Hoe Zweden nu toch lokale lockdowns overweegt

Toen de coronapandemie eerder dit jaar in Europa losbarstte en het ene na het andere land in lockdown ging, koos Zweden voor een enigszins omstreden aanpak, die wereldwijd de aandacht trok.

Het land hield de horeca, de scholen en de winkels grotendeels open en rekende in de eerste plaats op het gezond verstand van de burgers om de afstandsregels te respecteren en de handen dikwijls te wassen. Mondmaskers waren nooit verplicht; het dragen van mond- en neusbescherming werd ook nooit aangeraden.

Aanvankelijk betaalde het Scandinavische land een veel hogere prijs dan de buurlanden voor die lossere aanpak. Het aantal besmettingen was bijna twintig keer zo hoog als in buurland Noorwegen en negen keer zo groot als in Denemarken. Het land had wereldwijd zelfs een van de hoogste aantal sterftegevallen per 100.000 inwoners.

Terwijl in veel Europese landen het aantal doden en besmettingen stabiliseerde, bleef in Zweden de curve doorlopen. Maar nadien slaagde Zweden erin het gemiddelde aantal nieuwe gevallen per dag laag te houden. Eind september luidde het nog dat de Zweden mogelijk genoeg groepsimmuniteit hadden bereikt om de verspreiding van Covid-19 te bedwingen. 

Maar nu klinkt een ander geluid. Het land zou lokale lockdowns willen introduceren om uitbraken van het nieuwe coronavirus te beteugelen, meldt The Telegraph.

Vooral de hoofdstad Stockholm en het naburige Uppsala kampen momenteel met Covid-uitbraken. Zweden noteerde afgelopen vrijdag een zevendaags gemiddelde van 65 nieuwe gevallen per miljoen inwoners. Finland en Noorwegen scoren met respectievelijk gemiddeld 40 en 25 nieuwe besmettingen per miljoen inwoners een pak beter.

Zweden zou de aanpak van de buurlanden achterna willen. Staatsepidemioloog Anders Tegnell zit binnenkort samen met de lokale autoriteiten om te vergaderen over extra maatregelen, weet The Telegraph.

Zo zouden de regionale gezondheidsautoriteiten inwoners kunnen oproepen om publieke plaatsen, zoals shoppingcenters, zwembaden, concertzalen of musea, te vermijden. De lokale autoriteiten kunnen de burgers ook aanmanen om het openbaar vervoer te mijden en bezoeken aan oudere mensen of kwetsbare groepen uit te stellen.

Het gaat om richtlijnen - en dus niet om verplichtingen - die vanaf maandag in werking zouden treden. Wie de adviezen naast zich neerlegt, zal niet beboet of juridisch vervolgd worden. “De nieuwe richtlijnen zijn iets tussen regelgeving en aanbevelingen”, bestempelde Bitte Brastad, juridisch directeur van de overheidsinstelling voor de Volksgezondheid, de kleine koersverandering.

Wanneer de Zweedse contacttracing verbanden kan blootleggen tussen hogere besmettingscijfers en bepaalde regio’s, is het niet uitgesloten dat de maatregelen aangescherpt worden, vertelde Johan Nojd, het hoofd van het departement infectieziekten in Uppsala, aan The Telegraph.

Eerder gaf epidemioloog Anders Tegnell - de architect achter de omstreden Zweedse corona-aanpak - al toe dat er in zijn land meer gedaan had moeten worden om het virus aan het begin van de uitbraak te beteugelen. “Als we dezelfde ziekte zouden tegenkomen met dezelfde kennis die we vandaag hebben, dan denk ik dat onze reactie ergens zou liggen tussen wat Zweden deed en wat de rest van de wereld heeft gedaan”, verklaarde Tegnell begin juni.

De Zweedse expert verdedigde de maanden daarvoor stellig het losse coronaregime en bekritiseerde andere landen vanwege hun lockdowns.

De lakse aanpak om het virus in bedwang te houden kreeg zowel lovende als verontwaardigde reacties. Critici beschuldigden de Zweedse autoriteiten van het gokken met het leven van burgers door geen strenge maatregelen op te leggen. Maar de gezondheidsautoriteit hield lange tijd vol dat haar aanpak op de lange termijn duurzaam zou zijn.