OVERZICHT. Van de lockdown op 18 maart tot de recentste coronamaatregelen: dit is het parcours dat België tot nu heeft doorlopen

Op 4 mei 2020, amper twee maanden na de eerste lockdown in ons land, werd de exitstrategie voorgesteld door de toenmalige regering. Voordat we in de laatste fase van deze exitstrategie belandden, werden er echter alweer verstrengingen geïntroduceerd. Er is intussen een jaar gepasseerd, we hebben drie lockdowns (light) achter de rug en kijken we opnieuw hoopvol naar de toekomst. Want het Overlegcomité belooft vandaag het ‘Plan van de vrijheid' voor te stellen. Een goed moment dus om terug te blikken naar het parcours dat België tot nu heeft doorlopen. 

Op 10 maart, de dag dat het coronavirus het eerste dodelijke slachtoffer maakt in ons land, zit de Nationale Veiligheidsraad een eerste keer samen. Daar wordt beslist om maatregelen in te voeren, in een poging om het coronavirus SARS-CoV-2 het hoofd te bieden. Voor het eerst is er sprake van een afstandsregel, maar scholen, winkels en horeca blijven gewoon geopend.

Amper twee dagen later, nadat er nog twee personen zijn gestorven aan de gevolgen van het coronavirus, worden de maatregelen bijgeschroefd: lessen worden opgeschort, horecazaken worden onherroepelijk gesloten en winkels mogen enkel op weekdagen de deuren openen. Daarnaast wordt telewerken sterk aangeraden en is bezoek in woonzorgcentra uit den boze.

Naarmate de dagen vorderen en het aantal infecties in België oploopt, worden er bijkomende maatregelen ingevoerd: ziekenhuizen stellen niet-dringende consultaties uit en laten geen bezoek meer toe. Vluchten van en naar België worden afgeschaft. 

De dag dat België in lockdown gaat: op 18 maart sluiten alle niet-essentiële winkels. Burgers moeten thuisblijven en contact met de buitenwereld maximaal vermijden, met uitzondering van gezinsleden of voor het werk.

Essentiële verplaatsingen, zoals naar de winkel, de apotheek en het benzinestation, zijn nog toegestaan. Andere verplaatsingen dienen te worden beperkt.

Alle samenscholingen worden verboden. Wie een frisse neus wil halen, kan dat doen in het gezelschap van familieleden of één vriend(in), met respect voor een gepaste sociale afstand van anderhalve meter.

Deze maatregelen zouden zéker tot 5 april gelden, zo werd destijds gezegd.

De grenzen van ons land worden gedeeltelijk gesloten. Omstreeks 15 uur worden er in- en uitreiscontroles ingevoerd: niet-essentiële verplaatsingen van en naar ons land zijn verboden. We mogen alleen maar de grens oversteken als dat echt moet: voor woon-werkverkeer, goederenverkeer, een medische of familiale noodzaak.

De Nationale Veiligheidsraad beslist om de strenge maatregelen nog zeker tot 19 april aan te houden, met een eventuele verlenging tot 3 mei.

Maandag 6 april wordt de zogenaamde GEES-werkgroep in het leven geroepen. Zij dient een exitstrategie op poten te zetten. Leden van de GEES zijn: Erika Vlieghe, diensthoofd infectieziekten aan het UZ Antwerpen, toenmalig interfederaal woordvoerder Emmanuel André, juriste Inge Bernaerts, professor economie aan de ULB Mathias Dewatripont, ULB-onderzoeker Marius Gilbert, biostatisticus Niel Hens, Céline Nieuwenhuys van de Federatie van de Bicommunautaire Maatschappelijke Diensten, voormalig bpost-topman Johnny Thijs, viroloog Marc Van Ranst en Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank van België.

Op 18 april worden de eerste versoepelingen doorgevoerd: de tuincentra en doe-het-zelfzaken mogen de deuren weer openen. Net zoals in de supermarkten gelden in de tuincentra nog wel bepaalde regels: er mag maar een beperkt aantal klanten tegelijk binnen, de winkelkarren dienen ontsmet te worden en een bezoek aan tuincentra mag geen familie-uitje worden.

Meer dan een maand na het invoeren van de strenge maatregelen wordt de exitstrategie vastgelegd. Op 24 april beslist de GEES-werkgroep dat deze maatregelen zeker tot en met 3 mei zullen gelden. Daarna zou België kunnen beginnen met de afbouw van de maatregelen, tenminste als de omstandigheden het toelaten. De verschillende fases (fase 1.a, 1.b, 2 en 3) worden voorgesteld aan de bevolking.

Op 4 mei gaat de eerste fase van de versoepelingen in. Bepaalde ondernemingen mogen het werk weer hervatten, stoffenwinkels mogen de deuren openen en ook niet-dringende consultaties bij de dokter en in ziekenhuizen worden stilaan toegelaten.

Daarnaast wordt er een versoepeling op sociaal vlak doorgevoerd: fysieke activiteit in openlucht is toegestaan met maximaal twee personen (in plaats van één persoon), naast de mensen die onder hetzelfde dak wonen, op voorwaarde dat fysieke afstand altijd gerespecteerd wordt.

Op 10 mei (Moederdag), één dag voor fase 1.b van de exitstrategie, wordt de sociale bubbel uitgebreid naar vier personen. Dat betekent dat vier andere personen een bezoek mogen brengen, op voorwaarde dat ze intussen geen andere mensen ontmoeten.

Alle winkels mogen opnieuw de deuren openen vanaf 11 mei. Ze moeten wel enkele maatregelen in acht nemen zoals het limiteren van het aantal bezoekers. Kappers en andere contactberoepen worden nog eventjes verboden.

België gaat een nieuwe fase in van de exit uit de lockdown. Kappers, schoonheidssalons, pedicures, nagelsalons, barbiers en tatoeage- en piercingsalons mogen opnieuw de deuren openen. Markten kunnen weer beperkt plaatsvinden (met maximaal 50 kramen), sporten in clubverband is opnieuw mogelijk in de buitenlucht (met maximaal twintig personen) en ook musea en dierentuinen mogen weer bezoekers ontvangen. Op huwelijken en begrafenissen mogen voortaan 30 personen aanwezig zijn. Maar dat alles wel nog steeds onder strikte voorwaarden.

Daarnaast is het formeel ook de eerste lesdag voor bepaalde leerjaren uit het onderwijs, al organiseerden de Vlaamse scholen op vrijdag 15 mei al een eerste ‘testdag’.

Lees hier het volledige overzicht.

Op 8 juni gaat fase 3 van de exitstrategie in. Dat betekent dat alle bedrijven hun activiteiten mogen hervatten. De horeca mag deels weer open, met uitzondering van speelhallen en casino’s. Die laatste moeten nog geduld hebben tot 1 juli. Dat geldt ook voor receptiezalen. Daar zullen maximaal 50 gasten aanwezig mogen zijn. Nachtclubs, discotheken en fuiven mogen niet open of zijn niet toegelaten vóór eind augustus.

Cafés, bars en restaurants mogen wel open op 8 juni, maar ze moeten nauwkeurige richtlijnen volgen. Zo moet er 1,5 meter tussen de tafels zijn, mogen er maximaal 10 gasten aan een tafel plaatsnemen, moet iedereen aan tafel bediend worden en moeten obers een mondmasker dragen. Alle zaken mogen openblijven tot 1 uur, iets wat voortaan ook geldt voor de nachtwinkels. 

Fitnesscentra mogen weer openen, en contactsporten mogen (contactloos) trainen. Ook uitstapjes binnen België zijn weer toegestaan. 

Ook de bubbels worden flink uitgebreid. Je mag nu contact hebben met 10 verschillende personen per week. Social distancing blijft aangeraden, maar niet voor gezinsleden, kinderen onder de 12 jaar onder elkaar en mensen uit de uitgebreide bubbel. Als dat niet mogelijk is, moet je een mondmasker dragen. Als je iets in groep doet, mag die nooit groter zijn dan 10 personen, kinderen inbegrepen. Zowel bij bezoek thuis als buitenshuis of op restaurant. 

Lees hier het volledige overzicht.

Op 15 juni opent België de grenzen weer voor wie reist binnen de Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk en de andere vier Schengenlanden (Noorwegen, Zwitserland, IJsland en Liechtenstein). 

Wie gaat winkelen, hoeft dat vanaf 1 juli niet meer alleen te doen, maar mag mensen uit zijn/haar bubbel meenemen. Ook de tijdslimiet van een halfuur vervalt.

De bubbel van 10 wordt uitgebreid naar 15. Het principe blijft hetzelfde: iedere week kan u met maximaal 15 personen afspreken. Dat hoeven niet iedere week dezelfde mensen te zijn.

Pretparken kunnen vanaf 1 juli de deuren heropenen. Ook binnenspeeltuinen mogen vanaf dan weer (jonge) bezoekers welkom heten.

Ook de cultuursector kan enigszins opgelucht ademhalen: vanaf 1 juli zijn cultuuractiviteiten met publiek opnieuw toegelaten. Ook daar gelden de algemene regels rond afstand en hygiëne, maar de Nationale Veiligheidsraad legt ook een maximumaantal bezoekers op. Bij activiteiten die binnen plaatsvinden - theaterzalen, cinema’s, concertzalen - zijn maximaal 200 mensen toegelaten, buiten worden dat er 400.

Lees hier het volledige overzicht.

De verschillende overheden in ons land introduceren een Europese kaart met kleurcodes. Die kleurcodes - groen, oranje of rood - zijn gebaseerd op de huidige situatie in het land van bestemming. Wie terugkeert uit een rode zone - waarvoor ook een formeel reisverbod uitgevaardigd zal worden - moet bij thuiskomst verplicht in quarantaine en een coronatest laten afnemen. Bij code oranje wordt quarantaine eveneens sterk aanbevolen, maar het is niet verplicht. Reis je naar een ‘groen’ land? Dan zijn er geen extra maatregelen nodig bij thuiskomst. 

Tijdens de Nationale Veiligheidsraad van 23 juli wordt beslist om niet over te gaan naar fase 5 van de versoepelingen. Integendeel: vanaf 25 juli zal het verplicht zijn om een mondmasker te dragen op (drukke) openbare plaatsen, alsook voor horecaklanten. Tenminste totdat ze hebben plaatsgenomen aan een tafel.

Daarnaast wordt de sociale bubbel een stuk kleiner gemaakt: per gezin of huishouden mogen we contact hebben met vijf andere personen, dat zijn er plotsklaps tien minder. Bovendien geldt de maatregel zéker tot het einde van de zomervakantie en mogen we niet wekelijks van bubbel switchen. 

Aan reizigers wordt gevraagd om een online formulier in te vullen, 48 uur voordat ze terugkeren naar België. 

Lees hier het volledige overzicht.

In de hele provincie Antwerpen gelden extra maatregelen gedurende vier weken. Zo wordt een avondklok ingesteld vanaf 23.30 uur tot 6 uur, en moet de horeca sluiten vanaf 23 uur. Verder is telewerken verplicht en mondmaskers dienen overal gedragen te worden waar de afstand van 1,5 meter niet gegarandeerd kan worden. Individuele contactsporten zijn verboden, net zoals ploegsporten boven de 18 jaar.

In de meest getroffen zone rond de stad Antwerpen worden nog bijkomende maatregelen genomen, waaronder een totaalverbod op evenementen in feestzalen en het gebruik van fitnesszalen. 

Lees hier het volledige overzicht.

De afbouwstrategie wordt herzien, aangezien het aantal nieuwe besmettingen stijgt. De sociale bubbel wordt teruggeschroefd van vijftien naar vijf personen. Ook op café of op restaurant ga je voortaan uitsluitend aan een tafel zitten met diezelfde bubbel van vijf. Niet-begeleide bijeenkomsten zoals samenscholingen, uitstappen of ontmoetingen met familie of vrienden kunnen met maximaal 10 personen, kinderen jongeren dan 12 er niet bijgerekend. Je respecteert daar wel de afstandsregel. 

Het aantal personen op (sport)evenementen wordt flink ingeperkt. Indoor worden er voortaan nog 100 mensen toegelaten (in de plaats van 200), outdoor 200 (in de plaats van 400). Op de evenementen worden mondmaskers verplicht.

Winkelen doe je voortaan alleen en je spendeert maximaal dertig minuten in de winkel. Telewerken is opnieuw sterk aanbevolen. 

Lees hier het volledige overzicht.

De bubbel van vijf blijft ongewijzigd. Wel is het vanaf nu weer toegelaten om met twee personen te winkelen, én zonder tijdslimiet. 

Evenementen met 200 personen binnen kunnen weer doorgaan. In de buitenlucht gaat het om 400 personen. Het dragen van een mondmasker blijft verplicht. 

Mensen die geen juridische band hebben (ongehuwden), maar kunnen bewijzen dat ze een duurzame relatie hebben, mogen vanaf 1 september de grens weer oversteken om elkaar te zien.

Alle leerlingen kunnen terug naar school. Dit op basis van code geel, die bepaald is door gemeenschappen. Code geel zegt dat het virus zich nog verspreidt, maar dat het onder controle is. De herstart van het schooljaar gebeurt in een voltijdse vijfdagenweek. Voor leerkrachten en leerlingen ouder dan 12 jaar blijft een mondmaskerplicht gelden. Buitenschoolse activiteiten gaan niet door in het secundair onderwijs.

Alle Brusselse cafés, bars en theesalons zullen zeker één maand lang de deuren sluiten, net als feestzalen en kantines van sportclubs.

De nieuwe federale regering scherpt de coronamaatregelen aan. Zo wordt het aantal sociale contacten nogmaals teruggeschroefd. Je mag nog maximaal drie nauwe contacten hebben, naast de mensen met wie je samenwoont. Daarnaast mogen er in je huis maximaal vier mensen over de vloer komen. Daarbij blijft de anderhalvemeterregel wel gelden. Ook aan niet-georganiseerde samenscholingen mogen maximaal vier mensen deelnemen.

In cafés mogen maximaal vier personen aan één tafel zitten. Bovendien moeten ze de deuren om 23 uur sluiten. Voor de restaurants blijven de regels ongewijzigd. 

Thuiswerken wordt meerdere dagen per week zeer sterk aangeraden.

Lees hier het volledige overzicht.

Cafés en restaurants moeten voor minstens vier weken de deuren sluiten. Daarnaast geldt er een avondklok, van middernacht tot 5 uur ’s morgens. Vanaf 20 uur geldt eveneens een verbod op het verkopen van alcohol. Afhalen van maaltijden blijft mogelijk tot 22 uur.

Sociale contacten worden nogmaals beperkt: elk individu mag voortaan maximaal één ‘knuffelcontact’ hebben. Eén gezin mag vier dezelfde bezoekers ontvangen per twee weken. Telewerken is voortaan de regel. 

Voor de sport- en cultuursector blijven de huidige protocollen gelden, al geldt er wel een verbod op de verkoop op drank en voeding. Bioscopen mogen bijvoorbeeld geen popcorn meer verkopen. Markten en kleine kermissen (tot 200 mensen) blijven open, maar het nuttigen van drank en voeding wordt verboden. Rommelmarkten, brocantes en kleine kerstmarkten zijn verboden.

Lees hier het volledige overzicht.

Opnieuw nieuwe maatregelen voor het hele land: de scholen blijven open, maar de bezettingsgraad bij het hoger onderwijs daalt tot maximaal 20 procent (voor fysieke lessen), met mondmaskerplicht, behalve voor practica waar dat niet mogelijk is. De bezettingsgraad voor eerstejaarsstudenten blijft op 50 procent. 

Bij professionele sportwedstrijden zijn toeschouwers niet langer welkom. Amateurwedstrijden bij volwassenen worden opgeschort en bij jeugdwedstrijden mag maximaal één gezinslid toekijken. 

Culturele evenementen kunnen blijven doorgaan, mits extra maatregelen. Bij evenementen, huwelijken en communies, die zonder protocol verlopen, mogen maximaal 40 personen aanwezig zijn. Pretparken moeten sluiten, de dierentuinen blijven geopend. 

Lees hier het volledige overzicht.

Het gaat weer de verkeerde kant uit met de Belgische coronacijfers. “Dit zijn de maatregelen van de laatste kans", zo zei premier Alexander De Croo destijds over het nieuwe pakket aan maatregelen. “Want als we de curve snel willen doen dalen, ligt dat vandaag in onze handen." 

Alle cultuurhuizen, zwembaden en fitnesscentra in Vlaanderen moeten sluiten. Ook de niet-essentiële winkels en contactberoepen, waaronder kappers, moeten voor minstens een maand sluiten. 

Het aantal sociale contacten wordt weer fel ingeperkt. Terwijl we nu nog vier personen buiten het gezin thuis mogen ontvangen, zullen de nieuwe maatregelen dat opnieuw verbieden. Elk gezinslid heeft wel recht op één knuffelcontact. 

De herfstvakantie wordt verlengd tot 15 november. En alle jeugdactiviteiten voor jongeren ouder dan 12 jaar worden stopgezet; jeugd- en sportkampen voor -12-jarigen zijn wel nog toegelaten (zonder overnachting).

Het pakket aan maatregelen zou zeker tot 19 december gelden. 

Lees hier het volledige overzicht.

Ons land bevindt zich op dit moment nog steeds in alarmfase 4, de allerhoogste fase. Toch kondigt het Overlegcomité op 27 november 2020 enkele versoepelingen aan. Die versoepelingen gaan in vanaf 1 december. 

Niet-essentiële winkels mogen weer heropenen. Shoppen gebeurt wel alleen en maximaal een halfuur. Op die manier wil men ‘funshopping' voorkomen. Ook de musea en zwembaden mogen de deuren weer openen. Het is wel verplicht een mondmasker te dragen. 

De regels rond kerst worden ook vastgelegd tijdens dit Overlegcomité. Kerstmis moet dit jaar binnen het eigen gezin gevierd worden. Maar niemand moet alleen blijven. Alleenstaanden mogen met kerstavond of op kerstdag (maar niet op oudejaarsavond of op nieuwjaarsdag) hun beide contacten tegelijk uitnodigen. Dat wordt de enige versoepeling wat de feestdagen betreft. Voor gezinnen blijft maar één extra persoon welkom. 

Lees hier het volledige overzicht.

Het Overlegcomité herinnert nog eens aan het belang van het goed naleven van de bestaande contactregels, ook tijdens de kerstdagen: maximaal één knuffelcontact per gezin, voor samenkomsten buiten blijft de regel van vier gelden, en op kerstavond of kerstdag mogen alleenstaanden hun beide contacten tegelijkertijd ontvangen. Er komt ook een versterkte controle op telewerk, zowel in de privé- als in de publieke sector.

Enkel de rijscholen krijgen wat perspectief: zij mogen heropenen. Kappers en andere contactberoepen moeten nog minstens twee weken gesloten blijven. Voor de horeca wordt voorlopig geen mogelijke openingsdatum vooropgesteld. Daarvoor wacht men liever nog een beetje om te kijken welk effect de feestdagen hebben gehad op de coronacijfers. 

De overheid maakt zich zorgen over de verschillende coronavarianten. Daarom wordt een tijdelijk verbod voor reizen ‘met een recreatief en toeristisch karakter’ geïntroduceerd. Dat gaat in vanaf 27 januari en zou zeker tot 1 maart van kracht zijn. 

Kappers zouden mogen heropenen op 13 februari, als de cijfers dat toelaten.

Vakantieparken en campings mogen vanaf 8 februari heropenen. 

Lees hier het volledige overzicht.

Kappers mogen weer openen vanaf 13 februari. Alle andere niet-medische contactberoepen, zoals schoonheidsspecialisten en tatoeage- en piercingsalons moeten wachten tot maandag 1 maart vooraleer zij opnieuw aan de slag kunnen. 

Ook dierenparken mogen vanaf zaterdag 13 februari, aan het begin van de krokusvakantie, de deuren heropenen. Zoals verwacht moeten pretparken de deuren voorlopig nog gesloten houden. Die zouden pas op 1 april mogen heropenen. 

Lees hier het volledige overzicht.

Het Overlegcomité is het eens geworden dat de buitenbubbel uitgebreid mag worden. Vanaf 8 maart is het mogelijk om met tien personen buiten samen te komen. Hetzelfde geldt voor amateursporters, maar niet in clubverband. Ook thuis mag je met maximaal tien personen in de tuin zitten. 

Het gaat nog steeds de verkeerde kant op met de coronacijfers. Het Overlegcomité komt vervroegd samen en drukt de pauzeknop in. De heropening van de pretparken op 1 april wordt uitgesteld, en het verbod op niet-essentiële reizen zal zeker tot na de paasvakantie (18 april) gelden. 

Er zullen ook geen culturele evenementen mogelijk zijn vanaf 1 april. Dit wordt uitgesteld naar een latere nog te bepalen datum. 

Lees hier het volledige overzicht. 

De ‘paaspauze’, zoals deze nieuwe reeks strengere maatregelen door de premier wordt genoemd, is volgens De Croo een afkoelingsperiode van vier weken, met maatregelen waarbij men rekent op de solidariteit in onze samenleving. 

De niet-medische contactberoepen, zoals kappers, schoonheidsspecialisten, nagelstylisten, massage- en pedicuresalons, tatoeëerders, piercingstudio’s en bemande zonnebankcentra zijn nog geen maand open na de vorige sluitingsperiode, maar moeten vanaf 27 maart opnieuw de deuren sluiten. Nochtans had premier De Croo beloofd dat de heropening voorgoed zou zijn. 

Winkelen kan enkel nog op afspraak.

De buitenbubbel krimpt weer van 10 naar 4 personen. 

De scholen worden een week voor de paasvakantie al gesloten. 

Het verbod op niet-essentiële reizen wordt opgeheven. Reizen wordt nog altijd uitdrukkelijk afgeraden, maar je mag dus wel opnieuw de grens over, zonder je daarvoor te moeten verantwoorden.

Lees ook: Vakantie boeken naar het zuiden? Alle garanties en risico’s op een rij (+)

De kappers mogen na een maand weer heropenen, net zoals de andere niet-medische contactberoepen. 

Daarnaast kan men weer spontaan gaan winkelen, zonder op voorhand een afspraak te maken. 

Na maandenlang wachten mag de horeca eindelijk heropenen. Gedeeltelijk dan toch: de terrassen zijn weer toegankelijk. Binnen eten of drinken blijft nog even verboden. Horecagasten mogen enkel naar binnen om naar het toilet te gaan of te betalen. Daarbij moeten ze hun mondmasker opzetten zodra ze rechtstaan.