Na ‘de lockdownhamer’ moeten we ook leren ‘dansen’ met het virus; Van Ranst geeft toelichting

Pueyo publiceerde in maart een essay waarin hij beschrijft wat landen kunnen doen als de coronabesmettingen exponentieel oplopen. Tientallen miljoenen mensen lazen het stuk. Of een lockdown effect heeft, staat buiten kijf. Het probleem is dat een lockdown niet alleen het virus, maar ook de economie doet afremmen.

“Het is niet compleet onverwacht dat de hamer voor een tweede keer wordt bovengehaald”, stak Van Ranst van wal. “De vorige keer hebben we niet het volle effect verkregen. We zijn blijven hangen op een tachtigtal gevallen per dag en hadden dit beter naar een lager getal gebracht. Je koopt zo meer tijd tussen de verschillende uitbraken die er toch zouden komen.” “We hadden dus langer en harder met de hamer moeten blijven meppen”, vulde presentator Lieven Vandenhaute aan.

Als regeringen niet leren dansen met het virus, heeft een lockdown geen zin, herhaalde Pueyo enkele dagen geleden bij de Nederlandse openbare omroep NOS. Van Ranst duidde dit. “Na de hamer te hebben ingezet, breekt een tussenperiode aan, ‘de dans’. Je moet dan meteen kunnen uitpakken met een goede teststrategie en degelijke contacttracing op poten zetten. Als er sprake is van een lokale opflakkering, moet je meteen quarantainemaatregelen nemen. Allemaal dingen die niet foutloos zijn gegaan.”

“De ‘dans’ is dus het echte werk. Een heel lange periode die moet duren tot de komst van een vaccin waarmee (op termijn) immuniteit bij de bevolking kan verkregen worden.”

Waren alle maatregelen om coronaveilig te winkelen, sporten en dineren dan allemaal voor niets, kreeg de KU Leuven-viroloog voorgeschoteld. “Neen, deze hebben de boel wel doen vertragen. Er zijn enorme inspanningen geleverd. Het probleem is dat deze inspanningen door 85 à 90 procent van de bevolking zijn opgevolgd, terwijl 10 procent zich niets van de maatregelen aantrekt. Zij doen niet mee, wat leidt tot een opflakkering. Maatregelen nemen zonder een goeie handhaving - wat hondsmoeilijk is, dat geef ik toe - laat toe dat een paar mensen het verpesten voor de rest.”

“Opflakkeringen zijn niet abnormaal, kijk naar Antwerpen afgelopen zomer. Heel stevige maatregelen zoals een avondklok en andere restricties hebben de situatie toen onder controle gekregen. De kleine brandjes konden zo worden geblust. De gouverneur en de Antwerpse burgemeester hebben toen goed ‘gedanst’. Dit leidde wel tot een berg van kritiek aan ons adres. Mensen maakten ons belachelijk, anderen begonnen rechtszaken. Maar het was wel nodig.”

“Een lockdown is nodig om tijd te kopen en de situatie minder vermoeiend te maken. De huidige is niet lang vol te houden. Wanneer je (door een lockdown) het aantal gevallen weet terug te dringen naar een klein aantal, kan de contactopsporing wel perfect haar werk doen. De contacten achterhalen van een besmet persoon, maar ook de bron traceren van de besmetting. Met 20.000 gevallen op een dag tijd is zoiets bijzonder moeilijk uit te voeren. Zoiets is een onmogelijke opdracht voor onze zorgsector. We moeten toegeven dat de contactopsporing in Vlaanderen beter werkt dan in Brussel, en zeker beter dan in Wallonië, waar de grote huidige uitbraak is ontstaan.”

De tweede lockdown is nog niet officieel afgekondigd, maar nu al kijkt Van Ranst vooruit. Een eventuele derde lockdown valt niet uit te sluiten, “maar valt onmogelijk te voorspellen”. “Het virus doet niks zonder ons. Het hangt niet af van de maatregelen, het hangt ervan af hoe de bevolking de maatregelen opvolgt. Er zijn daar geen grote geheimen. Het enige wat je moet doen is zorgen dat de kans op verspreiding van het virus zo klein mogelijk blijft. Helemaal niet plezant, wel noodzakelijk.”