Meer Republikeinen rebelleren vóór dan tegen Donald Trump
Zelfs nu durft slechts een handvol Republikeinse politici tegen president Donald Trump protesteren. Een teken des tijds. ‘Dit heeft niets meer te maken met de oude Republikeinse partij, dit is een persoonlijkheidscultus.’
“Toon ons het bewijs. We hoorden vandaag niets over enig bewijs. Hiermee wordt opgehitst zonder te informeren.” Aan het woord is Chris Christie, de Republikeinse ex-gouverneur van New Jersey, na de nieuwe, ongegronde, kiesfraude-beschuldigingen van Donald Trump aan het adres van de Democraten. Christie behoorde tot de kring getrouwen van Trump, nu gaat de president voor hem een brug te ver. Eerder zegde de gematigde Republikeinse senator Mitt Romney hem de wacht aan. Maar Romney was de voorbije jaren al een roepende in de dorre woestijn die Trump van de originele ‘Grand Old Party’ maakte. Iedereen die Trump de voorbije jaren afviel werd met een tweet neergesabeld en weggezuiverd uit het Congres. De meeste Republikeinse verkozenen in het nieuwe Huis zijn nu loyale Trump-aanhangers, die ook de komende jaren jaar in Washington nog kiezers met rode MAGA-baseballpetjes vertegenwoordigen.
Zelfs ervaren senatoren zoals Lindsey Graham en Ted Cruz echoën voluit Trumps fraudeclaims. “De verkiezingen in Philadelphia zijn gecorrumpeerd”, zei Graham op Fox, terwijl Cruz volmondig “ja” antwoordde op de vraag van een interviewer of Pennsylvania’s Republikeinse staatsparlement straks de resultaten “ongeldig moet verklaren” en een “nieuwe verkiezing” uitschrijven als Trump verliest.
Illusies
We moeten ons dus geen illusies maken dat een verlies van Trump zijn invloed in de Republikeinse partij van het bord veegt, eerder integendeel.
“Trump heeft het in het algemeen overal heel goed gedaan. Er zijn in absolute cijfers miljoenen meer mensen die voor Trump stemden dan in 2016”, zegt ook de Belgisch-Amerikaanse professor em. Alison Woodward (VUB). “Het is duidelijk dat het Trumpisme een weerklank blijft hebben bij enorm veel Amerikanen.”
“Alle noties dat het Trumpisme zal verdwijnen na zijn vertrek zijn wishful thinking”, schrijft ook essayist Frank Rich in New York Magazine. “Zijn basis was woest, is woest, en zal woest blijven. Ze voelen zich ook gesterkt door hun overwinningen op statelijk niveau. De Democratische pogingen om meerderheden in staatsparlementen te veroveren is een ramp geworden.”
Verdere ruk naar rechts
Het is de politiek op het niveau van de staten die we ook in de gaten moeten houden om te zien welke koers de Republikeinse partij inzet. De signalen wijzen op een verdere ruk naar rechts. In de staat Idaho postten Republikeinse politici deze week al een filmpje waarin ze aankondigen nieuwe coronamaatregelen uit Washington te zullen “negeren”. Janice McGeachin, de Republikeinse adjunct-gouverneur, zette deze boodschap kracht bij door in de video haar handwapen op een Bijbel te leggen.
“Dit is niets minder dan een waarschuwing voor rebellie”, schreef commentator Paul Waldman hierover in The Washington Post, en waarschuwt: “Er is altijd een rechtse terugslag tegen de verkiezing van een Democraat in het Witte Huis – gevoed door woede en complottheorieën, soms gaat dit over in geweld of zelfs terrorisme. Barack Obama kreeg de Tea Party tegenover zich, Bill Clinton de milities; de (later vermoorde) John F. Kennedy en Lyndon Johnson de (rechts-radicale) John Birch Society. Als Biden verkozen wordt, kan dit terug zijn meest virulente vorm aannemen.”
Populistische golven
Ook Woodward ziet dit gebeuren. “De herhalende geschiedenis mis ik soms in het debat. Populistische golven kenden de VS vroeger ook reeds. Toen ik opgroeide als kind onder president Dwight D. Eisenhower (1953-1961), waren de schandalen meestal gekoppeld aan een politieke maffia in Chicago en New York, allemaal Democraten. Republikeinen waren toen nog integere politici, in de traditie van Lincoln. Nu zitten we met een volledig tegenovergestelde situatie, waarbij een meute Republikeinse kiezers en politici zonder ruggengraat blindelings een van de grootste dwazen uit onze geschiedenis volgt.”
Alleen dissidenten uit het Republikeinse Lincoln Project proberen zich nu nog als integere liberalen tegen Trump te verzetten maar de meeste nieuwe verkozenen gaan daar niet in mee. Woodward: “Zelfs de nu herkozen Senaatsvoorzitter Mitch McConnell werd onder Trump een ‘flip-flop’-politicus”, zucht ze. “Het is tekenend dat er geen verzoenende woorden te horen zijn van hoge Republikeinen zoals hij. Een erkenning van het democratisch proces door staatsmannen, zoals wijlen senator John McCain er nog een was, ontbreekt bij de partij volledig.”
Woodward vreest dan ook dat de Republikeinse partij nog een tijd gedomineerd zal worden door het reactionaire Trumpisme. “Dit heeft niets meer te maken met partijpolitiek, dit is een persoonlijkheidscultus.”
Alleen als Trump en zijn familie zelf van het toneel verdwijnen, ziet ze beterschap. “En dat zie ik enkel gebeuren als Trump de cel in moet, voor een van de tientallen rechtszaken die tegen hem zijn ingespannen wegens belastingontduiking. Pas dan zullen er Republikeinen opstaan die openlijk van hem afstand nemen en in aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2024 nieuwe accenten durven leggen. Dat weten Trump en zijn entourage ook. Daarom klampen ze zich nu wanhopig vast aan de macht.”