Seks verkoopt, maar we schieten in een kramp wanneer die seks effectief te koop aangeboden wordt

“Dit is géén zelfhulpboek dat je tips en tricks geeft om beter te worden in bed”, benadrukt Duits meteen. In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden biedt haar boek Eindelijk weten wat seks is geen sluitende definitie, maar toont het net aan dat er ontzettend veel manieren zijn om seks te benaderen. In ieder hoofdstuk – met ronkende titels als ‘ethisch rondsletten’ of ‘uit de kast maar in de soep’ – analyseert Duits seks vanuit verschillende perspectieven en probeert ze de lezer aan te sporen om vaste denkpatronen los te laten. 

‘Juiste en foute’ seks

“Er zijn immers nog heel veel tegenstrijdigheden in de manier waarop we met seks omgaan”, vindt Duits. “In Nederland kloppen we ons heel erg op de borst omdat we een volk zouden zijn dat heel open is over seks en dat goede seksuele voorlichting geeft, maar als je een beetje met je nagel over het oppervlak krabbelt dan zie je hoe snel die stelling eigenlijk afbrokkelt, hoe moeilijk we nog steeds doen over seks.” 

Duits haalt als voorbeeld sekswerk aan. “Vandaag nog zag ik op Twitter een podcast over sekswerk voorbijkomen met als titel Vrouw te koop – alsof je iemands lichaam koopt wanneer je daar een seksuele dienst van afneemt. Sekswerkers zijn slachtoffers en worden uitgebuit is de idee, terwijl we dat bijvoorbeeld niet denken van iemand die in de zorg werkt en mensen wast, of een schoonheidsspecialiste die je intiem onthaart. Terwijl zij ook je genitaliën aanraken. We vinden de notie dat mensen seks als baan hebben heel vreemd, maar niemand kijkt er nog van op dat bier of cosmetica verkocht wordt via reclame die bol staat van seksuele toespelingen.” 

Sex sells, met andere woorden, maar we schieten in een kramp wanneer die seks ook effectief te koop aangeboden wordt. Duits geeft die bekrompen visie handig weer met de zogenaamde charmed circle van de Amerikaanse antropoloog Gayle Rubin, die seksualiteitsbeleving in een kring weergeeft. Alles in de middelste kring, de charmed circle, is maatschappelijk aanvaard, zoals seks met één partner (niet met drie, maar ook niet in je eentje) binnen een vaste relatie (vroeger nog het huwelijk) in de slaapkamer (niet in het openbaar) enkel gebruikmakend van je lichaamsdelen (en dus geen speeltjes of accessoires). Alles daarbuiten wordt gezien als ‘foute’ seks. 

“Die ‘juiste’ seks hangt nog steeds grotendeels samen met datgene wat destijds door de kerk gepromoot werd, en het is ook opvallend hoe we die manier van seksualiteitsbeleving omschrijven als ‘gezond’”, merkt Duits op.  “Wat buiten die cirkel valt, zoals groepsseks of betaalde seks, zijn vormen die men niet alleen als minderwaardig bekijkt, maar ook als ongezond. Hoe vaak wordt er bijvoorbeeld niet gezegd dat mensen die aan bdsm doen geestelijke problemen hebben? Dat onderscheid sijpelt onbewust door in berichtgeving in de media en in de manier waarop voorlichting gegeven wordt. Al van jongs af groei je op met het idee dat er bepaalde vormen van seks acceptabel zijn, en andere niet.”

Blauwe kaas

In haar boek geeft Duits uitgebreid aan dat het smakenpalet van je seksuele beleving veel verder kan gaan dan vanille, en dat je in alle vrijheid moet kunnen uitzoeken wat je lekker vindt. “Want waarom benaderen we onze seksuele voorkeuren bijvoorbeeld niet veel meer als eten? Wanneer ik zeg: ‘Ik hou van blauwe kaas’, dan gaan mensen niet vreemd reageren, ook al houdt het grootste deel van de bevolking van belegen kaas. Dat ik van blauwe kaas hou betekent niet dat ik van iedereen verwacht dat ze ook blauwe kaas eten, maar het is wel handig dat mijn partner ook van blauwe kaas houdt, want dat zorgt voor heel wat minder geruzie bij het boodschappen doen.” 

Duits legt uit dat het met je bedvoorkeuren ook zo is, en dat we dat nog steeds heel moeilijk vinden om dat te benoemen of daar open over te zijn. Ze haalt datingapps aan, waarbij je je toekomstige (bed)partners moet beoordelen op hun foto’s en welke films ze leuk vinden, maar doorgaans nog niet meteen te weten komt of anale stimulatie iets is wat op het menu moet staan en of er tepelklemmen in het nachtkastje liggen. “Het woord fetisj wordt nu nog steeds te veel geassocieerd met afwijkend of vreemd, terwijl het gewoon een voorkeur is voor iets dat je graag doet op seksueel vlak. Je zou gewoon onomwonden moeten kunnen zeggen waar je op valt, zonder dat daar meteen een heel systeem aan verbonden moet worden.”  

Anno 2020 wordt er te weinig en tegelijkertijd te veel gewicht gehangen aan seks. Het is nodig dat er over seks gepraat en geschreven wordt, omdat heel wat onderwerpen zoals de orgasmekloof nog steeds taboe zijn, maar seks is ondertussen ook zo’n ontzettend dingetje geworden dat het de vrije beleving én beschrijving ervan in de weg staat. 

Duits wil haar lezer daarom veeleer tools aanreiken om het topic en de daad onbevreesd te lijf te gaan, in plaats van een antwoord te bieden op de vraag wat seks nu eigenlijk is. Het in een lemma proberen gieten werkt beknottend, terwijl de ervaring net veelzijdig en persoonlijk is. Sommige penseelstreken worden algemeen geapprecieerd, andere boetseerwerken zijn meer niche, bepaalde uitspattingen worden op wenkbrauwfronsen onthaald en vaak heb je niet per se talent, maar vooral verbeelding nodig. 

Eindelijk weten wat seks is van Linda Duits verschijnt dinsdag bij Ten Have.