President Kirgizië stapt op na onrust: "Wil niet geschiedenis ingaan als president die op eigen bevolking schoot"
Sooronbaj Zjeenbekov, de president van het Centraal-Aziatische land Kirgizië, neemt ontslag. Hij wil naar eigen zeggen gewelddadige confrontaties tussen ordetroepen en demonstranten voorkomen. Kirgizië is verzeild in chaos en rellen sinds de omstreden parlementsverkiezingen van twee weken geleden. De uitslag daarvan werd na luid protest geannuleerd. Sindsdien proberen verschillende groepen de macht naar zich toe te trekken.
"Ik wil niet de Kirgizische geschiedenisboeken ingaan als de president die bloed heeft vergoten en op zijn eigen burgers heeft geschoten," zegt Zjeenbekov in een mededeling. Demonstranten waren van plan om zijn residentie te bestormen. Maar "het leger en ordetroepen zouden verplicht zijn om hun wapens te gebruiken om de overheidsresidentie te beschermen. Bloed zou onvermijdelijk vloeien. Ik maan beide kanten aan om zich niet te laten provoceren."
"Vrede in Kirgizië, de integriteit van het land, de eenheid van ons volk en rust in de maatschappij gaan boven alles," zegt Zjeenbekov. Vasthouden aan de macht is het niet waard om "de integriteit van ons land en overeenstemming in de maatschappij" op het spel te zetten, klinkt het.
(Lees voort onder de afbeelding.)
Vervalste verkiezingen
Demonstranten eisen al twee weken het ontslag van president Zjeenbekov. Sinds de parlementsverkiezingen van 4 oktober komen tegenstanders massaal op straat. Volgens de demonstranten zijn de verkiezingen, gewonnen door de bondgenoten van Zjeenbekov, niet eerlijk verlopen. Internationale waarnemers zeggen hetzelfde.
De demonstranten bestormden regeringsgebouwen en gevangenis. Er braken rellen uit, de president kondigde de noodtoestand af, maar het geweld bleef duren. Er vielen al zeker 1 dode en meer dan 1.200 gewonden.
(Lees voort onder de afbeelding.)
Veroordeelde kidnapper als premier
Het land is in een diepe politieke crisis gestort, met verschillende rivaliserende machtsgroepen die probeerden de functie van premier binnen te halen. De rellen worden aangevuurd door aanhangers van Sadyr Zjaparov, een nationalistische oppositiepoliticus die een lange celstraf uitzat voor de ontvoering van een gouverneur, maar door de demonstranten bevrijd werd.
Volgens Zjaparov zelf is de beschuldiging van ontvoering politiek gemotiveerd.
Vorige week besliste het parlement in Kirgizië om Zjaparov aan te stellen als nieuwe premier, maar president Zjeenbekov weigerde hem te benoemen. Gisteren stemde de president dan toch in met zijn benoeming in een poging de gemoederen in het land te bedaren.
(Lees voort onder de afbeelding.)
Enige democratie Centraal-Azië
Kirgizië wordt vaak gezien als het enige democratische land in Centraal-Azië, omringd door landen met (semi-)autocratische leiders die soms decennia aan een stuk aan de macht blijven. Maar het land, dat ook grenst aan China, wordt geplaagd door politieke chaos.
Sooronbaj Zjeenbekov is nu al de derde president die opstapt na straatprotesten sinds 2005.