Carrière van man komt eerst als er kind is

Wat is de impact van het eerste kind op het professionele leven van jonge vaders en moeders? En voor wie weegt die verandering het zwaarst? Om die vraag te beantwoorden, volgde econome Elisabeth Abraham (KU Leuven) begin dit jaar 106 koppels die de afgelopen twee jaar hun eerste baby kregen.

Wat blijkt? Zeven op de tien koppels gaan bij de komst van het eerste kind op zoek naar een nieuwe manier om werk en gezin te combineren. En dan zijn het meestal de vrouwen die hun carrière (minstens tijdelijk) op een lager pitje zetten, omdat ze de combinatie moeilijk vinden.

“Waar mannen eerder gebruik zullen maken van bijvoorbeeld flexibele werkuren, zien we dat vrouwen minder gaan werken”, zegt Abraham. Zo kiest 29 procent van de nieuwe moeders voor deeltijds werk, tegenover 7 procent van de mannen. Vrouwen kiezen ook vaker voor een loopbaanonderbreking (17 procent versus amper 3 procent bij de jonge vaders).

Duidelijk voorrang

Ook opmerkelijk: hoewel het gros van de partners elkaars loopbaan als even belangrijk inschatten, zijn er toch ook best veel koppels waar de carrière van de man duidelijk voorrang krijgt op die van de vrouw. 29 procent van de vaders stelt dat zijn loopbaan meer of veel meer prioriteit heeft, tegenover 10 procent van de vrouwen die hun job als belangrijker inschatten. 39 procent van de vrouwen zegt expliciet: de carrière van mijn man is belangrijker.

Die verschillen zijn niet altijd per se het gevolg van die nieuwe baby, zegt Abraham. “Maar als er keuzes gemaakt moeten worden, dan valt het bijna altijd op de vrouw om een stap terug te zetten. Anders gesteld: wat koppels ervaren als een hyperindividuele keuze, lijkt onbewust ingegeven door het idee dat vrouwen nog steeds de primaire zorgfiguur voor hun kind zijn.” Theun Pieter van Tienoven (VUB), als socioloog gespecialiseerd in genderverschillen in tijdsbesteding, zegt het zo: “Vrouwen organiseren hun werk rond hun gezin, mannen organiseren hun gezin rond hun werk.”

Minder vrijheid

Tegelijk zegt bijna een vijfde van de vrouwen in het onderzoek dat ze het liever anders zou zien. Abraham: “Er zijn zeker vrouwen die graag minder willen werken, maar evengoed zien we jonge moeders die gefrustreerd zijn omdat ze het gevoel hebben dat ze door hun privéleven niet de carrière kunnen ambiëren die mannen vaker wel hebben. Daartegenover staat dat mannen die minder willen werken, vaak op onbegrip stoten. Ze hebben vaak minder vrijheid om die keuze te maken.”

De oorzaak én het gevolg van die loopbaanbeslissingen, zo bevestigt de bevraging van KU Leuven talloze eerdere onderzoeken, is dat jonge moeders veel meer tijd besteden aan huishoudelijke en zorgtaken dan hun partners. Per week zijn ze daar 36,7 uur per week mee bezig, terwijl dat voor mannen slechts 21,7 uur is. Mannen werken weliswaar langere dagen, maar hebben per week ook 10 uur meer vrije tijd.

Bijna de helft van de koppels (41 procent) zegt dat de verhouding anders was voor de komst van het kind, waarbij mannen vaak een tandje bijsteken en in het gezin meer werk op zich nemen. Toch wil 69 procent van de respondenten, en dan vooral vrouwen, dat de huishoudelijke klussen eerlijker verdeeld worden. “Gezinnen noemen zichzelf graag egalitair, maar de traditionele genderpatronen blijken nogal hardnekkig”, besluit Abraham.