UPDATE. Raad van State behoudt avondklok: “Maar het laatste woord is nog niet gesproken”

“We zullen hier niet vragen om over het nut van de maatregel te oordelen. Daar is het ons niet om te doen. Wij vragen wél dat de raad zal beoordelen of de avondklok in strijd is met de grondwet.” De advocaat van de verzoekers, waaronder wetenschapsfilosofe Karin Verelst (VUB), pleit alvast van wel. Een avondklok is volgens de verzoekers onmogelijk in het Belgische rechtssysteem. “Het is een miskenning van artikel 187, dat zegt dat de artikelen uit de grondwet nooit geheel, noch gedeeltelijk kunnen worden opgeschort. Een avondklok doet net dat.”

Geen van de verzoekers is tégen coronamaatregelen, dat benadrukt Verelst telkens . Wel vinden ze dat er andere manieren zijn om - op een grondwettelijke manier - dezelfde doelen te bereiken als nu met een avondklok. Zo is er een verzoekster die graag haar hond wil kunnen uitlaten, ook na middernacht. “De tegenpartij schrijft in de antwoordnota dat het abnormaal is om om 1 uur 's nachts nog te wandelen met de hond. Alsof het de overheid toekomt om te beoordelen wat een normaal gebruik van grondrechten van de burger is”, pleitte de advocaat van de verzoekers.

De advocaat van het ministerie van Binnenlandse Zaken benadrukte vooral de ernst van de pandemie. “We hebben de droevige records van de eerste golf verbroken”, aldus meester Sebastien De Meue. “De situatie is bijzonder ernstig en vraagt om strenge maatregelen.”

De Meue vindt dat de verzoekers ongelijk hebben, als ze de avondklok vergelijken met een huisarrest, en dus een vorm van vrijheidsberoving. “Het is een verbod om je in de openbare ruimte te begeven. Nergens staat dat je thuis moet zijn.”

De auditeur-generaal, die een advies uitbrengt aan de Raad van State, vindt niet voldoende aangetoond dat de avondklok de grondwet of andere grondrechten schendt. Zijn advies was dan ook om de vordering te verwerpen. De Raad van State volgde dat advies. Vrijdagavond meldde het rechtscollege dat het schorsingsberoep wordt verworpen. “De Raad van State is van mening dat verzoekers niet doen aannemen dat de avondklok een aantal grondwetsbepalingen, de vrijheid van de persoon en het recht op de eerbiediging van het privéleven schendt. De Raad oordeelt ook dat verzoekers niet aannemelijk maken dat er voor de avondklok geen wettelijke grondslag zou zijn.”

“De advocaat gaat het arrest grondig bestuderen”, zegt Verelst, in een eerste reactie. “Maar het laatste woord is hierover nog niet gezegd. Het schorsingsberoep bij uiterst dringende noodzakelijkheid is weliswaar verworpen, dat betekent niet dat de zaak niet meer ten gronde zal worden behandeld. Alleen zullen we daar wellicht langer op moeten wachten. We hebben het laatste woord hierover nog niet gesproken, want volgens mij speelt de overheid met vuur door op deze manier regels af te kondigen.”

Verelst putte vrijdagmiddag nog hoop uit het verslag van de auditeur-generaal: “Hij erkende wel dat er een mogelijk probleem bestaat met de (grond)wettelijkheid van de strafbaarstelling van overtredingen ervan bij ministerieel besluit, maar voegde eraan toe dat het niet aan de Raad van State, maar aan ‘de rechters op het Koningsplein’ (het Grondwettelijk Hof, nvdr.) toekomt om zich daarover uit te spreken.”