telescoop hebt, kan je zelfs de poolkappen op Mars zien. Maar dan heb je wel echt een heel goede telescoop nodig, die alles heel goed kan vergroten, geen kleine sterrenkijker."

Kan je in de nacht van dinsdag op woensdag niet wakker blijven? Dat maakt niet uit, zegt Deboosere. "Of je nu op 1 oktober kijkt, of op 31 oktober, je gaat Mars altijd even goed kunnen zien. 13 oktober is niet het moment suprême. Als je dan niets kan zien, heb je niks gemist. Dat is enkel het moment waarop zon, aarde en Mars op één lijn staan. Zelfs in de eerste weken van november zal je Mars nog goed kunnen waarnemen."

(artikel gaat voort onder de tweet)

Opposities komen om iets meer dan 2 jaar voor, maar niet elke oppositie is hetzelfde. "Deze is heel gunstig", zegt Deboosere. "Niet bij elke oppositie is Mars zo helder zichtbaar als nu. Dat komt omdat Mars nu relatief dicht bij de aarde staat."

De aarde en Mars komen nu het dichtst bij elkaar in hun eigen baan om de zon. "Ze draaien niet in een perfecte cirkel om de zon, maar in een ellips, een afgeplatte cirkel. Op dit moment staan ze in die ellipsen heel dicht bij elkaar", legt Deboosere uit. Woensdag (6 oktober) stond Mars "op zijn dichtst" tijdens deze oppositie, op een afstand van "slechts" 62,07 miljoen kilometer.  Dat die "dichtste afstand" niet overeenkomt met het moment van de oppositie, komt door die ellipsvormige banen, zegt Deboosere nog.

De laatste keer dat Mars nog zo dichtbij stond, was in juli 2018 (ongeveer 58 miljoen kilometer). De volgende keer zal pas in september 2035 zijn.