Protesten in heel Italië tegen coronamaatregelen: ‘tutto bene’ lijkt voorgoed voorbij

Tijdens de eerste besmettingsgolf was er in Italië breed draagvlak voor coronamaatregelenmaatregelen. ‘Andrà tutto bene’, alles komt goed, spraken de Italianen elkaar dit voorjaar moed in via spandoeken en vrolijke kindertekeningen vol regenbogen. Maar nu de besmettingen opnieuw oplopen en de zwaar getroffen economie een tweede klap te verwerken krijgt, is de saamhorigheid ver te zoeken. De afgelopen dagen vonden grimmige protesten plaats door het hele land.

Voetbalhooligans, maffiosi en extreemrechts

Het begon vrijdagmiddag in Napels. Gouverneur Vincenzo De Luca kondigde aan dat er, boven op een avondklok om 23.00 uur, een regionale lockdown zou komen. De strengere maatregelen waren nodig vanwege grote druk op de ziekenhuizen. Via sociale media riep de neofascistische groepering Forza Nuova meteen op om “in opstand te komen tegen de gezondheidsdictatuur”. Volgens de autoriteiten had ook de lokale maffia een hand in de organisatie van de demonstratie.

Rond het ingaan van de avondklok verzamelden zich zo’n duizend mensen op straat. Aanvankelijk bestond de menigte uit wanhopige restauranthouders en jonge relschoppers, maar de laatste groep kreeg al snel de overhand. Voetbalhooligans, aanhangers van extreemrechts en maffiosi gooiden rookbommen en lege flessen naar de politie. Ze staken containers in brand en belaagden een cameraploeg van tv-zender Sky, die al filmend halsoverkop moest wegvluchten.

Politieke weerstand

Zaterdag trok de gouverneur zijn voornemen tot een lockdown meteen terug, maar de geest was uit de fles. ’s Avonds volgden protesten in Rome. Maandagavond sloeg ook in Milaan, Turijn en andere steden de vlam in de pan, nadat premier Giuseppe Conte op zondag nieuwe landelijke maatregelen aankondigde. De horeca moet om 18.00 uur sluiten en bioscopen, sportscholen en theaters gaan in ieder geval een maand dicht.

Ook in de politieke arena is er weerstand tegen de maatregelen. Zo keerde Matteo Renzi, leider van de liberale coalitiepartij Viva Italia, zich openlijk tegen het beleid van de premier: “Om 18.00 uur sluiten verlaagt de besmettingen niet, maar verhoogt alleen het aantal werklozen.” De rechts-nationalistische oppositieleider Matteo Salvini benadrukte na de rellen in Napels dat hij “geweld altijd veroordeelt”, maar dat Italianen “versteld staan van de incompetentie van hun regering”. Salvini wil de economie openhouden en dreigt, samen met lokale bestuurders van zijn partij Lega Nord, juridisch bezwaar tegen de nieuwe maatregelen te maken.

‘Andrà tutto bene’ lijkt voorgoed voorbij

In Milaan, waar de coronasituatie na Napels het ernstigst is, waren bij de rellen op maandag ongeveer honderd mensen op de been en raakte een politieagent gewond. De politie verrichtte 28 arrestaties, onder wie dertien minderjarigen. In Turijn werden vijf mensen opgepakt. Twee politieagenten en een fotojournalist raakten gewond.

Ook in Napels gingen maandagavond weer enkele duizenden mensen de straat op, roepend om het aftreden van gouverneur De Luca. In Rome was het dinsdagmiddag de beurt aan de sportschoolhouders om tegen het coronabeleid te demonstreren. Zij kregen een week geleden nog de kans om aan te tonen dat ze veilig open konden blijven, maar moeten nu toch allemaal dicht.

Premier Conte heeft snelle steunmaatregelen beloofd voor getroffen ondernemers, in een poging de gemoederen weer tot rust te brengen. Maar zelfs als dat lukt, lijkt het tijdperk van ‘Andrà tutto bene’ voorgoed voorbij. De tweede golf heeft inmiddels een eigen slogan van drie woorden: ‘Italia si ribella’. Met andere woorden: Italië komt in opstand.