‘De slechte cijfers zetten zich door. Vorige week waren zeven provincies in alarmniveau vier, nu negen, en Limburg volg wellicht snel. De regionale verschillen zijn zich aan het nivelleren’, gaf de premier meteen aan bij het begin van de persconferentie.

De maatregelen van vorige week hadden als doel om niet-noodzakelijke contacten zoveel mogelijk te vermijden, bracht premier Alexander De Croo (Open VLD) in herinnering. ‘Dit zijn harde maatregelen, die een ernstige inperking vormen op de vrijheid van iedereen. Ik begrijp dat mensen vragen hebben, maar het doel is vooral dat onze huisartsen en ziekenhuizen hun werk kunnen blijven doen, dat onze kinderen naar school kunnen blijven gaan, dat onze bedrijven kunnen blijven werken, en dat de mentale gezondheid van de mensen zo goed mogelijk beschermd wordt.’ De premier spreekt over het aanleggen van een ‘schutkring’ rond de ziekenhuizen en de mentale gezondheid’.

‘Geen wet kan dit virus stoppen’

De nieuwe maatregelen die daarvoor nodig zijn, hebben betrekking op zaken als sport, cultuur, hogescholen, pretparken en jeugd, materie waarvoor de deelstaten bevoegd zijn. De maatregelen gaan vanaf vandaag in, voor één maand. ‘Maar hoelang die gelden, hangt niet af van een ministerieel besluit, maar van ons gedrag. Er is geen enkele wet die dit virus kan stoppen. De enigen die dit kunnen stoppen, zijn wij, met ons gedrag. We moeten één ploeg van elf miljoen Belgen vormen.’

‘Aan iedereen die economisch geraakt is: we zijn volop aan het werk om iedereen te steunen. Dit is een moment van nationale crisis, en dat is het moment voor nationale solidariteit. We zullen er alles aan doen om iedereen zo goed mogelijk bij te staan.’ De minister roept alle Belgen die anderen kunnen helpen ook op om dat zo veel mogelijk te doen. ‘Iedereen is op een bepaald moment in zijn leven kwetsbaar’, zei hij daarover, en elkaar nu helpen is volgens hem dan ook de logica zelf, al is dat gewoon door iemand op te bellen.

‘Onderschat maatregelen niet’

In de vragenronde achteraf wou De Croo het niet over een lockdown hebben, maar hij gaf duidelijk aan dat de maatregelen heel ingrijpend zijn. ‘Degenen die over een lockdown spreken, die zeggen: niet meer naar school, niet meer naar buiten komen, niet meer gaan werken. Ik vind dat we vertrouwen moeten hebben in onze bevolking.’ Hij rekent erop dat iedereen de regels zal naleven.

‘Als we de maatregelen van vrijdag en vandaag samen bekijken: onderschat dat toch niet. Er is een nachtklok, je mag geen alcohol meer kopen na acht uur, cafés en restaurants zijn dicht, sportwedstrijden gaan door zonder publiek, amateursport wordt gestopt, er zijn zeer ernstige beperkingen voor het hoger onderwijs. Om het even welke naam je er op kleeft: dit zijn zeer ernstige beperkingen om erover te waken dat het essentiële nog kan doorgaan.’

Protocollen

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) lichtte de verschillende maatregelen toe, te beginnen met sport: profwedstrijden gaan door zonder publiek, amateurcompetities zijn opgeschort, en bij jeugdwedstrijden mag nog maar één ouder aanwezig zijn. Iedereen mag ook in open lucht blijven trainen. ‘Er blijven dus nog heel wat sportmogelijkheden over’.

Voor het hoger onderwijs mag nog maximaal 20 procent van de capaciteit van een klas gebruikt worden. Uitzonderingen zijn de practica, en de eerstejaars. ‘Als je dat alleen van achter je scherm moet doen, denk ik dat je verloren loopt.’ Daarom geldt voor hen een bezettingsgraad van 50 procent.

In de cultuur- en evenementensector kunnen wel nog zaken doorgaan. Als er voldoende coronagaranties zijn, mogen er in grote zalen tot maximaal 200 aanwezigen zijn. Ze moeten dan voldoende afstand houden tussen de bubbels, en er mag geen drank geschonken worden. Ook binnen- en buitengaan moet ordentelijk verlopen. Uitzonderingen voor meer aanwezigen kunnen momenteel niet. Na 19 november gaan we terug naar de huidige situatie, ‘behalve als de curve gigantisch slecht is’.

Alle pretparken gaan dicht. De dierentuinen blijven wel open, maar paviljoenen waarin bijvoorbeeld aquariums te zien zijn blijven wel dicht.

Voor jeugdverenigingen zijn de regels afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Bij kinderen jonger dan twaalf kan alles als gepland doorgaan, bij oudere kinderen zijn alleen buitenactiviteiten toegestaan, met mondmasker. Kampen kunnen tijdens het schooljaar niet voor wie ouder is dan 12. Tijdens de herfstvakantie is er wel een uitzondering voor groepen van tussen de 12 en 14: die mogen wel op kamp, als ze minstens vier keer overnachten en zo ‘een stabiele, afgesloten groep’ vormen.

Een laatste maatregel waarvoor de gemeenschappen verantwoordelijk zijn, is het openbaar vervoer. De capaciteit daarvan moet volgens Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) verder geoptimaliseerd worden ‘om drukte op de bus en tram zoveel mogelijk tegen te gaan’.

‘Een ziekenhuis per dag gesloten’

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) probeerde de impact van 500 ziekenhuisopnames per dag bevattelijk te maken. ‘We sluiten elke dag een ziekenhuis voor andere zorg dan covid’, omschreef hij de situatie.

Operaties die ‘niet dringend zijn en die je kan plannen’ zijn vanaf maandag voor vier weken uitgesteld. ‘Maar we gaan dat binnen twee weken bekijken’, herinnerde Vandenbroucke. Zaken als chemo, dialyse of revalidatie gaan wel door. Wie voor zo’n behandeling naar het ziekenhuis moet, ‘moet blijven gaan’.

Barometer momenteel ‘niet nuttig’

Over de veelbesproken ‘barometer’ zei Vandenbroucke ‘daar later op terug te komen’. ‘We hebben daar gisteren absoluut geen tijd voor gehad. Maar we redeneren volgens de alarmniveaus, die zijn al bepaald. We zitten nu in alarmfase vier.’

Hij liet uitschijnen dat de volledige uitwerking momenteel niet aan de orde is. ‘Als je in een storm zit is een barometer niet nuttig. We zitten nu in die storm. Nu moeten we alles vastsjorren.’