De Europese Commissie maakt 220 miljoen euro vrij voor de overdracht van coronapatiënten uit landen waar de ziekenhuizen de toestroom niet langer kunnen bolwerken. Dat heeft voorzitter Ursula von der Leyen gezegd na een coronatop per video met de EU-leiders.

Bondskanselier Angela Merkel drong er bij haar EU-collega’s op aan niet te vervallen in de impuls van de eerste coronagolf en de grenzen weer dicht te gooien. Het is essentieel dat goederen, waaronder medisch materiaal en geneesmiddelen, en personen, onder wie artsen en covid-19-patiënten, vrij door de Europese Unie kunnen blijven circuleren. Volgens EU-voorzitter Charles Michel bestaat daar onder de EU-leiders brede overeenstemming over. Dat zei hij na afloop van de coronatop.

Op de virtuele EU-top is voorts afgesproken dat een vaccin voor alle landen tegelijk toegankelijk moet zijn als het op de Europese markt komt. ‘We moeten anticiperen op het moment waarop een of meer vaccins beschikbaar zullen zijn’, verklaarde Michel. De afgesproken regeling moet volgens hem een eerlijke verdeling tussen de lidstaten garanderen. De lidstaten moeten ook overeenstemming bereiken over de bevolkingsgroepen die prioritair toegang tot het vaccin krijgen. Daarover vond donderdagavond al een gedachtewisseling plaats, die als positief is ervaren, verzekerden zowel Michel als Von der Leyen.

De Commissie sloot inmiddels met drie farmabedrijven vooraankoopcontracten voor een vaccin. Door middel van die contracten verzekert Europa zich ervan dat het een bepaald aantal dosissen krijgt, als het ontwikkelde vaccin met succes alle fasen van klinische proeven heeft doorstaan en voldoende veilig en doeltreffend is gebleken om op de markt te worden gebracht. Verwacht wordt dat binnenkort met nog drie andere bedrijven soortgelijke contracten worden afgesloten en er lopen ook besprekingen met een zevende farmagroep.

‘Te snel versoepeld’

Een andere afspraak die donderdag tijdens de EU-top werd gemaakt is om de nationale deskundigen op een ‘Europees platform’ bij elkaar te brengen zodat die het eens kunnen worden over bijvoorbeeld de gewenste duur van quarantaine en de wederzijdse erkenning van (negatieve) tests. Ook werd gesproken over de noodzaak om real time data te delen. Door gebrek aan gegevens uit Frankrijk en Oostenrijk konden de twee landen deze week bijvoorbeeld niet worden ‘ingekleurd’ op de EU-landenkaart om aan te geven hoe risicovol het coronavirus daar is.

Op de vraag van een journalist of het fout was om afgelopen zomer toeristische reizen toe te laten, antwoordde Von der Leyen dat er na de lockdown in het voorjaar mogelijk enkele maatregelen te snel werden versoepeld. ‘We hebben het volgende geleerd: nadat de eerste golf was afgezwakt hebben we de maatregelen in de zomer wat versoepeld, waarschijnlijk te snel, en het gaat dan niet alleen om reizen’, aldus de CDU-politica.

Volgens de EU-commissievoorzitter zijn verschillende variabelen cruciaal om het virus onder controle te houden. ‘En we moeten ook altijd in het achterhoofd houden dat we het virus zullen moeten bestrijden en de verspreiding ervan zullen moeten beperken totdat er door middel van vaccinatie voldoende immuniteit is opgebouwd onder de bevolking. Dat betekent dat we erg voorzichtig moeten zijn als het aankomt op het intrekken van maatregelen’, besloot ze.

Testen en het traceren van besmette personen zijn tot slot volgens Michel en Von der Leyen de ‘sleutel’ om het virus onder controle te kunnen krijgen zolang er geen vaccin is. In 22 lidstaten bestaan inmiddels tracingapps of wordt daar aan gewerkt. In november moeten ze aan elkaar gekoppeld zijn zodat het systeem ook over de grens heen werkt.