Coronavirus overleeft 28 dagen op gladde oppervlaktes in labo-omgeving (in het donker): "Virus is extreem robuust"

De studie is onlangs gepubliceerd in het Virology Journal en onderzocht het effect van temperatuur op het voortbestaan van het nieuwe coronavirus op gladde oppervlaktes zoals glas (zoals bij smartphones), roestvrij staal (denk aan deurklinken) en bankbiljetten, maar ook op kleding (katoen). In bepaalde gevallen kon COVID-19-virus tot bijna een maand overleven, maar daar horen belangrijke nuances bij. 

Eerst en vooral werden de tests uitgevoerd in het donker, om de proeven beter met elkaar - onder gelijke omstandigheden - te kunnen vergelijken: er is al aangetoond dat uv-licht een negatieve invloed op het virus kan hebben. Daarna vergeleken onderzoekers hoe het virus het eraf bracht bij een temperatuur van 20, 30 of 40 graden Celsius. 

Het COVID-19-virus deed het het best bij 20 graden, waarbij tot 28 dagen na het begin van de test nog sporen werden gevonden op bijvoorbeeld glazen oppervlaktes, bankbiljetten of roestvrij staal. Ter vergelijking: het griepvirus zou in die ideale omstandigheden tot 17 dagen kunnen overleven. We spreken telkens maar van fracties van de oorspronkelijke hoeveelheden virus. Zo ligt de halveringstijd zelfs in die ideale omstandigheden tussen 1,7 en 2,7 dagen. 

Bij 30 en 40 graden scoorde het COVID-19-virus een pak minder, en op niet-gladde oppervlakken zoals kleding blijkt het virus ook veel minder goed te overleven. De labo-omstandigheden waren in het geval van die 28 dagen dus ideaal, qua temperatuur, oppervlak, vochtigheid en licht. Bij 40 graden zou de hoeveelheid besmettelijk virus al na 24 uur of minder verdwenen zijn. 

De Australische onderzoekers besluiten dat het coronavirus "veel langer besmettelijk kan blijven dan algemeen werd aangenomen", en hopen dat dit nieuwe inzicht kan worden meegenomen in de bestrijding van COVID-19. Met de nodige nuances dus, maar het brengt wel een nieuw inzicht. 

Onderzoeker Larry Marshall van het Australische nationaal wetenschaps­instituut (CSIRO) zegt dat het belangrijk is om in kaart te brengen hoelang het coronavirus kan overleven buiten de mens "omdat we zo uiteindelijk de verspreiding beter kunnen tegengaan en de mensen beter kunnen beschermen".

Onderzoekster Debbie Eagles van het Australian Centre for Disease Preparedness in Geelong - waar het onderzoek werd uitgevoerd - zegt dat die lange overlevingskansen "de noodzaak benadrukken van een goede handhygiëne, we moeten vaak de handen wassen en oppervlaktes ontsmetten". Zij noemt het coronavirus "extreem robuust" in die omstandigheden van 20 graden, zeker als we vergelijken met het griepvirus, dat het in dezelfde omstandigheden dus maar 17 dagen zou volhouden in plaats van de 28. 

De BBC liet enkele experts aan het woord over de nieuwe studie. De meningen zijn verdeeld: zo vindt professor Ron Eccles van de universiteit van Cardiff dat dit onnodige paniek kan veroorzaken bij de mensen.

Hij wijst erop dat het virus eigenlijk via slijmdeeltjes op bijvoorbeeld deurklinken terechtkomt, een omgeving die veel minder aantrekkelijk is voor corona, en denkt dat het virus daarin slechts uren kan overleven in plaats van dagen.  

Eerder had professor Emanuel Goldman in het gezaghebbende tijdschrift The Lancet al geschreven dat overbrenging van het virus via dode oppervlaktes zeer klein is. Studies die toch een groot risico aantonen, zijn opgezet in omstandigheden die niet het echte leven nabootsen, zegt hij. Hij deelt dus de kritiek van Ron Eccles dat het Australische onderzoek ietwat artificieel is. 

Kunstmatige omgeving of niet, het Australische onderzoek toont aan dat het nieuwe coronavirus niet te onderschatten is en best wel robuust is - we leren er elke dag over bij. Toch blijft overbrenging via bepaalde oppervlaktes een klein(er) risico, de voornaamste bron blijft veruit onderling contact en overbrenging via speekseldeeltjes, niezen of hoesten: het coronavirus verspreidt zich voornamelijk via de lucht.

Er zijn al wat studies uitgekomen over het virus dat blijft "plakken" op het scherm van een smartphone, of op deurklinken, met verschillend resultaat. Dit Australische onderzoek brengt een nieuw inzicht - zij het in bepaalde omstandigheden - maar eigenlijk komen de onderzoeken allemaal op hetzelfde neer: ze onderstrepen het blijvende belang van een goede handhygiëne. Reinig ook de oppervlaktes die je vaak aanraakt, en raak tegelijk zo weinig mogelijk je gezicht aan.