Brengt deze studie hoop voor concertsector? Risico op verspreiding coronavirus “laag tot zeer laag” als protocollen nageleefd worden

In augustus verzamelden 1.400 mensen in een arena in Leipzig voor een concert van de zanger Tim Bendzko. Het concert was tot in de puntjes voorbereid voor een experiment van wetenschappers van de Martin Luther University van Halle-Wittenberg. Die deden zelfs bij alle vrijwilligers daags voor het concert een coronatest om het risico op besmettingen zo klein mogelijk te houden. Bovendien droegen de bezoekers een mondkapje op het terrein.

Onder het motto ‘alles voor de wetenschap’ wasten de aanwezigen hun handen met desinfecterende gel met daarin een fluoriserend spulletje, zodat de wetenschappers precies konden zien welke plekken ze het meest aanraakten. Ook droegen de proefpersonen trackers die registreerden bij wie ze in de buurt zaten, liepen of dansten. Zo wilden de wetenschappers ontdekken wat de risicovolle hotspots zijn voor virusoverdracht: de wc’s, de bar, de toegangspoortjes?

Daarnaast werden ook verschillende afstandsscenario’s gedurende tien uur gesimuleerd. Ze omvatten pauzes voor aanwezigen om naar de toiletten te gaan en voor het kopen van eten en drinken. Deelnemers waren helemaal niet uit elkaar gehaald in één scenario, gedeeltelijk in een dambordpatroon in een tweede scenario en strikt gedistantieerd in een derde scenario.

De onderzoekers ontdekten dat het risico van verspreiding van het coronavirus bij indoorconcerten “laag tot zeer laag” is, zolang concertbezoekers de hygiëneprotocollen volgen, de zaal goed geventileerd is en de capaciteit beperkt blijft. “Er is geen argument om zo’n concert niet te houden”, zei Michael Gekle, een van de onderzoekers van het team, volgens The Times. “Het risico om besmet te raken is erg laag.”

De onderzoekers ontdekten dat ventilatie een bijzonder belangrijke variabele is om de verspreiding van virus te beperken. In een van de scenario’s stuurden straalpijpen bijvoorbeeld frisse lucht door de arena. In het volgende scenario werd frisse lucht de arena ingezogen vanaf het dak en werden de straalpijpen uitgeschakeld. Blijkbaar was de kans op blootstelling aan het virus veel groter in het tweede scenario, wat betekent dat luchtcirculatie het risico verkleint. Bovendien ontdekten de wetenschappers dat afstand houden ook een belangrijke factor was bij het verminderen van de blootstelling aan de aerosolen. Volgens de studie vinden de nauwste contacten plaats tijdens de pauzes en wanneer bezoekers voor het eerst op de locatie aankwamen.

Het Duitse team heeft dan ook al een reeks aanbevelingen gedaan voor veiligheidsrichtlijnen bij live-evenementen, waaronder nieuwe ventilatietechnologie die effectief en regelmatig lucht uitwisselt, zittende eet- en drinkpauzes, het verplichten van mondmaskers en het leiden van bezoekers door meerdere ingangen.

De studie moet echter nog een betrouwbare kwaliteitstoetsing (‘peer review’) krijgen. Daarnaast reageerden enkele experts al sceptisch op de resultaten. Gabriel Scally van de Royal Society of Medicine vertelde The Times dat hij de resultaten van het onderzoek “potentieel nuttig” vond, maar hij waarschuwde dat de omstandigheden bij normale gebeurtenissen moeilijk na te bootsen zijn bij veel echte evenementen. Andere experts vonden dan weer dat er info ontbrak over hoe de onderzoekers de modellen gebruikten.

Volgens Paul Linden, professor vloeistofmechanica aan de Universiteit van Cambridge, werd in de studie geen rekening gehouden met factoren zoals hitte die opstijgt door het aanwezige publiek binnenshuis, en is het moeilijk om vast te stellen of de luchtstroom dan wel minder ventilatie in de zaal tot verhoogde blootstelling aan aerosolen leidt. Volgens hem moeten concertlocaties zoveel mogelijk schone lucht binnenhalen om de transmissiesnelheid te verlagen.

Festivalorganisatoren hebben de bevindingen alvast met voorzichtig optimisme onthaald. “Het is duidelijk dat als maskers gaan werken voor grotere optredens, dat dat een grote vooruitgang is”, zegt Emily Eavis, medeorganisator van het wereldberoemde Glastonbury Festival in Engeland. “We volgen met grote belangstelling alle gelijkaardige initiatieven in Europa op de voet”, reageert Marta Pallarès, woordvoerster van Primavera Sound in Barcelona.