‘Ik wil het goedmaken met Bart De Wever’: MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez

Het kantoor van de MR-voorzitter heeft wat weg van een mancave. Onder het glazen blad van de salontafel ligt een witte overall van F1-kampioen Lewis Hamilton. Voorts spotten we een voetbaltruitje van Anderlecht, een formule 1-helm, een miniatuurauto. “Hamilton is mijn held, maar zelf rij ik meer zoals Max Verstappen”, lacht Georges-Louis Bouchez, ‘GLB’, die best wel wat gelijkenissen ziet tussen de Wetstraat en het circuit. “Ik geef veel gas en zorg voor spektakel, maar soms vlieg ik uit de bocht.”

De voorbije maanden maakte Bouchez inderdaad wel wat brokken. Tijdens de regeringsvorming joeg hij de ene onderhandelaar na de andere de gordijnen in. Vervolgens zette hij MR in brand met een aantal vreemde ministerwissels, waarbij hij onder anderen de onbekende Mathieu Michel, ‘broer van’, tot staatssecretaris benoemde. Partijgenoten verweten hem despotisme, nepotisme en een beleid dat lijkt op dat van een maffiaclan. Bouchez kon niet anders dan publiekelijk door het stof gaan.

“Het voordeel is dat ik niets meer te verliezen heb. Ze hebben drie, vier maanden op mij ingehakt. Ik heb alle slagen geïncasseerd, en ik sta er nog. Dat creëert een zekere rust. Mijn imago is zo slecht dat het alleen maar beter kan worden.”

U pleitte deze week voor strengere coronamaatregelen, terwijl de regering-De Croo nog maar net maatregelen had getroffen. Het is sterker dan uzelf.

Bouchez: “Als politicus moet je de moed hebben om te zeggen dat deze crisis nog niet voorbij is. Het vaccin zal er pas ten vroegste in februari of maart zijn. De werkingsgraad van het vaccin ligt ook een pak lager dan we aanvankelijk hadden gehoopt. Eerst dachten we dat zeven mensen op de tien beschermd zouden zijn, nu vier. Intussen lopen de ziekenhuisbedden vol en staan we voor het klassieke griepseizoen. Dan moet je geen kernfysicus zijn om te begrijpen dat we drastisch moeten ingrijpen. Ik ben blij dat iedereen dat nu heeft ingezien.”

Een week geleden vond MR een sluiting van de horeca niet eens nodig.

“Wat ons stoorde, was dat de horeca werd geviseerd. Op de duur ging de discussie maar over één vraag: gaan de restaurants en cafés dicht of niet? Terwijl we een breed pakket aan maatregelen nodig hadden.”

Maar MR botste op een koppige Frank Vandenbroucke (sp.a)?

“Het probleem is dat Vandenbroucke op het Overlegcomité is aangekomen met de vaste overtuiging om de horeca te sluiten. Frank heeft een zeer sterke persoonlijkheid. Ik deel niet altijd zijn stijl en methode. Maar goed, ik wil hier geen kritiek geven. Ik weet wat het is om onder vuur te liggen. En ik deel zijn analyse, de situatie is zeer ernstig.”

De tandem De Croo-Vandenbroucke drukt zijn stempel op de regering. Pikt dat?

“Neen. We zeggen alleen: zorg dat iederéén mee is. In Nederland heeft men bijvoorbeeld beter uitgelegd waarom de sluiting van de horeca belangrijk was, waardoor die maatregel ook beter ontvangen werd door de bevolking. Los daarvan is en blijft MR loyaal aan deze regering. Dit is een jonge ploeg die al meteen met de zwaarste crisis in zestig jaar wordt geconfronteerd. Het is geen moment om te vervallen in onderlinge discussies. Ik begrijp maar al te goed dat premier Alexander De Croo nu in dezelfde schoenen staat als Sophie Wilmès (MR). De koelbloedigheid waarmee hij dat doet, vind ik bemoedigend.”

Is het niet vreemd dat N-VA als grootste Vlaamse partij geen gehoor kreeg in het Overlegcomité?

“Het is simpel: elke beslissing daar wordt bij consensus genomen. Zodra de sluiting van de horeca vastlag, hebben wij die verdedigd. Bij N-VA, daarentegen, hebben ze banners gepost op sociale media om de sluiting aan te vallen. Zuhal Demir (N-VA) had het zelfs over een ‘uppercut’ voor Vlaanderen. Dat is toch compleet belachelijk? Alsof het niet erg zou zijn om restaurants te sluiten in Luik, maar wel in Brugge?

“Ik vind het jammer hoe die partij evolueert. Toen N-VA nog in de regering-Michel zat, was ik haar grootste verdediger op het MR-hoofdkwartier. De partij was een solide partner die haar verantwoordelijkheden nam, en die veel standpunten met ons deelde. Maar sinds haar vertrek vanwege het Marrakech-pact is ze instabiel, wringt ze zich in allerlei bochten en heeft ze altijd een vijand nodig om op te slaan. Of dat nu Gwendolyn Rutten, ikzelf of iemand anders is.”

Is er iets gebroken sinds De Wever u in primetime onbetrouwbaar noemde?

“Ik heb geen persoonlijk probleem met De Wever. Hij heeft me fors aangevallen, maar ik kan het onderscheid maken tussen werk en privé. Dit was om professionele redenen.”

Jullie praten nog?

“Neen. Niet meer sinds de liberale en groene partijen afgelopen zomer samen een persbericht uitstuurden (en daarmee de paars-gele hoop van De Wever de grond inboorden, ADB). Maar ik wil de band herstellen. Bart is niet alleen een belangrijk politicus, maar ook een van de slimste politici die ik ken. Hij is de enige die erin geslaagd is om de voorbije dertig jaar een nieuwe, grote partij te creëren. Daar heb ik respect voor. Bovendien denk ik dat als je mensen geen pijn doet, zich dat op de duur ook in jouw voordeel gaat keren. Ik voel geen haat of rancune.”

Het helpt wellicht dat zijn plan om u te dumpen mislukte.

(lacht) “Wat me opvalt, is dat ik vaak als een gamin word gezien en De Wever als een stabiel strateeg. Terwijl hij sinds begin dit jaar zowat alles, het omgekeerde, en vice versa heeft beweerd. Zijn aanval op mij is een kapitale vergissing geweest. Het heeft de band tussen mezelf en Egbert Lachaert (Open Vld) alleen maar sterker gemaakt, terwijl hij ons uit elkaar probeerde te drijven. Hij gaat nu ook voor een zesde mandaat als partijvoorzitter, waardoor hij de N-VA bijna twintig jaar zal leiden. Ongeacht iemands talent is dat ontzettend lang. Heeft hij nog het vuur om de dingen te veranderen? Ik hoop voor hem van wel, maar het zal steeds moeilijker worden.”

Egoïstisch, onvoorspelbaar, altijd te laat: het beeld dat van u ontstond tijdens de formatie is niet fraai.

“U vergeet mijn mondmasker, mijn kledij, mijn kennis van het Nederlands. Als dat het niveau van de kritiek is, dan weet je genoeg. De ene dag bellen politici jullie op om roddels te verspreiden, de andere dag staan ze in mijn bureau om samen een regering te vormen. Ik snap niet hoe je dat doet. Hoe moeten die mensen zich voelen?”

U bent zelf ook geen heilige. De ene dag maakt u de afspraak om geen interviews te geven, de andere dag staat u in Humo en doet u de formatie bijna springen.

“Dat was niet mijn beste idee ooit. Maar dat interview zou normaal gepubliceerd worden op dinsdag, terwijl de koninklijke opdracht van Egbert Lachaert en Conner Rousseau maandagavond zou aflopen. Het leek me ideaal om onze standpunten nog eens in de verf te zetten. Waarop ze bij Humo plotseling besloten om het interview al op zondag online te plaatsen. Ze voelden aan dat ze daarmee veel aandacht zouden krijgen. Beste Humo, jullie moeten mij nog geld (lacht).”

Rousseau wilde MR inruilen voor cdH.

“Zoals ik al zei: ik ben hier niet om kritiek te geven. Wat ik wel weet, is dat groenen en liberalen deze zomer het spel hebben bepaald door zich aan elkaar vast te klikken. De socialisten konden leven met meerdere scenario’s. Zonder de blauw-groene link was Vivaldi er nooit gekomen.”

Wordt dit niet gewoon een boksmatch tussen u en PS-kopman Paul Magnette?

“Wees gerust, wij gaan niet al vechtend over straat rollen. Dat socialisten en liberalen een andere visie hebben op het socio-economische beleid, is evident. Af en toe zullen er moeilijke discussies opduiken. Maar die moeten achter de coulissen blijven. Vivaldi wordt geen vechtregering.”

Is dat niet te laat? Op dag één verschilden jullie al van mening over het beloofde minimumpensioen van 1.500 euro. Volgens de socialisten was dat netto, volgens jullie bruto.

“In het regeerakkoord staat dat we ‘richting 1.500 euro netto’ gaan. In de budgettaire tabellen is er geld voorzien voor 1.500 euro bruto. Meer doen lijkt op dit moment budgettair onmogelijk. MR wil de belastingdruk niet laten stijgen.”

En de effectentaks?

“In tijden van crisis is zo’n solidariteitsmechanisme verdedigbaar. Zeker omdat de taks pas aangerekend zal worden op effectenrekeningen van een miljoen euro. Onder de regering-Michel was dat al vanaf een half miljoen euro. De middenklasse wordt gespaard.”

Kunt u iets uit het regeerakkoord noemen waar u écht trots op bent?

“De hervorming van het kunstenaarsstatuut. Nu worden artiesten tussen opdrachten beschouwd als werkzoekenden, maar op vraag van MR gaan we hen nu een volwaardig statuut geven. Daarbij stellen we voor dat ze jaarlijks tot 23.000 euro mogen bijklussen zonder dat ze hun vergoeding verliezen. Ook geven we hen de kans om hun prestaties niet langer per jaar, maar per drie of vijf jaar te bewijzen. Wie een film draait of een theaterstuk schrijft, doet daar namelijk veel langer over dan een jaar. Zo worden ze niet meer gedwongen om jobs aan te nemen die ze niet willen, louter om hun statuut te behouden.”

Is dat al beslist?

“Sophie Wilmès zal daar als minister van Federale Culturele Instellingen werk van maken. Wij rekenen op een meerkost van 35 miljoen euro. Dat zijn geen zotte kosten.”

Even naar uw eigen partij. Heeft oud-minister Sabine Laruelle uw ‘nepotisme’ al vergeven?

“Sabine was heel boos over de manier waarop de verdeling van de ministersposten verlopen is. Ze heeft haar leven gewijd aan de partij, net als ik. Als je dan ruzie maakt, lijkt het soms alsof je een koppel bent. De emoties lopen hoog op en er vallen harde woorden waarvan je achteraf zegt dat je ze niet meende. Ik kan haar frustratie zeker begrijpen. Maar we hebben het uitgeklaard en bellen nu regelmatig.”

Staat u nog altijd achter die verdeling?

“Ja. De voorbije zes jaar heeft de MR op federaal niveau dertien ministers benoemd. Dat waren er meer dan in de dertig jaren ervoor. Het was alsof ik een voetbalcoach was die alleen maar wereldkampioenen had in de kleedkamer. Het is logisch dat ik mensen moest teleurstellen.”

Dat maakt uw keuze voor ‘rookie’ Michel eens zo vreemd.

“Mathieu heeft een bekende broer en vader. Et alors? Het is niet omdat hij Michel heet dat hij niet het recht heeft om ambitieus te zijn. Hij is jong en capabel. En zij die me beschuldigen van de oude vete tussen Michel en Reynders nieuw leven in te blazen, kijken beter eens naar mij. Ik ben niemands zoon of broer. Dat heeft me niet verhinderd om partijvoorzitter te worden.

“Achteraf bekeken heb ik één grote fout gemaakt. Ik heb geprobeerd om Denis Ducarme, die mijn tegenstander was in de voorzittersverkiezingen, een ministerspost te geven in de Waalse regering. Daarvoor probeerde ik Valerie De Bue opzij te schuiven, wat uiteindelijk niet mogelijk bleek. Al goed, denk ik nu. Het was niet fair tegenover haar. Ik had gewoon moeten aanvaarden dat het niet mogelijk was.”

Hoe voelt het om in uw eigen familie onder vuur te liggen?

“Ik ben jong en wil dingen anders aanpakken. Dat is de reden waarom de leden mij als voorzitter hebben gekozen. Maar de MR is geen partij die overal in de oppositie zit. Ze heeft een rijke geschiedenis en veel macht. Daardoor bevat ze ook veel ervaren generalen. Dat maakt het soms moeilijk om de stiel te veranderen. Maar dan denk ik: wil je nu verandering of niet?”

Nu krijgt u ook elf schoonmoeders.

“Na het incident met de ministers hebben we beslist dat we telkens als het nodig is met een kleine groep, een G11, zullen samenkomen om te zorgen dat de informatie beter doorstroomt in de partij. Maar voor alle duidelijkheid: ik behoud al mijn bevoegdheden als voorzitter. Ik ben nog altijd diegene die de knopen doorhakt. Trouwens, als Paul Magnette een G9 (een overlegorgaan met 9 partijzwaargewichten, ADB) heeft, dan wordt dat goed bestuur genoemd. Bij mij zijn dat plotseling schoonmoeders. Dat begrijp ik niet.”

Had u niet gewoon een stap opzij moeten zetten?

“Neen. Dit draaide niet om mijn persoon, maar om de werking van de partij. Daar waren al heel lang frustraties over.”

En dan had u uw veroveringstocht van Vlaanderen kunnen vergeten. Hoever staat u daarmee?

“De bekendheid heb ik al. Nu wil ik ook zorgen dat mensen me echt leren kennen en appreciëren. Pas als mensen met me praten, merken ze ik best oké ben. En niet de Gargamel met wie Rousseau me afgelopen zomer vergeleek. Daarom ben ik volop Nederlands aan het leren. Mijn eerste Nederlandstalige interview wil ik geven zoals dat in Vlaanderen hoort: aan Gert Late Night. (lacht) Bij deze weet Gert wie hij moet bellen”