Ella Leyers breekt ‘Slimste mens’-record: met dank aan het Leyers-DNA

“Moet ik niet stilaan mee betalen in de huur?”, vroeg Ella Leyers zich na haar zege donderdagavond af. De actrice kampeert al drie weken in de Slimste mens-studio. Goed voor twaalf afleveringen en een absoluut record. Nooit deed een kandidaat beter. Dat het record ooit zou sneuvelen, stond in de sterren geschreven. Dat net Ella Leyers dat klusje zou klaren eigenlijk ook. Vader Jan zong het in het vierde seizoen van het programma vijf afleveringen uit en schopte het zo tot de finaleweek. Zus Olga bleef in 2016 elf afleveringen lang in haar stoel zitten om uiteindelijk in de finale-aflevering de duimen te moeten leggen voor Gilles Van Bouwel en Eva De Roo. Dat Ella als derde telg uit de Leyers-clan voor vuurwerk zou zorgen, viel dus te verwachten. Of niet?

“Intelligentie is wel degelijk erfelijk”, zegt Wouter Duyck, cognitief psycholoog verbonden aan UGent. “Althans voor een deel. De genen hebben een duidelijke invloed op de cognitieve capaciteit. Maar ook de manier waarop je die oefent, hoeveel je studeert of leest bijvoorbeeld, speelt een rol.” Haar kaarten mogen dan, wat genetica betreft, gunstig liggen, dat betekent niet dat we de triomftocht van Ella volledig aan haar DNA toe kunnen schrijven. “Een programma als De slimste mens heeft weinig met intelligentie te maken”, legt Duyck uit. “Het is een entertainmentprogramma dat vooral rond triviaweetjes draait. Een quiz waarin echte genieën een modderfiguur zouden slaan. Die mensen hebben namelijk wel wat anders te doen dan het volgen van de verhaallijnen in Thuis of de laatste roddels in BV-land.” 

Kierkegaard

Speelt de familienaam Leyers dan helemaal geen rol? “Toch wel”, zegt Duyck. “Bij het opbouwen van kennis zijn omgevingsfactoren heel belangrijk. Als je opgroeit in een gezin waar al eens een boek gelezen of een museum bezocht wordt, is de kans groot dat je ook in een programma als De slimste mens beter uit de verf komt.” Of ze haar ongeëvenaarde reeks overwinningen aan haar opvoeding te danken heeft, durft Ella zelf niet te zeggen. “Maar het is wel een feit dat ik thuis heel veel input kreeg”, vertelt ze. “Mama en papa hebben allebei filosofie gestudeerd en zijn allebei ook heel leergierig. Aan de keukentafel ging het dan ook vaak over interessante artikels of boeken die ze gelezen hadden. Wij keken niet vreemd op wanneer mama plots over Kierkegaard begon. Alle informatie die ik toen heb opgeslagen komt er nu blijkbaar op een of andere manier weer uit.” 

Ook haar schoolcarrière speelt daarin een rol, denkt Ella. “We hebben thuis allemaal Latijn-Grieks gestudeerd. Na het vierde middelbaar wou ik daarmee stoppen en de overstap naar het kunstonderwijs maken. Maar dat werd thuis afgeraden. ‘Of je in jouw geval op je zestiende of je achttiende leert wat een groothoeklens is, veel verschil zal dat niet maken’, vond mijn vader. ‘Maar wat je in die laatste twee jaar Latijn-Grieks leert, is van onschatbare waarde.’” Zelfs in een quiz als De slimste mens, zo blijkt. “Ella heeft een heel brede algemene kennis”, heeft ook eindredacteur Jonas Vanden Bempt gezien. “Nooit valt ze compleet uit de lucht. Ze weet over alles wel iets.” 

Maar meer nog dan die feitenkennis maakt haar tactisch inzicht indruk. “Ze weet perfect hoe de quiz in elkaar zit. Meezoeken naar de opgaves van de andere kandidaten in de puzzelronde, op tijd stop zeggen bij de filmpjes, geen tijd verliezen in de finale... Ella beheerst het allemaal tot in de puntjes.” En jawel, ook dat heeft ze van thuis meegekregen. De familie Leyers is fan van het Slimste Mens-bordspel, zo blijkt. “We spelen dat spel jaarlijks op vakantie”, vertelt Ella. “Maar het is niet zo dat we dat bloedfanatiek doen. Integendeel zelfs. Meestal komt het pas rond middernacht, na een gin-tonic of twee, op tafel. Maar ik heb dankzij dat spel wel perfect geleerd wanneer ik in de finaleronde stop moet zeggen. (lacht) Het is natuurlijk ook zo dat hoe langer je in het spel zit, hoe beter je het beheerst. Ik heb in de eerste afleveringen fouten gemaakt die me nu niet meer zullen overkomen.” 

X-factor

Met feitenkennis en tactisch inzicht kom je in De slimste mens al een heel eind. Maar om records te breken, kan er nog wel een extra troef bij. Camera-ervaring bijvoorbeeld. Alweer iets wat je net iets makkelijker opbouwt wanneer je Leyers heet. “Ella was als kind te zien in De liegende doos van Bart Peeters en ze speelde ook mee in FC De Kampioenen”, weet Vanden Bempt. “Als je al van kleins af aan voor de camera’s staat, dan zorgen die ook later nauwelijks nog voor stress. En dat zie je. Ella speelt alsof ze thuis in haar zetel zit.” Ook de jury – voor veel kandidaten een extra bron van zenuwen – brengt haar niet van haar stuk. “Omdat ik met sommige van de juryleden al heb samengewerkt, ken ik hen wat beter”, legt ze uit. “Ik ben vooral benieuwd naar de moppen die ze over me hebben verzonnen. Het is net fijn dat ze af en toe voor een beetje afleiding zorgen. Lachen neemt bij mij de spanning weg.” 

En dan is er nog een laatste x-factor. Iets dat genetisch wordt bepaald en waar ook de omgeving waarin je opgroeide helemaal niets mee van doen heeft. Vandenbempt: “Je hebt altijd een tikkeltje geluk nodig. In de eerste aflevering maakt Marie Verhulst in de finale een tactische fout. Doet ze dat niet, dan houdt het voor Ella al na één aflevering op. Kampioenen-geluk heet dat zeker?”