Sp.a en Groen nemen Weyts op de korrel: “Waarom blijft hij vasthouden aan code geel in scholen als België rood kleurt?”

Door de fors stijgende coronacijfers gaan er steeds meer stemmen op om over te gaan naar code oranje voor het onderwijs in ons land. Dat zou willen zeggen dat leerlingen uit het derde middelbaar en ouder week om week thuis les volgen. Minister van Onderwijs Ben Weyts houdt echter vast aan code geel. Dat heeft hij maandag nog eens gezegd in het VRT-radioprogramma ‘De Ochtend’. 

“We hebben heel hard gevochten om de scholen open te krijgen en ik wil ze open houden”, laat Weyts maandagochtend optekenen. “Dat is het veiligst voor iedereen. Daar waar sprake is van een gecontroleerde omgeving, valt het aantal besmettingen immers mee. We evalueren constant met het brede onderwijsveld.”

“De scholen doen hun best en de draaiboeken werken”, vervolgt de minister. “Als er iets gebeurt, wordt er snel opgetreden. Het aantal besmettingen valt trouwens goed mee op de scholen. Sommige klassen gaan in quarantaine, maar dat betekent dat het systeem werkt. Mocht iedereen de maatregelen zo goed opvolgen als op de scholen, zou de samenleving er beter aan toe zijn.”

“Het is een illusie om te denken dat die leerlingen effectief thuis zitten”, zegt hij over de situatie in code oranje, waarbij dus de tweede en derde graad van het middelbaar de ene week naar school gaat en de andere week thuis les krijgt. “Je houdt ze beter in een gecontroleerde omgeving. Ook vanuit pedagogisch oogpunt is het best dat ze school lopen.”

De uitspraken van de N-VA-minister botsen op onbegrip bij oppositiepartijen sp.a en Groen. "Het land kleurt corona-rood en de scholen blijven op code geel staan, alsof er niets aan de hand is", zegt Groen-parlementslid Elisabeth Meuleman. 

"Minister Weyts moet realistisch zijn: op en rond scholen zijn er veel contacten zijn die corona kunnen verspreiden. We moeten corona intomen door piekmomenten te vermijden", stelt Meuleman. Volgens de onderwijsspecialiste van Groen zijn er extra maatregelen nodig. Naast glijdende uren, afwisselende lesdagen tussen voor- en namiddag suggereert Meuleman ook een vervroegde of verlengde herfstvakantie om zo "het aantal besmettingen binnen in de scholen te minimaliseren".

Ook Hannelore Goeman (sp.a) begrijpt niet waarom Weyts de scholen in code geel houdt. "Waarom werden er draaiboeken en kleurcodes opgesteld als de minister ze vervolgens eigenhandig in de vuilbak gooit? Hou niet vast aan het eigen gelijk, erken de realiteit en herbekijk de invulling van de codes zodat ook oudere leerlingen zoveel mogelijk veilig naar school kunnen blijven gaan.”

Een ander geluid bij collega en Antwerps schepen van Onderwijs Jinnih Beels (sp.a). “Ik begrijp de bezorgdheid in verband met code geel voor scholen, maar de broeihaarden liggen niet daar”, schrijft zij op Twitter. “Het is zó belangrijk dat álle leerlingen naar school kunnen blijven gaan. Laat ons het hoofd koel houden en consequent zijn, in het belang van jongeren, hun ontwikkeling én welzijn.”

Coalitiepartner CD&V begrijpt dat minister Weyts de scholen zo lang mogelijk wil open houden, maar vindt dat men lokaal moet kunnen beslissen om indien nodig over te stappen naar code oranje. “Het uitgangspunt blijft code geel, indien dit lokaal of zelfs breder nodig is, kan er naar code oranje gegaan worden”, zeggen CD&V-parlementsleden Jo Brouns en Loes Vandromme. Dat is een De piste om eventueel de herfstvakantie te vervroegen of te verlengen om zo het aantal besmettingen te beperken, vindt CD&V “het onderzoeken waard”.

Bij Open Vld spreken ze zich vooralsnog niet uit over de meest geschikte kleurcode. Volgens de Vlaamse liberalen is het aan het onderwijsveld zelf om daarin de best mogelijke beslissing te nemen. “Aangezien slechts een zeer klein percentage van de besmettingen te herleiden is tot de schoolomgeving, zijn we momenteel van mening dat leerkrachten en leerlingen niet de dupe mogen zijn van een stijgend aantal besmettingen in de rest van de samenleving. We moeten zeer voorzichtig zijn in het opnieuw ingrijpen in hun onderwijskansen”, zegt fractieleider Willem-Frederik Schiltz

“Dit neemt niet weg dat we de komende dagen en weken alert moeten blijven om de gezondheid van onze kinderen en het onderwijspersoneel te vrijwaren”, aldus Schiltz.

Volgens viroloog Marc Van Ranst is het eventueel overstappen naar code oranje in het onderwijs sowieso een moeilijk verhaal. “De vraag is natuurlijk waar de besmettingen zelf gebeuren, vooral van de leerkrachten”, zegt hij aan onze redactie. “Wanneer dat buiten de school gebeurt, dan gaat dat natuurlijk geen oplossingen geven. Uiteindelijk is dit een beslissing voor de minister. En het is geen gemakkelijke situatie.”

“Ik heb daar eigenlijk geen advies in te geven”, aldus Van Ranst. “We moeten ons er ook bewust van zijn dat er elk jaar in deze periode een heleboel verkoudheden zijn, zowel bij de kinderen als bij de leerkrachten. Als er nu iemand een verkoudheid heeft, blijft die ook thuis en krijgt die een test. En dan is het heisa.”

Wat moeten we verwachten van de herfstvakantie die nadert? Eerder goed nieuws, volgens de viroloog: “Uit ervaring weten we dat de herfstvakantie, net zoals bijvoorbeeld de krokusvakantie, telkens zorgt voor een vermindering van het aantal infecties. Dus als het seizoen van de verkoudheden op gang komt, krijgt dat altijd een dipje met de herfstvakantie - eerder dan een verslechtering.”

OESO-expert Dirk Van Damme stelt op Twitter dat de sluiting van scholen, gelet op de stijgende cijfers in tal van Europese landen, mogelijk terug moet ‘overwogen worden’. Tegelijkertijd benadrukt ook hij dat de huidige cijfers nog steeds doen vermoeden dat de rol van scholen in de pandemie eerder minimaal is. “Zeker voor de kleuterscholen en de lagere scholen. Voor de middelbare scholen lijkt de situatie gecompliceerder”, schrijft Van Damme. “Bij het beslissingsproces moet rekening gehouden worden met de gigantische sociale en economische kost van het onderbreken van het leerproces en de impact op onderwijsongelijkheid”, beklemtoont hij ook.

Volgens Van Damme ligt de focus ook te veel op een enge discussie ‘sluiten’ of ‘niet sluiten’ en moet er meer energie gaan naar het verzekeren van kwaliteit bij het geven van afstandsonderwijs en het leerproces daarbij. “Zeker voor de meest kwetsbare kinderen kan en moet afstandsleren beter.”

De Vlaamse Scholierenkoepel is intussen niet opgezet met de uitspraken van Weyts over scholieren die het volgens hem niet zo nauw zouden nemen met de regels buiten een schoolomgeving. Voorzitter Louis Notte roept op om niet te veralgemenen. “Er mag toch iets meer vertrouwen zijn in de jeugd. Dat is er niet veel meer de laatste tijd. Er zijn veel andere en betere redenen om leerlingen naar school te laten gaan dan om alles onder controle te houden”, zegt hij.

“Er zullen er altijd zijn die de regels niet volgen, maar voor elke scholier die het niet doet, zijn er misschien vijftig die het wel doen en braaf thuis blijven”, aldus Notte. Hij wijst erop dat tijdens de volledige lockdown scholieren ook thuis hebben gezeten en dat de zomervakantie goed is verlopen.

Volgens Notte hebben veel leerlingen het afstandsonderwijs gesmaakt. De Scholierenkoepel heeft er al voor gepleit om afstandsonderwijs deels te behouden, zegt hij, en zou er nu ook geen probleem mee hebben mocht het opnieuw worden toegepast. 

Lees ook: 

Onderwijsminister Weyts: “Scholen moeten openblijven, lokaal wel strengere kleurcode mogelijk”

Al zeker vier lagere en kleuterscholen houden deuren dicht na besmetting leerkrachten (+)

Scholen wachten winter angstig af: “Hoelang ik dit tempo ga volhouden weet ik echt niet” (+)