Amy Barrett, kandidate van president Trump voor Hooggerechtshof, omzeilt cruciale vragen tijdens hoorzitting

Dat rechter Amy Barrett diepgelovig katholiek en erg conservatief is, was al langer bekend. Wellicht is ze daarom voorgedragen door president Trump als eventuele opvolgster van de onlangs overleden en erg liberale opperrechter Ruth Bader Ginsburg. 

In de hoorzitting voor de Senaatscommissie die haar kandidatuur moet onderzoeken, beloofde Barrett evenwel dat haar religieuze overtuigingen  niet de basis zouden vormen van haar beslissingen als ze benoemd wordt in het Hooggerechtshof, maar wel de grondwet en de wetten van de VS.

Dat is natuurlijk de opdracht van een opperrechter, maar Barrett reageerde erg vaag en ontwijkend toen de senatoren haar meer concrete vragen stelden. Zo weigerde ze te antwoorden op de vraag of ze als gelovig katholiek vindt dat Roe vs. Wade, de intussen bekende beslissing van het Hooggerechtshof die in 1973 abortus wettelijk maakte, teruggeschroefd moet worden. De Democratische senator Dianne Feinstein reageerde daarop gepikeerd omdat ze geen duidelijk antwoord op haar vraag had gekregen. In het verleden hebben andere kandidaat-opperrechters zich tijdens hun hoorzitting daar echter ook niet over uitgelaten.

Rechter Barrett ging meteen op de ingeslagen weg verder. Zo liet ze ook in het midden of ze als opperrechter de Affordable Care Act, beter bekend als de algemene ziekteverzekering of "Obamacare", zou terugfluiten zoals president Trump en veel conservatieve Republikeinen willen.

In het verleden is Barrett al kritisch geweest tegenover die ACA, maar dat wil volgens haar niet zeggen "dat ze daarom noodzakelijk vijandig staat tegenover die ACA". Eerdere pogingen om die Obamacare of delen ervan af te schaffen, werden door het Hooggerechtshof verworpen, maar dat moet op 10 november opnieuw daarover oordelen. Het is niet zeker of Barrett tegen dan al benoemd zal zijn, maar zeker is dat het hof na het overlijden van opperrechter Ginsburg veel minder liberaal zal zijn.

Amy Barrett volhardde in de vaagheid toen de senatoren wilden weten of ze al dan niet zou oordelen over eventuele klachten bij het hof van president Donald Trump als hij de verkiezingen zou verliezen. Trump is immers de president die haar heeft voorgedragen. Trump had eerder laten uitschijnen dat hij een mogelijke verkiezingsnederlaag niet zou aanvaarden en dan zou de betwisting uiteindelijk bij het Hooggerechtshof komen.

Volgens Barrett zou het een "inbreuk zijn op de juridische onafhankelijkheid als ze daar nu al een mening over zou formuleren". Ze beklemtoonde echter dat ze daarover met president Trump geen afspraken gemaakt heeft en er niet over gesproken heeft, evenmin als over de andere heikele thema's.

Meer nog dan de persoon of het profiel van Amy Barrett is de timing en de manier van haar eventuele benoeming erg omstreden in Washington. Barrett zou de derde opperrechter kunnen worden die president Trump in zijn ambtstermijn van vier jaar zou kunnen laten benoemen. Probleem is dat de Republikeinen dat snel voor de verkiezingen nog door de Senaat willen laten goedkeuren, want ze vrezen bij de verkiezingen niet enkel het Witte Huis, maar ook hun meerderheid in de Senaat te verliezen. 

Er zitten nu 47 Democraten en 53 Republikeinen in de Senaat. Niet alle Republikeinen willen op een drafje Barrett goedkeuren, maar bij gelijkheid van stemmen kan vicepresident Mike Pence de doorslag geven. Veel Amerikanen vinden dat niet kunnen zo vlak voor de verkiezingen en willen dat de volgende president of de volgende Senaat -mogelijk met andere gezichten dus- de beslissing zou nemen en dus meer de wil van het volk zou vertegenwoordigen. Daar komt nog bij dat vier jaar geleden de Republikeinen meer dan negen maanden lang de benoeming van een nieuwe opperrechter hebben uitgesteld tot na de verkiezingsoverwinning van president Trump.

Het machtsevenwicht in het Hooggerechtshof zou met Barrett volledig naar de conservatieve kant overslaan in een verhouding van 6 conservatieven tegenover 3 progressieve rechters. Omdat een benoeming nu eenmaal levenslang is en Amy Barrett relatief jong is, kan dat nog lange tijd gevolgen voor de VS hebben.