Verlengde herfstvakantie bezorgt ouders kopzorgen: ‘Opvang en werk combineren? Dat wordt kunst- en vliegwerk’

Vanya Verschoore, coördinator bij Arbeid & Milieu en trotse vader van drie, weet het al: de extra dagen herfstvakantie worden misschien een feest voor de kinderen, voor hem en zijn vrouw wordt het iets minder vakantie. “Van opvang op school hebben we nog niks vernomen. En de grootouders zijn risicopatiënten, dus daar brengen we de kinderen uit veiligheidsoverwegingen niet naartoe. Dus gaan mijn vrouw en ik proberen wat extra verlof op te nemen, of overdag wat tijd vrijmaken voor de kinderen en ’s avonds wat langer doorwerken. Ik hoop dat het bij die twee dagen blijft, want mijn werk stapelt zich natuurlijk ook op. Het wordt kunst- en vliegwerk om alles te combineren.”

Hoewel partijgenoot en minister-president Jan Jambon (N-VA) zondagochtend in De zevende dag nog stellig beweerd had dat de Vlaamse regering eerst de effecten van de huidige maatregelen ging afwachten, gaf Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts enkele uren later toch toe aan de uitdrukkelijke eis van de virologen om de maatregelen aan te scherpen. De herfstvakantie wordt niet vervroegd, maar met twee dagen verlengd tot 11 november. “Zo hebben de ouders twee weken tijd om zich te organiseren”, zegt Ben Weyts.

Die tijd zullen ouders meer dan kunnen gebruiken. Als coördinator bij een milieuorganisatie kan Verschoore voltijds telewerken, maar evident is die combinatie met opvang niet. “Mijn oudste twee kinderen kunnen zichzelf prima bezighouden. Maar mijn jongste van drie vraagt toch wat aandacht. Daardoor ontstaat een spagaat die niet lang houdbaar is: ik kan als coördinator te weinig focussen op mijn team en doelstellingen, maar ook mijn kinderen kan ik niet de volle aandacht geven.”

Tijdelijke werkloosheid

Voor alleenstaande ouders of ouders voor wie telewerk geen optie is, wordt het al helemaal geen sinecure. Dan is de meest voor de hand liggende optie wellicht een vakantiedag inzetten, zegt juridisch adviseur Nele Mertens van hr-dienstenbedrijf Acerta. “Maar in deze periode van het jaar zijn die dagen bij veel mensen al uitgeput. En de werkgever moet nog steeds goedkeuring geven.” Waar werknemers in deze coronatijden geen goedkeuring voor nodig hebben, is tijdelijke werkloosheid voor de opvang van een kind. De school moet enkel een attest van sluiting verschaffen. “Dat is een absoluut recht”, zegt Mertens.

Dat betekent echter niet dat iedereen zich zomaar kan vrijmaken op 9 en 10 november. Wie in de zorg werkt, zoals Geertje Bosman-Bom, kan zich nu geen vakantie of tijdelijke werkloosheid veroorloven. “Ik heb een beperkt netwerk, dus kan geen opvang regelen. Hierdoor zijn we nu gedwongen onze dochter van acht alleen thuis te laten. Verre van ideaal, maar ze laten ons geen andere keus.”

30 euro per kind per dag

Voor ouders die zich geen vakantie kunnen veroorloven, zoals Bosman-Bom, gaat de Vlaamse regering kinderopvang financieren. “We grijpen terug naar de oplossing die goed heeft gewerkt in het voorjaar, met een goede samenwerking tussen de buitenschoolse opvang, lokale besturen en de scholen”, zegt Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V). Daarvoor krijgen de lokale besturen 30 euro per kind per dag.

Lutgard Vrints van de gezinsbond vindt de maatregel ‘een goed signaal’. “We zijn blij dat er een oplossing komt voor de ouders die geen alternatief achter de hand hebben. De regering toont nu dat ze erkent dat de situatie even ernstig is als in maart.”

Wel blijft de vraag of de lokale besturen op korte termijn aan voldoende personeel geraken. Want ook in de kinderopvang vallen de jongste dagen steeds meer mensen uit. De Vlaamse regering hoopt dan ook dat de kinderdagverblijven geen nieuwe broeihaarden worden door de bubbels van kinderen zoveel mogelijk gescheiden te houden. “Het moet duidelijk zijn dat de opvanginitiatieven er enkel zijn om de ouders te ondersteunen die echt geen alternatief hebben. Ook de virologen hebben ons op het hart gedrukt dat ouders hun kinderen best niet massaal naar de kinderopvang sturen”, klinkt het bij de ministers.

Geen motor van de epidemie

De Waalse regering besliste twee weken geleden al om de herfstvakantie te verlengen tot 11 november. De Vlaamse regering ging daar aanvankelijk niet in mee, maar veranderde van mening na een nieuw rapport van expertengroep Celeval. “We hebben vastgesteld dat in de scholen heel wat nieuwe besmettingen plaatsvinden”, zegt viroloog Marc Van Ranst, een van de auteurs. “Ze zijn geen motor van de epidemie, maar zijn er heel duidelijk ook niet immuun voor.”

De virologen hopen dat de maatregel voor een reset van de epidemie op de scholen kan zorgen. Volgens microbioloog Herman Goossens kan die tijd ook maar beter gebruikt worden om na te denken over een nieuwe teststrategie in de scholen. “Als een kind symptomen vertoont en men een uitbraak vermoedt, wordt er getest en worden de hoogrisicocontacten in quarantaine geplaatst. Maar als de besmettingen blijven toenemen, gaan de CLB’s dat binnenkort niet meer aankunnen”, zegt Goossens. Hij pleit ervoor om sneltests in te voeren. “Dan kunnen scholen sneller zien of een kind besmet is en onmiddellijk reageren. Op die manier wordt er heel wat kostbare tijd gewonnen.”