ASSISEN LIVE. Zoon van beschuldigde weet ook niet waarom zijn vader de buurman neerstak op oprit : “Ik heb er geen verklaring voor. Het is dom en spijtig”

De zitting wordt geschorst voor vandaag. Donderdag wordt er gepleit in Leuven.

Laatste moraliteitsgetuige van de dag is Marie-Josée Wolput (73) uit Schaffen. Putseys was twintig jaar haar chef bij schoenenfabriek Eurovana in Diest. "Ik heb die man zijn stem nooit horen verheffen in al die jaren." 

Dierenarts Robert Geerdens (69) uit de Liefkensrode in Kortenaken had een akkefietje met slachtoffer Luc Dams. Die zou naar de hond van de dierenarts getrapt hebben op een perceel naast de woning van de dierenarts tijdens een wandeling. "Hij is daar toen niet verder op ingegaan. En hij heeft me daarna genegeerd." 

Verdediging: "Hij zou u ook geprovoceerd hebben?"

Geerdens: "Hij wandelde daar veel in die buurt. Maar telkens als we hem tegenkwamen, draaide hij zijn rug ostentatief. Dat is een paar keer gebeurd. Als hij te voet was en wij met de auto, draaide hij zijn aangezicht weg. Ik kende hem niet, maar ik voelde dat hij niet akkoord was met de situatie."

Danny Hermans (72) heeft Putseys drie decennia gekend als buurman in Halen. "Het was een rustige brave man en altijd vriendelijk. Mijn vrouw en ik hebben het nooit kunnen geloven." 

Erwin Briffoz, een andere buur uit Halen, was een tiener toen Putseys begon te bouwen in de Lindestraat. "Dat klikte meteen. Ik heb hen een tijd gezien als mijn tweede ouders, waar toch een flink leeftijdsverschil mee was. Soms heb ik mij afgevraagd of ik er zelfs niet te veel over de vloer kwam." Na de verhuis naar de Liefkensrode verwaterde het contact. Putseys deed rond 2010 toch nog een beroep  op Briffoz als landmeter om het geschil rond de bomen op te lossen. "Ik heb mij toen wel vragen gesteld bij de partijdigheid. Aan het andere koppel heb ik dat ook zo kenbaar gemaakt, maar niemand maakte daar een probleem van. Toen we daar waren, voelde ik wel dat er spanningen waren. Ik heb hen gezegd dat ze hun trots moesten opzij zetten om tot een oplossing te komen." 

De fase van de ondertekening van de afpaling verliep zonder tumult. "Toen heb ik mij nog afgevraagd of het allemaal zo moeilijk was."

Voorzitter: "Op die grens heeft u geen nieuwe paal gestoken? Alles is gebleven bij het oude?"

Landmeter: "Alles zat correct."

Voorzitter: "Die gevelde bomen, heeft u die zien liggen?"

Landmeter: "Dat weet ik niet meer. Na dat voorval heb ik het flink moeilijk gehad. Dat ging te ver voor mij. Ik werkte nog op het kadaster in Leuven en dan heb ik me afgevraagd of ik hem zou bezoeken. Ik heb dat uiteindelijk niet gedaan. Mijn zoon is ook landmeter en die heeft nog eens een dossier voor hem behandeld. Het is dan dat ik hem nog eens gezien heb. Ik heb gevraagd of hij er wilde over praten, dat was niet het geval. Ik was echt wel blij dat ik hem nog eens gezien had. Er waren plannen voor een bbq, maar dat is er nooit van gekomen. Het is allemaal veranderd."

"Ik had nooit veel contact met mijn drie jaar jongere broer. We zijn niet veel samen op pad geweest. Verder kan ik daar niet veel van zeggen. Dan hadden we weer veel contact, dan hadden we weinig contact. Waarom? Misschien een conflict in de familie? Ik kan daar niet veel van zeggen. De laatste jaren hebben we terug meer contact, maar over de feiten heeft hij mij nooit iets verteld", zegt George Putseys (77) uit Geetbets. Zijn vrouw Christiane Beyns valt haar man bij. "Ik heb het ook nooit geweten. Ik vind het wel heel erg. We zijn er kapot van geweest. Ik wens hem goede moed." 

Verdediging: "Jullie hebben uiteraard jullie jeugd gedeeld?"

Broer: "Ja, maar ik ging links en hij ging rechts. Dat is alles wat er te zeggen valt. Hij is jong getrouwd. We zijn naar school geweest, maar daar is het bij gebleven."

De zitting wordt geschorst tot 14.15 uur

Huisarts Jan Van Schoenbeek: "Ik heb meneer Putseys als een rustige man ervaren en als een hecht koppel met zijn vrouw. Er is een episode geweest dat het wat minder ging in zijn leven, toen hij ontslagen werd. Ik ben verschoten van wat er gebeurd is. Sommige mensen hebben een kort lontje en zijn snel agressief, maar dat kan ik van meneer Putseys niet zeggen."

Voorzitter: "Meneer is niet bij u gekomen voor klachten van stress als gevolg van bepaalde conflicten of onrust in zijn leven?"

Huisarts: "Die periode heb ik hem sporadisch gezien en waren er geen aanwijzingen dat er achterliggende conflicten waren. Als er problemen waren, werden die wel besproken. Met dit gezin had ik een heel nauwe band en kwamen er veel dingen naar boven. Maar er is nooit sprake geweest van een conflictsituatie. Daar was ik absoluut niet van op de hoogte."

Verdediging: "Hebt u een stemmingswijziging gezien bij hem na de periode van detentie?"

Huisarts: "Ik heb hem bezocht in de gevangenis. Daar heb ik een heel ontredderde man aangetroffen. Zijn echtgenote was ongerust, omdat hij bepaalde medicatie niet kreeg. Ik heb hem een voorschrift geschreven voor maagmedicatie. Daarvoor heb ik nog een uitbrander gekregen in de gevangenis."

Buren Joseph en zoon Pieter Van Thienen uit de Liefkensrode in Kortenaken getuigen dat ze noch met Putseys noch met Dams ooit een geschil hebben gehad. "We wisten dat die twee niet zo goed overeen kwamen, maar hoe en wat? Geen idee. Nooit een ruzie gezien."

Pieters: "U heeft verklaard dat hij iemand correct en nauwkeurig was, maar ook iemand die fel kon reageren als hij dacht door iemand benadeeld te zijn geweest?"

Buur: "Klopt. Ik zou het nooit in mijn hoofd halen als ik aan het werken was, om mijn materiaal tegen zijn omheining te zetten." 

Leden van de kookclub, Denise Cousin en Emile Helmont, werden die 30ste juli 2016 ongerust toen Putseys niet kwam opdagen.

Voorzitter: "Op een bepaald moment moet u zich zorgen hebben gemaakt dat Putseys er niet was."

Helmont: "Na een uur was hij nog niet aanwezig. Hij had nog naar mijn vrouw gebeld om het adres te vragen. Mijn vrouw werd ongerust en dacht dat ze verkeerde info had gegeven aan Roger. Wij zijn toen naar Roger gereden. De straat was afgesloten. Toen ik mensen in witte pakken zag, dacht ik meteen aan het ergste."

Voorzitter: "Waren de mensen verplicht om hun kookmateriaal mee te nemen?"

Cousin: "Roger wist dat ik geen fatsoenlijk materiaal thuis had. Hij zorgde voor het voorgerecht en brood."

Verdediging: "Misschien is het goed dat Putseys nog eens herhaalt welke messen hij bij had?"

Putseys: "Ik denk een of twee. Van een ben ik zeker. Ik had zeker vier broden mee."  

Verdediging: "Het is dus niet abnormaal dat men eigen getuig meeneemt naar de bbq, net zoals tijdens de kooklessen."

Voorzitter: "Hij is nog bij de kookclub. Heeft hij er iets over verteld? Heeft hij spijt?"

Cousin: "Ik denk het wel."

Jan Swennen, advocaat verdediging: "Stel dat uw grootvader terug naar de gevangenis moet?"

Zoon: "Ik zou dat heel erg vinden."

Kleindochter: "Dan kan hij niet meer langskomen om te zien hoe mijn leven loopt. Dat zou ik heel erg vinden." (barst in tranen uit) "Ik heb hem ook in de gevangenis bezocht. Hij wilde niet dat ik langskwam, maar ik heb het toch gedaan. Dat was een heel emotioneel gebeuren."

Procureur-generaal Ben Pieters: "Jullie waren op de hoogte van spanningen. Maar wisten jullie ook van jarenlange treiterijen, terreur? Dat staat haaks op wat andere getuigen komen verklaren en wat u zegt?"

Zoon: "Ik was daarvan op de hoogte, maar ik tilde er niet zwaar aan. Laat dat toch zijn, zei ik hen altijd. Soms hoorde ik iets van vreemde gebaren."

Pieters: "Dat heeft u wel niet verklaard bij de politie, meneer."

Zoon: "Dat is in de hele commotie die nu ontstaan is. Het is ondertussen al vier jaar geleden. Hij wilde ons ook niet met zulke dingen belasten." De zoon bevestigt dat hij nooit getuige is geweest van eender welke feiten.

Pieters: "Op een bepaald moment was de emmer van uw vader vol?"

Zoon: "Daar kan ik niets over zeggen. Dit hadden we nooit kunnen we verwachten. Er zijn nog altijd vragen, want we hebben er nooit openlijk over gepraat. Gewoon om ons niet te belasten er mee. Dat ons huishouden kon verdergaan. Agressief heb ik hem nooit gezien. De enige ruzie die we hebben gehad is tijdens het kaartspelen. Maar die twee konden elkaar blijkbaar niet meer luchten. Er moest gewoon een stap teruggezet worden door iemand, om dat op te lossen volgens mij. Ik heb er geen verklaring voor. Ik vind het dom en spijtig."

De zoon van beschuldigde Pascal Putseys (54) en zijn vrouw Heidi Thoelen (51) komen samen met hun dochter Elien (24) getuigen: "Hij is een goede vader voor mij geweest. Ik mocht studeren, doen wat ik wilde. Ik had me geen andere vader kunnen voorstellen. Leuke jeugd gehad. Ik kan niks slecht over hem vertellen. Er waren nooit spanningen. Ik zal ook wel eens een slechte zoon geweest zijn, maar ik had eerder zachtaardige ouders. (Putseys wrijft zich in de ogen) De relatie met de buren in Loksbergen was goed. Van spanningen daar had ik geen weet. Als alles juist is, hoeft dat niet hé", zegt Putseys. 

"We weten dat er spanningen waren tussen hen, maar ik minimaliseerde dat altijd. Dat had geen zin om daar ruzie over te maken, maar blijkbaar wel. Het was een banale burenruzie, waar al eens gevloekt werd. Ik woonde er niet, dus het stoorde mij niet", weet de zoon. 

Voorzitter: "Simone (vrouw beschuldigde, red.) heeft het altijd over 'de para'. Heeft u dat ooit gehoord?"

Zoon: "Hij was het ook. Dat was zeker niet slecht bedoeld denk ik."

Kleindochter: "Het is iemand die alles zou doen voor zijn kleinkinderen."

"Het had niet mogen gebeuren", zoals Putseys al meerdere malen zei op het proces, komt volgens psychiater Verelst over als een geloofwaardige uitspraak. Jan Swennen, advocaat van beschuldigde wil weten of zijn cliënt die 30ste juli 2016 een korte razernij heeft beleefd.  "Dat is niet uit te sluiten vanuit psychiatrisch oogpunt", zegt Verelst. "Zijn psychiatrische constellatie is niet anders dan de uwe en de mijne als we onszelf als normaal beschouwen", kan de psychiater ook nog kwijt aan de verdediging. Kans op recidive is zeer minimaal bij Putseys schatten de psycholoog en psychiater in.

Psycholoog Trippas zag Putseys driemaal in de gevangenis in augustus 2016. De zeventiger bevestigde de aangeklaagde feiten aan hem: "Ik kan niet goed vertellen wat ik voelde. Dat is zo kort dat dat gebeurd is. Ik heb gezegd 'kan je ons niet met rust laten?'. Ik weet het niet meer. Hij heeft zitten slaan en stampen. Ik heb dat afgeweerd en dan is mijn vrouw ook uit de wagen gestapt. Hij haalde uit naar haar en dan heb ik dat fatale ding genomen. 'Hoe ge hebt een mes?', heeft hij nog gezegd. Dan is dat fatale moment toch gebeurd. Ik heb dat niet gezien. Hij zei dat ik hem geraakt had met een mes." 

Psycholoog: "Het ogenblik van het steken met het mes herinnert hij zich niet meer. Voordien en achteraf wel." Wat de psycholoog kan besluiten? 

"Dat het gaat om affectief geweld. Er is een bewuste beleving van zijn emoties. Die intense woede en/of angst kan op retrospectieve manier herinnerd en gerapporteerd worden. Het geweld dat hij toonde was zeer reactief. De gewelddaad zelf is een duidelijk afgebakende gedragssequentie. Het feit dat hij zich dat niet herinnert is vrij typisch als men affectief geweld pleegt. Die amnesie is iets van enkele seconden. De indruk die ik had van de man, was een neerslachtig persoon, zwaarmoedig, gedemotiveerd. Hij vertoonde kenmerken van posttraumatisch stresssyndroom. Hij was zeer prikkelbaar. Klinisch gezien vertoont hij geen psychopathologie", concludeerde de psycholoog. 

"Vergeleken met zijn leeftijdsgroep zit hij met een gemiddeld intelligentieniveau aan de ondergrens. Gezien zijn leeftijd is het belangrijk om te screenen op cognitieve problematiek. Van verbale of visuele geheugenstoornis is er evenwel geen sprake."

Positief daglicht

Putseys probeerde zich bij de psycholoog in een positief daglicht te stellen. "Er is een naïeve poging van zijn kant om hem als een persoon zonder enige zwakte neer te zetten.Het is iemand die eerder een optimistische en positieve ingesteldheid heeft ten opzichte van het leven. Hij kan negatieve emoties ontkennen en onderdrukken. Hij zou in staat moeten zijn om een impuls te weerstaan. Hij vindt van zichzelf dat er geen indicatie is van enige angst of depressie. Hij komt over als iemand met een sociale verantwoordelijkheid.  Betrokkene zal in het algemeen niet reageren op een provocatie. Als die sterk genoeg blijkt, kan hij reageren met agressief gedrag. Men kan hem niet beschouwen als een heethoofd of iemand die veeleisend en beredeneerd is."

Toerekeningsvatbaar

Nog volgens de psycholoog  is Putseys waarschijnlijk vriendelijk in omgang, een flexibel persoon en iemand die openstaat voor andere ideeën. En hij is in staat zijn ideeën aan te passen. Hij houdt zich doorgaans aan regels en conventies. Op basis van zijn antwoorden aan de psycholoog komt hij naar voren als iemand die de situatie op zijn beloop laat en afwacht. "Roger Putseys behaalt op bekwaamheidsproeven een gemiddeld niveau. Hij stelt zichzelf in een positief daglicht en er is een sociaal wenselijk antwoordpatroon. Omwille van dat sociaal wenselijk antwoordpatroon, kon zijn agressie niet bepaald worden." Psychiater Rudy Verelst komt tot de conclusie dat Putseys toerekeningsvatbaar is, dat zijn wil niet uitgeschakeld was op het moment van de feiten.