Het grootste popevenement van dit rampjaar: Billie Eilish verbluft in livestreamconcert ★★★★★
Door corona heeft het livestreamconcert een enorme vaart genomen. De show van Billie Eilish, waarnaar verlangend werd uitgekeken, is aangrijpend en verbluffend.
De culturele nood is hoog, inmiddels ruim zeven maanden in coronacrisis. Er zijn nauwelijks concerten of festivals, podia en zalen verkeren in grote problemen. Maar er zijn lichtpuntjes. Zo is 2020 dankzij het virus ook het jaar van de livestream. En dus het concert zonder fysiek publiek in de zaal maar voor een legioen van armzwaaiende – en betalende – bankzitters in de huiskamer.
De ontwikkeling van het gestreamde concert heeft vanaf maart een enorme vaart genomen. Een paar camera’s rond een podium in een lege concerthal: dat kan eigenlijk niet meer. En dat er veel meer te maken is van een virtuele show moest vooral Billie Eilish bewijzen. De Amerikaanse zangeres is pas 18 jaar en een wereldster. Met haar vorig jaar verschenen album When We All Fall Asleep, Where Do We Go? wist ze een mondiaal miljoenenpubliek aan zich te binden. De liveshows die zij daarna gaf waren visueel vernieuwend en meeslepend. Er stond een wereldtournee op de agenda. En toen brak de pandemie uit.
Naar het vorige maand aangekondigde streamconcert van Eilish werd verlangend uitgekeken. Door fans én de muziekindustrie, die de show al bij voorbaat uitriep tot grootste popevenement van dit rampjaar. Eilish en een team van technici en vormgevers zouden de grenzen van de livestream weleens kunnen verleggen, in het concert met de toepasselijke want enigszins sombere titel Where Do We Go? En als de show rond middernacht onze tijd begint, zien alle kijkers achter laptops, tv’s en beamers, in één groot en saamhorig Eilish-verband, al bij de eerste twee nummers dat de zangeres niet gaat teleurstellen. Het is inderdaad verbluffend.
Eilish treedt op naast een drummer en haar broer Finneas achter de piano, in een grijze kuip die eigenlijk één groot beeldscherm is. Met XR-techniek (extended reality) kan per nummer een compleet nieuw podium rondom het trio worden opgetrokken, en bij iedere nieuwe song valt de mond open. Bij het klaaglijke liefdesliedje ‘Ocean Eyes’ staat Eilish in een zwarte leegte, en achter de zangeres rollen metalige golven omhoog, majestueus en dreigend. “I’m scared”, zingt Eilish. “I’ve never fallen from quite this high.”
Politieke boodschap
Het decor bij het nummer ‘I Love You’ is ook al zo geestverruimend. Eilish en Finneas zitten hier naast elkaar: een stem en een gitaar. En als de camera uitzoomt, zweven de twee in een onmetelijk heelal. Bij ‘Ilomilo’ zit Eilish ineens verstopt in een onderwaterwereld, waarin vreemde tekenfilmfiguren rondzwemmen en één gigantische haai. Het rockende liedje ‘All the Good Girls go to Hell’ wordt een echte protestsong, met indringende beelden van verdroogde woestijnen en afbrekende ijsbergen plus demonstrerende mensenmassa’s. Na het nummer neemt Eilish de tijd voor een politieke boodschap. “Ga alsjeblieft stemmen”, zegt ze, met achter haar de tekst No Music on a Dead Planet in hoofdletters. “We hebben nog tien dagen.” Ze geeft er ook een stemadvies bij. “De wereld gaat dood en Trump is een ramp.”
Maar de technische hoogstandjes en politieke boodschappen staan toch in de schaduw van het belangrijkste fenomeen van deze show: de stem van Eilish. Zij zingt alles live, soms bij opnames op band van dwarrelende achtergrondstemmen, en weet met haar vertolking precies het juiste gevoel op te roepen, dat helemaal past bij deze afstandelijke tijd. Eilish zingt intiem en vlekkeloos zuiver, maar ook sober en soms zelfs wat desolaat. In een liedje als ‘My Future’ geeft ze hoop, aan alle fans die over haar schouders meekijken en soms ook via de eigen webcams op het podium verschijnen: “I’m in love with my future, can’t wait to meet her”, zingt Eilish. Het is aangrijpend en troostrijk, en zit de tijdgeest in dit angstige jaar op de hielen.
Toch kan het publiek na afloop blijven zitten met gemengde gevoelens. Prachtig natuurlijk dat in een gereserveerde setting als een kille livestream zoveel oprechte emotie kan worden overgebracht. Maar hoe mooi had deze show kunnen zijn in een echte zaal, tussen ademende mensen. En dat verlangen naar fysiek contact met haar publiek heeft Eilish ook, zegt ze na haar slotlied ‘Bad Guy’. “Misschien, hopelijk, tot snel.”
De nieuwe livestream-industrie
Door de coronacrisis is een industrie van livestreams ontstaan, waarbij ‘bezoekers’ betalen voor een stream die daarna vaak nog enige dagen kan worden bekeken. En waarmee een artiest in dit moeilijke jaar in ieder geval nog iets kan verdienen. De prijzen voor tickets variëren sterk en het concert van Billie Eilish was relatief duur: 25 euro. Voor dat bedrag kon natuurlijk wel een heel gezin meekijken, zodat de prijs per persoon een stuk lager uitpakt. Hoeveel mensen wereldwijd naar de show van Billie Eilish hebben gekeken, is nog niet bekendgemaakt.
Voor een ticket koopt de fan exclusiviteit: zonder een kaart is de show niet te zien, en het concert wordt na afloop in principe niet vrijgegeven op YouTube of een ander platform. Dat zou de handel ondermijnen. Maar soms is de deal verwarrend. Voor een exclusief gestreamd concert van Nick Cave in juli moest de kijker 12,50 euro betalen. Maar vorige week werd aangekondigd dat de stream van hetzelfde concert in november ook in de bioscoop te zien zal zijn. Wil de liefhebber diezelfde show nog een keer zien, dan zal opnieuw moeten worden afgerekend.