Direct naar artikelinhoud
Coronacrisis

Academici vechten avondklok aan: ‘Onze grondwet laat dat nergens toe’

Jurist Jan De Groote en wetenschapsfilosofe Karin Verelst.Beeld Dieter Nijs

Een jurist en een wetenschapsfilosofe trekken naar de Raad van State om de avondklok in ons land aan te vechten. Niet omdat ze niet geloven in het coronavirus of uit financieel belang, maar omdat ze zich grote zorgen maken over het respect voor onze grondwet. ‘Dit is heel gevaarlijk. Grondrechten die je prijsgeeft, krijg je zelden nog terug.’

Het verzoekschrift van een twintigtal pagina’s is vanmorgen vertrokken naar de Raad van State. Daarin eisen jurist Jan De Groote (31) en wetenschapsfilosofe Karin Verelst (55) – academici verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel – dat het hoogste rechtscollege van ons land zich dringend uitspreekt over het gebruik van de avondklok in de strijd tegen het coronavirus. “Niet omdat we tégen maatregelen zijn om het virus te bestrijden”, zegt De Groote. “We willen ons uitdrukkelijk distantiëren van complotdenkers en corona-ontkenners. Zij hebben dit debat eigenlijk besmet.”

Verelst pikt in: “Wij beseffen heel goed dat maatregelen om het virus te stoppen dringend en nodig zijn. Maar graag wel met respect voor de grondwet. Een avondklok, dat laat onze grondwet simpelweg niet toe. Wij kunnen in België niet de noodtoestand uitroepen, zoals in Frankrijk. Artikel 187 stelt dat de grondwet noch geheel, noch ten dele kan worden geschorst.”

Hond uitlaten

Wat is er eigenlijk zo erg aan die avondklok? Overdag zijn we toch vrijer dan tijdens de lockdown in maart? “Integendeel”, zegt Verelst. “De avondklok is in feite veel beperkender dan de lockdown. Toen mocht je nog naar buiten, weliswaar niet in grote groep, maar je kon zélf beslissen hoe je je dag indeelde. Wilde je om 1 uur ’s nachts de hond uitlaten? Dan kon dat. Nu is dat uitgesloten. De overheid bepaalt momenteel eigenlijk hoe jij je leven inricht. Dat hoort niet in een democratische samenleving.”

De Groote vindt dat er genoeg alternatieven zijn om maatregelen te nemen zonder fundamentele grondrechten van de bevolking te schenden. “Een samenscholingsverbod bereikt hetzelfde en is wel wettig. Het is een beperking van uw vrijheid, geen vrijheidsberoving. Dat is een wezenlijk verschil. Het eerste is grondwettelijk, het tweede niet.”

Geen vodje papier

Tegelijk met het verzoekschrift lanceren de academici een onlinecampagne met een open brief op de website geenvodjepapier.be. Daar kunnen burgers die akkoord zijn de brief binnenkort mee ondertekenen. Privacyjurist Matthias Dobbelaere-Welvaert zal een van de eerste ondertekenaars zijn. “Mijn zorg is uiteraard vooral de privacy. Dat je na een bepaald tijdstip de reden moet geven waarom je je verplaatst, dat is een ernstige privacy-inbreuk.”

“En gevaarlijk”, zegt De Groote. “Grondrechten die je prijsgeeft, krijg je niet zomaar terug.”