De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft tot nog toe nooit een duidelijk standpunt ingenomen over coronagerelateerde lockdowns. Nu vraagt het VN-instituut aan wereldleiders om algemene lockdowns niet als belangrijkste methode te gebruiken om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan.

Dat is de oproep van dokter David Nabarro, die als medisch expert in dienst is van de WHO. Volgens hem hebben lockdowns een nefast effect op de armoede. ‘Lockdowns hebben een ongewenst effect dat je niet mag minimaliseren: het maakt arme mensen nog een pak armer.’

Ultieme noodmaatregel

Verder in zijn oproep tot wereldleiders zegt Nabarro: ‘Wij pleiten niet voor lockdowns als het voornaamste maatregel om het virus te beheersen.’

Hij ziet een algemene isolatie meer als een ultieme noodmaatregel. ‘De enige keer dat we een algemene lockdown gerechtvaardigd vinden, is als hij gebruikt wordt om tijd te winnen. Om te reorganiseren, te hergroeperen, middelen opnieuw aan te vullen, uitgeputte gezondheidswerkers te beschermen, … Maar over het algemeen doen we het liever niet.’

Disproportioneel

De dokter legt uit dat arme economieën disproportioneel getroffen worden door lockdowns: ‘Kijk maar naar wat er gebeurd is met de toeristische industrie in de Caraïben, bijvoorbeeld, of in de Stille Oceaan, omdat mensen niet op vakantie gaan.’

Lockdowns treffen volgens hem de meest kwetsbaren, zowel op nationaal als op internationaal vlak. ‘Het lijkt erop dat we volgend jaar wellicht een verdubbeling van de globale armoede zullen zien. Wellicht hebben we op zijn minst een verdubbeling van de ondervoeding bij kinderen.’

Het komt er dus op neer dat algemene lockdowns een nefast effect hebben op de fysieke en mentale gezondheid. De boodschap van Nabarro komt er nadat medische experts van over de hele wereld een petitie creëerden die oproept om te stoppen met coronalockdowns. De petitie, the Great Barrington Declaration genaamd, stelt dat lockdowns ‘onherstelbare schade’ toebrengen aan de fysieke en mentale volksgezondheid. De wetenschappers pleiten voor meer gerichte maatregelen. Ook dokter Nabarro van de WHO onderschrijft de petitie.

Situatie in België

In ons land dreigt nochtans een nieuwe lockdown. De evolutie van de gezondheidssituatie is in België dan ook zeer problematisch. Ons land loopt voorop met de meeste gevallen per 100.000 inwoners, net achter Spanje.

Voor de hoogleraar biostatistiek Geert Molenberghs, die de leden van Celeval adviseert, zijn nieuwe maatregelen inderdaad noodzakelijk, anders is een nieuwe lockdown onvermijdelijk.

‘We zitten echt in de laatste fase voor een lockdown. Gelukkig kunnen we het nog steeds vermijden, maar dan moeten we opnieuw actie ondernemen’, zei hij zondag aan VTM. Als voorbeelden gaf hij telewerk verplicht maken, kantines en cafés sluiten, enzovoort.

‘Allemaal samen het probleem aanpakken’

De nieuwe minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) zei zondag dat hij een nieuwe lockdown niet kon uitsluiten.

‘Het enige dat ik kan garanderen, is dat als we allemaal samen het probleem aanpakken, we het meeste kans hebben om te bereiken wat we willen bereiken: scholen open houden, bedrijven laten werken en ziekenhuizen niet overweldigen’