"Nachtmerriescenario", "nederlaag voor de democratie" en mogelijk "weken en maanden van chaos in de VS"
De toespraak van president Donald Trump waarin hij de overwinning bij de verkiezingen opeist zonder dat alle stemmen geteld zijn, was dan misschien verwacht, maar kan wel tot onrust leiden. "Ongezien", concludeert onze Amerikacorrespondent Björn Soenens in Washington. Verslaggever Tom Van de Weghe in Delaware spreekt over "een nachtmerriescenario".
Vanochtend heeft president Trump een wel erg vreemde toespraak gehouden. Hij eiste de overwinning op, ook in staten waar er nog geen beslissing is. Meer nog: Trump wil dat het Hooggerechtshof het tellen van de stemmen stopzet omdat er volgens hem fraude wordt gepleegd.
Bekijk het verslag uit "Het Journaal" hier en lees voort onder de video:
Ongezien, noemt onze collega Björn Soenens dat vanuit Washington. Hij merkt ook op dat die drastische stap van de president al voorspeld was door mensen uit zijn campagnestaf als het verschil erg nipt zou zijn.
Wat Soenens wel vreemd vindt, is dat Trump dit niet had hoeven te doen. Hij doet het in alle geval beter dan was voorspeld en kan misschien ook zo de verkiezingen winnen als die stemmen gewoon geteld worden. Bovendien ligt dat "geweldige succes" niet vast, want in sommige cruciale staten is de voorsprong van Trump erg klein en moet er soms nog tot 30 procent van de stemmen geteld worden.
Bovendien kan Trump niet zomaar naar het Hooggerechtshof stappen, maar moet een eventuele klacht over fraude eerst via lokale rechtbanken in de deelstaten lopen en pas daarna via hogere rechtbanken naar het Hooggerechtshof.
"Ongezien dat democratisch systeem in twijfel getrokken wordt"
"Dit heb ik nog nooit meegemaakt", zei collega Tom Van de Weghe vanuit Wilmington in Delaware, waar de Democraat Joe Biden woont. Zelfs in de erg omstreden verkiezingen van 2000 trokken Al Gore en George W. Bush nooit het democratische systeem in twijfel zoals Trump nu doet, zegt hij.
De Democratische leiders in Wilmington reageren onthutst op de uitlatingen van Trump. Ze hameren erop dat "de race nog niet gedaan is" en hopen dat er een ommekeer kan komen in Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, North Carolina en Georgia. In die staten zijn vijf miljoen stemmen uitgebracht en de Democraten hopen nog altijd dat Joe Biden de volgende president wordt. Parlementslid Alexandria Ocasio-Cortez noemt de opeising van Trump "onwettelijk, gevaarlijk en autoritair".
Van de Weghe spreekt over "een nachtmerriescenario dat voorspeld was" en tot geweld op straat kan leiden. Niet voor niets hebben veel winkels in grote Amerikaanse staten hun etalages afgeschermd met houten panelen.
"Mogelijk weken of maanden chaos in de VS"
Collega Jan Balliauw vreest voor "weken en maanden van chaos in de Verenigde Staten" en veel imagoschade voor dat land en voor de democratie in het algemeen.
Autoritaire landen zoals Rusland en China kunnen dan stellen dat het opleggen van de westerse democratie niet werkt en de leidende rol van de VS in de wereld zou in het gedrang kunnen komen.