Presidentskandidaten Trump en Biden herhalen hun bekende standpunten tijdens een beschaafd debat 

Twaalf dagen voor de verkiezingen in de Verenigde Staten kwam het er voor beide kandidaten vooral op aan om blunders te vermijden en dat lijkt gelukt. Biden en vooral Trump leken begrepen te hebben dat het publiek de scheldpartij van enkele weken geleden niet gesmaakt heeft. 

Het debat van vannacht verliep dan ook rustiger, zonder dat de kandidaten elkaar in de rede vielen of elkaar voortdurend uitscholden. Ze herhaalden bekende standpunten, deelden prikken uit en vermeden een "knock out". Biden, die voorstaat in de peilingen, moest vooral blunders vermijden en deed dat ook. Trump toonde zich bedaard, bij momenten vriendelijk en poogde een presidentiële indruk na te laten. Commentaren op sociale media toonden een grote winnaar aan: moderator en NBC-journaliste Kirsten Welker die het gesprek in goede banen leidde. 

Opvallend beeld: Joe Biden stapte het podium op met een mondmasker, al nam hij dat meteen weer weg. Trump droeg geen masker. Nog een beeld: Biden keek tijdens het debat heel vaak naar de camera (dus naar de kiezer), Trump deed dat niet of nauwelijks, maar hij liet erg vaak de namen vallen van staten als Pennsylvania en Ohio, de staten waar wellicht de verkiezing beslecht zal worden.

Trump verdedigde zijn aanpak van de coronacrisis en zei dat hij daarvoor lof krijgt uit andere landen. Volgens Biden is er echter totaal geen aanpak en heeft Trump gefaald met 220.000 doden in de VS tot gevolg. Trump beloofde dat er tegen het eind van het jaar een vaccin zal zijn. Biden zag eerder "een donkere winter" waarbij maskers en "social distancing" absoluut nodig zullen blijven.

Iets vinniger ging het eraan toe toen het over nationale veiligheid ging. Trump verweet Biden dat hij en zijn familie (waaronder zijn zoon Hunter) veel geld gekregen hebben uit Oekraïne, China en Rusland en vroeg zich af wat ze daarvoor hebben moeten doen. Wie echter gehoopt had op "a smoking gun" of nieuwe onthullingen over de zoon van Biden, kwam bedrogen uit. Biden zei dat hij nooit "een penny" uit het buitenland heeft gekregen en wees erop dat het Trump is die bankrekeningen in China heeft en daar belastingen betaalt, wat hij niet of nauwelijks doet in de VS. 

Noord-Korea dan: volgens Trump is door zijn ontmoeting met Kim Jong-un een oorlog vermeden; Biden verweet de president dat die aanpapt met "schurken" zoals Kim Jong-un in Noord-Korea. Die laatste heeft nu meer nucleaire capaciteit en raketten dan vier jaar geleden, luidde het. 

Biden had wel een waarschuwing: hij beloofde dat landen als Rusland, Iran of China "een prijs zullen betalen omdat ze zich in de Amerikaanse verkiezingen mengen". Hij verweet Trump dat die daar niets tegen onderneemt. De president herhaalde dan weer dat een "geldverslindend onderzoek" naar zijn banden met Rusland een "politieke heksenjacht " was die niets heeft aangetoond.

Ook inzake de economie werden bekende standpunten herhaald, voor of tegen Obamacare, de werkloosheid, de beurzen en dergelijke. Trump waarschuwde de kiezers dat "de beurs zal instorten" als Biden verkozen wordt. "Waar ik vandaan kom in Scranton in Pennsylvania... leven de mensen niet van de aandelenmarkt", sloeg Biden terug. (Opnieuw valt hier de naam Pennsylvania, de staat waar Biden geboren is.)

Trump scoorde wel een punt toen hij Biden verweet dat die nu plots grote plannen heeft, maar vroeg zich af waarom die dat allemaal niet gedaan had toen hij acht jaar lang vicepresident was onder Barack Obama. 

Wellicht minder goed viel de uitspraak van Trump dat de kinderen van illegale migranten die gescheiden werden van hun ouders "goed verzorgd worden" in "erg propere instellingen". Veel Amerikanen herinneren zich wellicht de beelden en audio-opnames van huilende kinderen in kooien, een gevolg van de harde aanpak van migratie in 2017 en 2018. De foto's over kooien dateren volgens Trump uit de periode onder Obama (toen Biden vicepresident was).

"Dit is gewoon crimineel", zo omschreef Biden de scheiding van ouders en kinderen. Hij beloofde om elf miljoen buitenlanders die zonder documenten in de VS verblijven, de mogelijkheid te geven om de nationaliteit te verkrijgen. Het gaat om de zogenoemde "dreamers", mensen die als kind illegaal de VS zijn binnengekomen en die Trump wil terugsturen naar een land dat ze niet kennen.

"Black lives matter" kon ook niet ontbreken op het debat. Biden sneerde sarcastisch naar Trump als "die Abraham Lincoln daar" toen die beweerde dat hij meer voor zwarten gedaan heeft dan gelijk welke andere president. "Er is institutioneel racisme in Amerika, dat is een feit", aldus Biden, die Trump "een van de meest racistische presidenten" noemde: "hij gooit benzine op elk racistisch vuur". 

De Democraat Biden zat wel in het defensief toen Trump wees op diens steun voor een wet tegen de criminaliteit in 1994 waardoor veel meer zwarten in de gevangenis beland zijn. Biden erkende dat dat een fout is geweest. De zwarte kiezers kunnen cruciaal zijn in de verkiezingen en Trump vermeed deze keer om sympathie te laten blijken voor extreemrechtse blanke groeperingen.

"We stappen meteen opnieuw in het Klimaatverdrag van Parijs als ik president word", beloofde Joe Biden. Hij beloofde een grootscheeps plan om de VS te doen overschakelen weg van fossiele brandstoffen naar duurzame en groene energie. Dat zal bovendien economische groei en veel banen tot stand brengen, maakte Biden zich sterk.

Trump sloeg terug: "Biden gaat de olie-industrie kapotmaken. Horen jullie dat in Texas, Pennsylvania, Oklahoma?". Dat zijn staten met olie-industrie en dito banen en zeker Pennsylvania is een staat die de doorslag kan geven tijdens de verkiezingen, iets waar Trump natuurlijk zijn aanhang wil mobiliseren. 

Of dit debat nu veel onbesliste kiezers overtuigd heeft, is moeilijk te zeggen. In het gepolariseerde Amerika is het die kleine minderheid van twijfelende kiezers die de doorslag zal geven. Toch hebben al zeker 46 miljoen Amerikanen hun stem uitgebracht en die keuzes liggen dus nu al vast. 

Bekijk ook de analyse van het debat door onze Amerikawatcher Björn Soenens in "Het Journaal":