Het ging deze week over de verstrenging van de maatregelen tegen het coronavirus, het vele spaargeld dankzij de lockdown en het misbruik overheidsgeld bij de VRT. Knack-redacteur Ewald Pironet blikt terug.
1. Eenvoudige vraag
‘Veiligheidsraad gokt met versoepelingen, experts morren’
De Standaard, 24 september
Een eenvoudige vraag bij de verstrenging van de maatregelen tegen corona die gisteren werden bekendgemaakt. Voor de zomer al, tijdens de eerste coronagolf, werd er gewaarschuwd voor wat er ons in het najaar te wachten stond. Er zou nog zeker geen vaccin of geneesmiddel tegen corona/covid-19 zijn, zoveel was toen al duidelijk. De scholen en universiteiten zouden weer opengaan. Het zou kouder worden, we zouden minder in de openlucht verblijven en meer dicht op elkaar binnen zitten.
Het was een halfjaar geleden al duidelijk dat het najaar bijzonder moeilijk zou worden met het coronavirus.
Het was een halfjaar geleden dus al duidelijk dat het najaar bijzonder moeilijk zou worden met het coronavirus, dat ons boven op de jaarlijkse verkoudheden, griepaanvallen, longontstekingen enzoverder zou treffen. Dat wisten we dus allemaal al.
De herfst is nog maar net begonnen en het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames stijgt al exponentieel, ook het aantal sterfgevallen neemt angstwekkend toe. Een verrassing kan niemand dat noemen.
Waarom werd dan eind augustus, begin september de maatregelen tegen corona toch versoepeld?
En dan volgt nu de eenvoudige vraag: waarom werden eind augustus, begin september de maatregelen tegen het coronavirus toch versoepeld? Omdat het in de zomer vrij goed was gegaan? Omdat de bevolking de ‘strenge’ maatregelen moe aan het worden was? Regeren is vooruitzien, en dus hadden de verantwoordelijken de bestaande regels wel moeten vereenvoudigen (want het was soms chaotisch) maar niet moeten versoepelen.
Door de versoepeling heeft het coronavirus opnieuw de kans gekregen om zich meer te verspreiden. Met de bekende gevolgen: de ziekenhuizen lopen vol, sommige ingrepen moeten worden uitgesteld, mensen overlijden aan covid-19.
De federale regering-De Croo draagt daarvoor geen verantwoordelijkheid. Over de versoepeling van de coronamaatregelen werd – in aanwezigheid van de minister-presidenten van de deelstaten -beslist op de Nationale Veiligheidsraad onder leiding van de vorige premier, Sophie Wilmès (MR). Haar regering bestond louter bij de gratie van het virus, en haar enig taak was dat virus te bestrijden. Samen met wetenschappers die in open brieven toen aandrongen op een versoepeling van de maatregelen draagt de regering-Wilmès een grote verantwoordelijkheid voor de gezondheidscrisis, de economische crisis én menselijke crisis waarin we nu weer verzeild zijn geraakt.
De lijst met de verantwoordelijken is lang, zij zouden ter verantwoording moeten worden geroepen.
2. Tol
‘We hebben in maart en april al bewezen dat we in staat zijn dit virus terug te dringen. We hebben toen de cijfers doen dalen. We kunnen dit opnieuw voor een tweede keer.’
Premier Alexander De Croo (Open VLD), persconferentie 16 oktober
Het Nationaal Overlegcomité kwam gisteren met doortastende maatregelen om de coronabesmettingen naar beneden te krijgen. De vergadering duurde wel langer dan gepland, en in vergelijking met voormalig premier Sophie Wilmès stelde premier Alexander De Croo (Open VLD) de maatregelen vrij helder voor.
We moeten ook niet euforisch zijn: het was al de tweede bijeenkomst van het Overlegcomité onder deze regering. Na de eerste vergadering, werden zowel in Nederland als Frankrijk strengere maatregelen genomen dan bij ons, ook al zijn de coronacijfers hier veel slechter. De regering-De Croo is doortastender dan de regering-Wilmès, maar hinkt toch wat achterop bij Nederland en Frankrijk.
De regering-De Croo is doortastender dan de regering-Wilmès, maar hinkt toch wat achterop bij Nederland en Frankrijk.
Het uitvoerige lijstje van wat gisteren werd beslist, vindt u op Knack.be, maar het komt neer op een lockdown-light, waarbij de horeca opnieuw zeer zwaar wordt getroffen:
-De horecazaken, cafés en restaurants moeten een maand de deuren sluiten.
-Er komt een uitgaansverbod tussen middernacht en vijf uur in de ochtend.
-Er komt ook een verbod op de verkoop van alcohol vanaf 20 uur.
-Elk persoon mag maximaal één nauw (knuffel)contact hebben.
-Telewerken waar mogelijk is.
Over het onderwijs beslissen de deelstaten en het is geweten dat minister Ben Weyts (N-VA) de scholen zo veel mogelijk wil open houden. Ook voor het openbaar vervoer, met soms opeengepakte passagiers, is er geen soelaas, tenzij dat telewerk de regel wordt waar dit kan. Voor de scholieren is dat nog geen oplossing.
Ondertussen is er zeven maanden na de lockdown in ons land nog steeds geen degelijk tracking – tracing – testing systeem en ook geen adequaat quarantainebeleid. We lopen nog steeds achter de feiten aan. Anticiperen staat niet in ons woordenboek. De tol die we voor laksheid en onachtzaamheid moeten betalen is groot.
3. Spaargeld
‘Belgen spaarden recordbedrag tijdens lockdown’
De Tijd, 13 oktober
Corona leidt tot véél kommer en kwel, maar tijdens de lockdown gedurende de eerste golf van besmettingen werd massaal veel gespaard. In april, mei en juni kwam 19 miljard euro vers geld op de bankrekeningen in beleggingsproducten terecht. Dat is meer dan het dubbele vergeleken met dezelfde periode in andere jaren.
Door de lockdown, waarbij cafés, restaurants en ook de niet-voedingswinkels hun deuren moesten sluiten, kon er minder geconsumeerd worden. De mensen die werkten voor bedrijven die wel weren getroffen, konden genieten van steun via de tijdelijke werkloosheid of het overbruggingsrecht. Veel mensen konden blijven (tele)werken en bleven gewoon hun inkomen ontvangen. Het gevolg was dat het inkomensverlies ruim werd goedgemaakt door de lagere uitgaven.
Van de 19 miljard vers spaargeld belandde 8 miljard op spaarboekjes, 7 miljard op zichtrekeningen, 2 miljard in beleggingsfondsen en 2 miljard in beursgenoteerde aandelen. Dat zo veel geld op zicht- en spaarrekeningen terechtkwam ligt voor de hand: het spaarboekje is nog altijd een populair product. Het is eenvoudig, je kunt altijd aan je geld en de overheid garandeert dat je je inleg tot 100.000 terugkrijgt mocht je bank overkop gaan.
Maar er is ook een schaduwkant: een spaarboekje brengt niets meer op, zo heet het. De wettelijke minimumrente is 0,11 procent en meer geven banken vandaag niet. Als je dan nog rekening houdt met de inflatie, de stijging van de levensduurte, dan verdampt je geld als het ware en verarm je. Het spaarboekje is dan ook eerder een verliesboekje. OpKnack.be werd onlangs uitgerekend dat wie 10 jaar geleden 1000 euro op een spaarboekje plaatste daar vandaag, ondanks de ontvangen rente, nog 870 euro van overhoudt.
De rente zal, zeker gezien de coronacrisis, nog jarenlang erg laag blijven. Het spaarboekje zal dan ook nog heel lang een verliesboekje blijven. Maar wat doe je best met je geld? Want andere beleggings- en investeringsproducten zoals aandelen, vastgoed en goud zijn de voorbije tijd erg duur geworden, misschien wel te duur. Het is een luxeprobleem in deze coronatijd. Een eerste aanzet tot antwoord stond een paar weken geleden ook al in Knack. Doe er uw voordeel mee!
4. Gemors
‘VRT-audit toont bewust misbruik overheidsgeld’
De Tijd, 14 oktober
Uit een rapport van Audit Vlaanderen blijkt dat bij de VRT systematisch en bewust budgetten werden misbruikt voor zelfverrijking of het bevoordelen van bevriende partijen. Normaal zouden de verantwoordelijken bedankt worden. Hoe kan het dat de raad van bestuur er blijkbaar nooit achter is gekomen?
Vlaams minister van Media Lydia Peeters (Open VLD) werd in oktober 2019 al vervangen door Benjamin Dalle (CD&V), VRT-topman Paul Lembrechts moest begin dit jaar opstappen en is vervangen door Frederik Delaplace, die ‘de stal moet uitmesten’. En de aandacht gaat nu vooral de bestrijding van de coronacrisis, zodat er maar weinig commotie is rond de malversaties bij een bedrijf dat werkt met de centen van Vlamingen.
5. Verplaetse
Donderdagavond overleed op 90-jarige leeftijd Fons Verplaetse, oud-gouverneur van de Nationale Bank van België, aan de gevolgen van corona. Hij was de architect van het Belgische herstelbeleid. Het laatste en meteen ook beste portret van Verplaetse is dat van de hand van collega Ann Peuteman op Knack.be.
Na zijn pensionering was Verplaetse jarenlang de ‘oudste medewerker’ van Knack: om de paar maanden gaf hij in een interview zijn visie op België en de wereld, de economie en politiek. Ongezouten. ‘We zijn een klein landje met een kleine mentaliteit’, zei hij ooit in Knack. Verplaetse was een grote meneer.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
