Jambon: “Het is ofwel te laat, ofwel te vroeg, het is altijd iets”

“We leven in een rechtstaat”, verdedigde Jambon de beslissing van de Vlaamse regering om de maatregelen pas drie dagen later dan de aankondiging ervan in voege te laten treden. “Dan moet je wat je beslist hebt ook omzetten in wetten”, zei hij op Qmusic. Volgens Jambon moeten de maatregelen niet alleen juridisch worden onderbouwd - “anders verwijten ze ons “juridisch klungelwerk” - maar moet je in de praktijk ook de tijd geven aan de getroffen organisatoren, bedrijven en instellingen om de aanpassingen door te voeren en “leden en klanten te verwittigen”. 

“Maar laat het duidelijk zijn: het is niet verboden om de maatregelen nu al toe te passen”, zei hij op Radio 1. “Je moet nu niet meer naar fitnesscentra, je moet nu niet meer met veel mensen gaan samenzitten in het park.” Hij voegde er nog aan toe dat het ook “máár over twee dagen” gaat. Op Q Music klonk het: “Niets moet ons ervan weerhouden om onze contacten nu al tot een strikt minimum te beperken.”

De minister-president benadrukte nog eens dat het “een hardleerse minderheid is die het moeilijk heeft” met het naleven van de maatregelen en die “daardoor niet alleen de eigen gezondheid maar ook die van mensen met wie ze in contact komt in gevaar brengt”. Hij begrijpt niet dat mensen “het gaatje in het net zoeken” om hun eigen ding te kunnen blijven doen. “Iedereen heeft een verantwoordelijkheid in onze maatschappij.”

Jambon vindt niet dat de huidige maatregelen al vroeger hadden moeten worden genomen. Vorige vrijdag, bijvoorbeeld, toen de Vlaamse regering eveneens de situatie besprak. “We hebben toen óók een reeks maatregelen genomen. We monitoren de situatie dag na dag en sturen bij indien nodig. Het is sturen en bijsturen.” En dat was nu het geval. “De monitoring noopte ons tot deze drastische nieuwe maatregelen.” Met een boutade zei hij: “Eigenlijk hadden er dan meteen maatregelen moeten worden genomen op de markt in het Chinese Wuhan.” Op Qmusic voegde Jambon eraan toe dat het effect van de al genomen maatregelen nog niet zichtbaar is.  “Tussen het moment van de maatregel en het effect op de curve zitten tien tot veertien dagen.”

Handhaving van de maatregelen lijkt de minister-president van groot belang. “Maar dat is geen bevoegdheid voor Vlaanderen. Ik heb daar al vaak bij de federale en lokale overheden toe opgeroepen”, zei hij. “Vrijdag beslissen we dat inspecteurs van De Lijn niet echt politionele bevoegdheden krijgen, maar wel GAS-boetes mogen uitschrijven.” De Lijn mag nu al op eigen houtje mensen beboeten die bijvoorbeeld op een bushalte parkeren. Die boetes liggen bovendien dubbel zo hoog dan wanneer de politie ze zou uitschrijven.

Volgens Jambon kan het telewerk nog beter, maar zit het toch al redelijk goed. De vele berichten op sociale media over bedrijven die telewerk nog altijd blijven weigeren aan hun personeel, beschouwt hij dan ook niet meteen als een aanwijzing voor een groter probleem. “Ik ken heel veel bedrijfsleiders die wél meedoen. We zijn in overleg met de sectoren en met de werkgevers- en werknemersorganisaties. En aan alle kanten is er goede wil om dat nog op te drijven. Je zal altijd wel iemand vinden die zegt: ‘Ik word op mijn werk scheef bekeken’.”

Jambon verdedigde ook heftig het belangrijke uitgangspunt van de Vlaamse regering om het onderwijs zo lang mogelijk open te houden voor de leerlingen. “We kunnen toch geen hele generatie kinderen leerachterstand laten oplopen, die ze daarna zo moeilijk weer kunnen inhalen? Dat wil ik niet op mijn geweten hebben. Ze zitten er gecontroleerd samen, en binnenkort komen er ook nog sneltesten.”

Het probleem in de Vlaamse rand rond Brussel noemde Jambon “specifiek”. “De Vlaamse rand is totaal anders dan de situatie in de Kempen”, zei hij. “We kunnen moeilijk heel Vlaanderen maatregelen opleggen omdat er in de rand een specifiek probleem is. Het virus zit wel overal, maar niet met dezelfde intensiteit.”

Net als de federale overheid doet ook de Vlaamse een fors beroep op de burgerzin van ons allen. Mensen begrijpen niet waarom we niet coronaproof met enkelen naar een voorstelling mogen, terwijl het vaak megadruk is in de Brussels Nieuwstraat en op de Antwerpse Meir. “We hebben maatregelen genomen voor het winkelen”, aldus Jambon. “En ook de algemene regel geldt om contact met anderen niet op te zoeken. Als er op de Meir veel volk is, moet je daar niet zijn. Maar we kunnen niet bij iedereen een politieman zetten, in zo’n maatschappij willen we ook niet leven.”

“We doen een beroep op burgerzin, op het gezonde verstand, en op de sociale controle. Als je ziet dat iemand dingen doet die niet geoorloofd zijn, tik die op de vingers. Het is een collectieve strijd.”

Ter verzachting van de pijn van de ‘lockdown light’ die vrijdagavond ingaat, gaf Jambon op Qmusic nog een tip mee: “Ik heb tijdens de vorige lockdown een paar goeie reeksen op Netflix gezien”. En laat er intussen met STREAMZ nog een gloednieuwe streamingdienst zijn bijgekomen in Vlaanderen.