"Toestand van natuur in Europa is zorgwekkend", zegt rapport van het Europees Milieuagentschap

In het rapport staan ook een paar lichtpunten. De reptielen doen het niet zo slecht.  De voorbije zes jaar is het aantal beschermde natuurgebieden in het kader van Natura 2000 gestegen tot ongeveer achttien procent op het land en tien procent op zee. Maar ondanks die uitbreiding blijft het aantal planten –en diersoorten, de biodiversiteit, achteruit gaan. Dat is vooral het geval bij de vogels, vier op de tien vogelsoorten heeft het moeilijk.

Acht op de tien leefgebieden of habitats verkeren in gebrekkige of in slechte staat. Vooral duinen, moerassen, veengebieden, slikken en graslanden moeten het ontgelden. En dat ondanks de inspanningen die op het vlak van milieubehoud worden geleverd.

Hans Van Dyck professor gedragsecologie en natuurbehoud aan de universiteit van Louvain-la-Neuve ziet de verminderde diversiteit al lang. Hij schrikt niet van de resultaten van het Europees Milieu Agentschap: “Ik kan me voorstellen dat het voor de gewone burger niet makkelijk is om te weten hoe het staat met de biodiversiteit,” zegt hij. “De ene keer horen we: hoera, de wolf is terug. Een andere keer blijkt dat sommige nachtvlinders het moeilijk hebben om te overleven. Waarop de brave burger denkt: alles bij elkaar zal het nog wel meevallen met de biodiversiteit. Maar dat is niet zo en deze studie toont dat nog maar eens aan.” 

De belangrijkste bedreigingen zijn volgens het Europees Milieu Agentschap de intensieve landbouw, de verstedelijking en de verontreiniging van de bodem, de lucht en het water. Zo is de overbemesting in de landbouw al langer een doorn in het oog van natuurbeheerders. De hoge concentraties van stikstof leidt op veel plaatsen tot ernstige schade. Nuttige planten en schimmels verdwijnen waardoor een leefgebied wordt bedreigd. Daarnaast vormen de illegale visvangst, jacht en het overmatig oppompen van grondwater een extra belasting voor de natuur. De invasie van uitheemse soorten en de opwarming van de aarde maken het verhaal compleet.  

“Biodiversiteit is een complex gegeven,’ zegt Van Dyck. “Het heeft geen zin om alleen rond de kerktoren te kijken wat er verandert. Als we bijvoorbeeld een tas koffie drinken, staan we er niet bij stil dat die koffie komt van planten waarvan de bloemetjes ergens ver weg moeten bevrucht worden. Als de insecten die daarvoor moeten zorgen uitsterven, dan zal dat ook voor ons gevolgen hebben.”

“Het Europees Milieuagentschap heeft in deze studie vooral gekeken hoe het gesteld is met een aantal belangrijke natuurgebieden in Europa. Gebieden waarvan we wereldwijd vinden dat het belangrijk is dat ze blijven. Nu blijkt dat amper 15 procent van die gebieden nog in goede gezondheid zijn. Dat is minder dan bij de vorige meting. Eigenlijk is dat dramatisch. Want dat betekent dat we -met al de moeite die we in vorige projecten al gedaan hebben – er niet in geslaagd zijn de biodiversiteit te herstellen of behouden.  Dat is een ongemakkelijke waarheid”, vindt professor Van Dyck.

Volgens het Milieu Agentschap moet er dus meer actie komen om de leefgebieden te herstellen, te monitoren en te beschermen. En vooral, de plannen die in het verleden zijn gemaakt, moeten worden uitgevoerd. Directeur Hans Bruyninckx besluit: 

 "Onze beoordeling toont aan dat de manier waarop we voedsel produceren en consumeren, bossen beheren en gebruiken en steden bouwen fundamenteel moet veranderen om de gezondheid en veerkracht van de Europese natuur en het welzijn van de mensen veilig te stellen".