Trump en Biden houden het beschaafd en inhoudelijk in laatste debat voor verkiezingen: "We kunnen dit land niet stilleggen”

Er werd met spanning uitgekeken naar het laatste verkiezingsdebat tussen president Donald Trump en zijn Democratische uitdager Joe Biden in  Nashville, Tennessee, en vooral naar de vraag of het opnieuw een kakafonie zoals bij het vorige debat eind september zou worden. Om een herhaling van dat eerste, uiterst chaotische debat te voorkomen, beslisten de organisatoren de microfoon van de ene kandidaat uit te zetten wanneer de ander vragen van de gespreksleider beantwoordde.

Biden, die het podium met mondmasker betrad, benadrukte bij aanvang meteen dat de regering-Trump nog altijd geen plan heeft om de coronapandemie aan te pakken. Trump, die geen mondmasker droeg, herhaalde zijn eerdere bewering dat er tegen het einde van dit jaar een vaccin tegen het coronavirus is, al gaf hij enkele minuten later meteen toe dat hij dat niet kon garanderen. 

Op de vraag hoe Trump het land door de corona-epidemie wil leiden, antwoordde de president dat het einde van de pandemie in de Verenigde Staten in zicht zou zijn. Ondertussen wijzen alle cijfers echter op een derde golf in de epidemie in de VS, met elke dag meer besmettingen en ziekenhuisopnames.

Trump verwees ook naar zijn eigen succesvolle behandeling tegen Covid-19 en benadrukte dat de pandemie een wereldwijd probleem is met China als schuldige. “Hij spreekt enkel over stilleggen”, aldus Trump over Bidens kritiek. “Democraten leggen alles stil. Wij openen onze scholen. Mijn zoon had het virus ook, hij is genezen. Ik denk dat het hun immuunsysteem is. We kunnen dit land niet stilleggen: er zijn depressies, zelfdodingen, alcohol- en drugsmisbruik, enzovoort. De remedie kan niet erger zijn dan het virus zelf.”

New York is een ‘ghost town’ momenteel, klonk het nog. “Plexiglas is echt niet het antwoord. Bedrijven lijden hieronder. Je kan mensen dit niet aandoen. Iedereen verlaat New York. We moeten weer opengaan.”

“Iedereen die verantwoordelijk is voor 220.000 doden zou geen president moeten blijven”, repliceerde Biden fel. Hij zei dat hij alles in het werk zou stellen om ervoor te zorgen dat iedereen mondmaskers gaat dragen en dat hij landelijke standaarden zal invoeren voor versoepelingen. “Ik zorg ervoor dat we een plan hebben.”

Op de vraag wat Biden zou doen om te voorkomen dat andere landen, waaronder Rusland en Iran, de Amerikaanse verkiezingen beïnvloeden, zei hij dat elk land dat zich hieraan schuldig maakt, daarvoor de prijs zal betalen. “Trump heeft er niets over gezegd tegen Poetin”, doelde Biden op de Russische inmenging in Trumps voordeel tijdens de verkiezingen in 2016. “Ik weet niet waarom.”

De Democratische kandidaat benadrukte ook dat Trumps advocaat Rudy Giuliani volgens veiligheidsbronnen door de Russen als marionet wordt gebruikt. “Maar er gebeurt niets”, aldus Biden. Hij beschuldigde Trump er bovendien van dat hij te vriendelijk is tegenover regimes zoals dat van Noord-Korea. “Mensen begrijpen niet dat goede betrekkingen hebben met leiders van andere landen iets goeds is”, kaatste Trump terug. Volgens de president heeft zijn beleid een oorlog tussen de VS en Noord-Korea voorkomen. “Dat is hetzelfde als zeggen dat we goede betrekkingen hadden met Hitler, voordat hij Europa aanviel”, reageerde Biden daarop.

Trump kaatste de bal daarop terug met de ongefundeerde beschuldiging dat Biden 3,5 miljoen dollar (2,95 miljoen euro) uit Rusland zou hebben gekregen. “Niemand is harder voor Rusland dan Donald Trump”, aldus de president. Hij herhaalde eveneens de corruptiebeschuldigingen, die onlangs richting Bidens zoon Hunter werden geuit in een artikel van de rechtse tabloid The New York Post. “Je bent het Amerikaanse volk een verklaring schuldig”, aldus Trump.

Biden stelde dat hij geen cent van Rusland heeft aangenomen en dat zijn zoon ook niets verkeerd heeft gedaan. “Trump doet ondertussen zaken in China. Ik heb al mijn belastingoverzichten vrijgegeven. Hij niets. Wat verbergt u?”, kaatste Biden weer terug.

Biden viel Trump opnieuw frontaal aan, toen het ging over het scheiden van migrantenkinderen, en noemde dat beleid “misdadig”. Trump stelde dat het bewuste beleid juist dateerde uit de Obama-periode en haalde ook bij andere thema’s nog verschillende keren aan dat Biden samen met zijn voorganger Barack Obama acht jaar lang de tijd heeft gehad om beleid te voeren, “maar het niet gedaan heeft”. 

In het derde debatsegment ging het over Amerikaanse families en bracht moderator Kristen Welker het familiescheidingsbeleid aan de orde. Daarop opende Biden frontaal de aanval op de Trump-regering. De Verenigde Staten begonnen in mei 2018 met het beleidsmatig scheiden van migrantengezinnen. Nadat er in binnen- en buitenland alom schande was gesproken van beelden van huilende kinderen in kooien, besloot de regering de praktijken na zes weken weer te staken, behalve in gevallen waarin de ouders “een risico” voor hun kinderen vormden.

Biden hamerde er nog eens op dat meer dan 500 kinderen nog steeds niet met hun ouders zijn herenigd. Trump zei dat het familiescheidingsbeleid dateerde uit het Obama-tijdperk. “Hij bouwde de kooien, wij pasten het beleid aan”, aldus de president, die nooit een geheim heeft gemaakt van zijn harde aanpak van illegale migranten. 

Bekijk ook: Greet De Keyser analyseert debat (lees verder onder de video)

Trump zette op het einde van het debat vraagtekens bij Bidens staat van dienst in het verbeteren van de rassenverhoudingen in de Verenigde Staten. Hij ontkende dat hij de onrust in de VS sinds de gewelddadige dood van de zwarte arrestant George Floyd heeft aangewakkerd met zijn uitspraken over de Black Lives Matter-beweging, die hij eerder een haatsymbool noemde.

Welker vroeg Trump hoe Amerikanen zijn uitspraken over de Black Lives Matter-beweging moeten zien. Daarop zei Trump dat hij de spreekkoren van de anti-racismedemonstranten over de politie vreselijk vond. “Ik ben de minst racistische persoon in deze ruimte”, zei Trump daarop, niet voor de eerste keer.

Biden zei dat hij de positie van zwarte Amerikanen wil verbeteren door het strafrechtsysteem in de Verenigde Staten te hervormen. Daarop werd Biden door Trump aangevallen op de steun die hij in de jaren 80 en 90 gaf aan wetten die ervoor zorgden dat duizenden zwarte Amerikanen voor relatief lichte vergrijpen, zoals drugsbezit, in de gevangenis belandden.

Biden herinnerde de toeschouwers daarop aan het feit dat Trump in het eerste debat een oproep deed aan extreemrechtse milities om paraat te staan. Trump weigerde toen afstand te nemen van de milities. Ook memoreerde Biden dat Trump Mexicanen in de vorige verkiezingscampagne “moordenaars en verkrachters” noemde en dat Trump een inreisverbod voor mensen uit moslimlanden instelde.

Bij het thema milieu en klimaatverandering verzekerde Trump dat hij “van het milieu houdt” en verweet hij vooral andere landen te weinig te doen. “Onder deze regering doen we zoveel. Maar kijk naar China, India, Rusland, hoe vuil het er is. Ik ben uit het klimaatakkoord van Parijs gestapt, omdat het zo oneerlijk is. Ik ga geen tientallen miljoenen jobs opofferen voor dat akkoord. China moet pas meedoen van 2030, en wij meteen? Het zou onze bedrijven kapot gemaakt hebben. En nu hebben we ook de schoonste lucht en het schoonste water dat je ooit gezien hebt, zonder onze industrie vernietigd te hebben.”

“We hebben bijna geen tijd meer”, wierp Biden tegen. “Maar we hebben nu een geweldige kans. Mijn plan zal miljoenen nieuwe, goede jobs opleveren. We gaan 50.000 nieuwe laadstations installeren, miljoenen huizen beter isoleren. Dat gaat miljoenen jobs en biljoenen dollar aan economische groei opleveren.” Biden noemde klimaatverandering “een existentiële bedreiging voor de mensheid” en zei dat de Verenigde Staten een morele verplichting hebben om er actie tegen te ondernemen. “We gaan voorbij het keerpunt in de komende 8 tot 10 jaar”, aldus Biden.

“Jouw plan is een economische ramp”, repliceerde Trump. Volgens hem wil Biden geen 6 biljoen dollar, maar een “onbetaalbare 100 biljoen uitgeven, en dat zal ons land kapot maken”. “Hij wil alle gebouwen platgooien, en van grote ramen kleine ramen maken”, klonk het geringschattend over het isoleren van huizen. Over windenergie zei Trump dat het duur is, vogels doodt en ook uitstoot veroorzaakt. “En de windmolens worden in Duitsland en China gemaakt.”  

Het was voor het eerst in de verkiezingsdebatten dit jaar dat klimaatverandering uitgebreid bediscussieerd werd. Het onderwerp leeft vooral in de westelijke staten, die de afgelopen maanden werden geteisterd door ongekende natuurbranden na aanhoudende droogte en hoge temperaturen. President Trump heeft de Amerikaanse deelname aan de Klimaatakkoorden van Parijs ingetrokken in zijn termijn als president. Het doel van die akkoorden is om te voorkomen de aarde veel verder opwarmt.

Aan het einde van het debat vroeg Welker de kandidaten wat zij in hun inauguratietoespraak zouden zeggen tegen de mensen die niet op hen gestemd hadden. “We moeten ons land net zo succesvol maken als het was, voordat de pest uit China kwam”, zei Trump daarop met verwijzing naar de corona-epidemie. “We hadden toen de beste werkloosheidscijfers ooit, ook voor minderheden. Succes brengt ons samen. Ik verlaag de belastingen, maar hij verhoogt ze”, zei de president wijzend op Biden.

“Ik zal zeggen: ik ben de Amerikaanse president en ik vertegenwoordig u allemaal”, was diens antwoord. “We verkiezen hoop boven angst. Er liggen enorme kansen om dit land te verbeteren.” Biden benadrukte dat hij miljoenen banen wil scheppen door over te stappen op schone energie en zei dat hij ervoor wil zorgen dat iedereen in de Verenigde Staten een gelijke kans krijgt. “Dat was de afgelopen vier jaar niet het geval”, aldus Biden.