Dichtstbijzijnde zwart gat, op slechts duizend lichtjaar van de aarde, is wellicht geen zwart gat

Op ‘slechts’ 1.000 lichtjaar van de aarde - één lichtjaar staat gelijk aan zo’n 9,5 biljoen kilometer - bevindt zich een zwart gat, zo luidde de mededeling van de Zuidelijke Europese Sterrenwacht (ESO) in mei van dit jaar. Het zwart gat zou deel uitmaken van HR 6819, een stelsel met twee sterren. Nooit eerder werd een zwart gat zo dichtbij het heelal gevonden. Enkele maanden later trekken de astronomen hun verklaring in.

Uit een nieuwe analyse en enkele herberekeningen blijkt immers dat de twee sterren die in HR 6819 worden gezien, niet noodzakelijk vergezeld worden door een derde, zwaarder object. Een betere verklaring is het grote massaverschil tussen de twee sterren. Dat zorgt ervoor dat de ene ster stilstaat terwijl de andere beweegt.

Een zwart gat is een extreem compacte en bijzonder zware plek in het heelal. Het is het overblijfsel van een dode ster. De zwaartekracht is er zo sterk, dat zelfs licht er niet aan kan ontsnappen. In onze Melkweg zijn meerdere van zulke zwarte gaten. De meeste daarvan laten sporen achter wanneer ze materie om zich heen verzwelgen. Daarbij wordt röntgenstraling uitgezonden, die wij kunnen meten. Het zogenaamde zwarte gat in HR 6819 deed dat niet.