OVERZICHT. Biden loopt uit in Pennsylvania, hertelling in Georgia. Trump belooft ‘geen juridisch middel onbenut te laten’

In Pennsylvania (20 kiesmannen) heeft Joe Biden zijn achterstand op president Donald Trump ingehaald. Er is nu een verschil van 13.220 stemmen in het voordeel van de Democraat. Biden zal vermoedelijk zijn voorsprong uitbouwen. Een definitieve uitslag laat echter nog op zich wachten. Alleen al in Philadelphia en haar voorsteden zijn nog circa 40.000 stemmen te tellen. 

Een aanzienlijk deel daarvan bestaat uit stemmen van militairen die in het buitenland zijn gestationeerd of ‘voorlopige stembrieven’. Dat zijn stemmen die onder voorbehoud zijn uitgebracht.

Kiezers kunnen die uitbrengen als ze bijvoorbeeld geen stembiljet thuisgestuurd hebben gekregen of als er fouten in de lijst met kiezersregistraties staan of op het originele stembiljet zijn afgedrukt. Bij die stembiljetten moet nog wel gecontroleerd worden of ze geldig zijn en of de kiezer bijvoorbeeld niet al eerder heeft gestemd. Het verwerken van deze stemmen gaat volgens de lokale kiesautoriteit mogelijk nog dagen duren.

In Pittsburgh en Allentown, eveneens Democratische bolwerken, moeten ook nog vele duizenden stemmen geteld worden. Het gaat volgens CNN in totaal om zo’n 124.000 stemmen in de hele staat. Stembrieven die na verkiezingsdag zijn toegekomen worden overigens apart gehouden en niet meegeteld in huidige voorsprong.

De strijd om de staat Georgia (16 kiesmannen) stevent af op een hertelling. Dat heeft de verantwoordelijke minister, Republikein Brad Raffensperger, vrijdag aangekondigd: “Het gaat om een marge van enkele duizenden stemmen. Dat is ‘too close to call’. We snappen dat de resultaten in Georgia van landelijk belang zijn, maar zullen ons niet laten leiden door emoties. We zullen ons werk goed doen.”

Donald Trump stond dagenlang op kop in de voorlopige resultaten, maar zijn voorsprong op Joe Biden werd steeds kleiner. De Democraat heeft intussen Trump ingehaald en staat nu op een voorsprong van 4.263 stemmen. 

Met meer dan 99 procent van de stemmen geteld, hebben beide kandidaten 49,4 procent van de stemmen behaald. Als het verschil in stemmen tussen beide kandidaten kleiner is dan 0,5 procentpunt kan er volgens de regels in Georgia een hertelling worden aangevraagd nadat alle stemmen zijn geteld. Het campagneteam van president Trump heeft al aangegeven dat te zullen doen.

Volgens de lokale verkiezingsautoriteit kan de uitslag van een hertelling mogelijk tot 24 november op zich laten wachten. Mocht Biden in Georgia winnen, dan is het de eerste Democratische presidentskandidaat die in Georgia zegeviert sinds Bill Clinton in 1992. 

Opgelet: Joe Biden heeft de staat nog niet officieel binnengehaald. De resultaten zijn ‘too close’ om een winnaar aan te wijzen. Georgia is van groot belang. Als Biden de winst pakt, komt de Democraat uit op 269 kiesmannen. Dan is winst in eender welke andere openstaande strijdstaat voldoende om president te worden. Trump daarentegen moet de staat winnen om überhaupt nog kans te maken op een tweede termijn. 

Sommige grote Amerikaanse nieuwszenders schrijven de staat Arizona (11 kiesmannen) al toe aan Biden, maar anderen zijn voorzichtiger omdat het verschil klein is. Biden ziet zijn voorsprong daar ook slinken. In eerdere tussentijdse uitslagen stond hij nog ruim 43.000 stemmen voor op zijn rivaal Donald Trump, maar die heeft een bescheiden inhaalslag gemaakt. Biden heeft er nu nog een voorsprong van ongeveer 39.000 stemmen op Trump.

Ook in Nevada (6 kiesmannen) slinkt de voorsprong van Biden, maar hij ligt nog altijd 20.137 stemmen voor op Trump, met 92 procent van de stemmen geteld. In de staat zijn nog heel wat stemmen te tellen, wat tot steeds meer kritiek begint te leiden. In Clark County, waar gokstad Las Vegas ligt, moeten nog circa 63.000 stemmen worden geteld. Het grootste deel van de per post verstuurde stemmen is naar verwachting zondag pas geteld. Daarnaast liggen er in de hele staat nog 60.000 stemmen die onder voorbehoud zijn uitgebracht. 

Trump legt zich echter niet neer bij een mogelijk verlies. Tijdens een persconferentie zei de president dat hij een update ging geven over de integriteit van het verloop van de verkiezingen. Vervolgens begon de Republikein met een reeks verwijten en ongefundeerde beweringen, die er allemaal op neerkwamen dat de Democraten “de verkiezingen proberen te stelen”.

“Als je de wettige stemmen telt, win ik gemakkelijk”, zo zei Trump. “Als je de onwettige stemmen telt, dan kunnen ze de verkiezing van ons stelen”. De president gaf ook aan dat de strijd om het Witte Huis mogelijk voor het gerecht zal worden voortgezet. “We denken dat er veel geprocedeerd zal worden”, deelde hij mee. “Ik heb het gevoel dat uiteindelijk het gerecht zal moeten beslissen.”

Verschillende grote Amerikaanse nieuwszenders, waaronder  MSNBC, CBS en ABC schakelden tijdens Trumps toespraak weg omdat ze vonden dat de president te veel onwaarheden vertelde. “We bevinden ons, alweer, in de ongewone positie dat we de president van de Verenigde Staten niet enkel moeten onderbreken, maar ook corrigeren”, zo verklaarde MSNBC-presentator Brian Williams live op televisie. CNN zond net als Fox News de volledige toespraak wel uit, maar sprak achteraf van “een trieste nacht voor de Amerikaanse democratie”.

Ook binnen zijn eigen partij viel Trumps toespraak slecht. Een aantal prominente Republikeinen distantieerden zich achteraf publiekelijk van de president, terwijl zijn vicepresident Mike Pence zich op Twitter dan weer achter hem schaarde en eist dat elke “legale” stem geteld moet worden.

Eerder op de avond had Joe Biden, die met 253 kiesmannen op zijn naam de overwinning in zicht heeft, nog opgeroepen tot kalmte en geduld. Ook zei hij er niet aan te twijfelen dat wanneer alle stemmen geteld zijn, hij en zijn running mate Kamala Harris tot winnaars zullen worden uitgeroepen.

President Donald Trump heeft vraagtekens gezet bij de integriteit van het verkiezingsproces en meer juridische stappen aangekondigd. Hij zei in een verklaring dat het Amerikaanse volk “volledige transparantie” verdient met betrekking tot het tellen van de stemmen en het vaststellen van uitslagen.

“Dit draait niet meer om een enkele verkiezing. Het draait om de integriteit van het hele verkiezingsproces”, zegt Trump in een verklaring, die vrijdag is verspreid door zijn campagneteam. “We hebben vanaf het begin gezegd dat alle geldige stembiljetten geteld moeten worden en illegale stembiljetten niet. De Democraten hebben zich bij iedere gelegenheid verzet tegen dit simpele uitgangspunt.”

In de nacht van dinsdag op woensdag eiste Trump al de verkiezingsoverwinning op. De president heeft gesuggereerd dat illegaal is gestemd, hoewel er geen bewijs is dat zoiets op grote schaal is gebeurd. Ook zegt hij dat de verkiezingen worden “gestolen”.  Sindsdien heeft hij opgeroepen tot een stop van het stemmen tellen. De toespraak werd door Democraten veroordeeld, maar ook uit eigen partij kreeg Trump kritiek. Verscheidene hoge functionarissen in het Witte Huis en van het campagneteam beginnen zich stilaan te distantiëren van president Donald Trump om zich politiek het vege lijf te redden. 

In een aantal staten waar Trumps voorsprong is geslonken of verdwenen, heeft de president geprobeerd via de rechter het tellen van stemmen te stoppen, maar voorlopig ving hij overal bot: afgelopen nacht verloor Trump een rechtszaak in Michigan en ook in Philadelphia, de hoofdstad van Pennsylvania, verloor hij een zaak om het stilleggen van de stemmentelling in die stad. De Republikeinen wonnen in Pennsylvania wel een rechtszaak waardoor waarnemers nu dichter bij de tellers mogen staan in de telbureaus.

Het lijkt er echter op dat President Donald Trump zijn strategie heeft veranderd. In plaats van specifieke verkiezingsresultaten aan te vechten, kiest hij nu voor het in vraag trekken van het volledige verkiezingsproces. Trump beloofde geen juridisch middel onbenut te laten om te zorgen dat Amerikanen het vertrouwen in hun regering kunnen behouden. “Ik zal de strijd voor jullie en ons land nooit opgeven”, benadrukte hij.