Direct naar artikelinhoud
AnalyseVerkiezingen VS

Waarom duurt dat tellen in hemelsnaam zo lang?

In Allentown in Pennsylvania is het tellen van poststemmen donderdag in volle gang.Beeld Mary Altaffer / AP

Miljoenen Amerikanen wachten al dagen op de uitslag van de presidentsverkiezingen. Waarom duurt het zo lang voor er een uitslag is in cruciale staten? Vier vragen over de verkiezingen die midden in een pandemie moesten worden gehouden.

Waarom moet het zo lang duren voordat duidelijk is of Donald Trump of Joe Biden heeft gewonnen?

De trage gang van zaken wordt voornamelijk veroorzaakt door de enorme berg poststemmen. Nog nooit brachten zoveel Amerikanen hun stem per post uit. De deelstaten stuurden zo’n 92,1 miljoen stembiljetten naar kiezers om ervoor te zorgen dat zij toch veilig hun stem konden uitbrengen. Hiervan werden er meer dan 65,3 miljoen teruggestuurd, die allemaal moesten worden verwerkt. Dat is bijna de helft van het totaal aantal uitgebrachte stemmen.

Hoewel de verkiezingen voorbij zijn, komen er nog altijd poststemmen binnen. Tot donderdag waren bijna 27 miljoen stembiljetten nog niet aangekomen. In veel staten worden poststemmen tot een aantal dagen na de verkiezingsdag nog meegeteld. Ze moeten wel een poststempel van uiterlijk 3 november hebben. In Pennsylvania geldt een termijn van drie dagen. In Nevada mogen de poststemmen nog tot volgende week dinsdag binnenkomen. Maar in de westelijke staat Washington worden de poststemmen zelfs nog meegeteld als ze voor 23 november zijn ontvangen.

Konden die poststemmen niet meteen na aankomst worden geteld?

Dat zou heel wat hebben geholpen. Maar in nogal wat staten mocht dat niet; zo heeft Pennsylvania, een van de cruciale staten bij deze verkiezingen, bepaald dat verkiezingsfunctionarissen de poststemmen pas op dinsdag na zeven uur 's ochtends mochten gaan verwerken en tellen. Het gevolg was dat veel staten vanaf verkiezingsdag, toen er ook nog miljoenen kiezers bij de stembureaus verschenen om in levenden lijve te stemmen, een gigantische hoeveelheid poststemmen moesten gaan verwerken.

Alleen al in Pennsylvania ging het om een berg van 2,5 miljoen. In Georgia moesten 1,3 miljoen posstemmen in de tellingen worden verwerkt. ‘Het tellen van dat enorme aantal stembiljetten gaat meer tijd kosten dan we gewend zijn’, waarschuwde gouverneur Tom Wolf van Pennsylvania de inwoners op verkiezingsdag. ‘We zullen de uitslag vandaag misschien niet hebben.’ Op vrijdag was die uitslag er nog altijd niet.

Hoe worden de stemmen geteld?

In vrijwel alle staten werden eerst de stemmen verwerkt en geteld die bij de stembureaus waren uitgebracht. In de weken voor de verkiezingen kwamen al bijna 36 miljoen kiezers opdagen bij de stemkantoren om hun stembiljet in te leveren. Op verkiezingsdag stemden nog eens meer dan veertig miljoen kiezers bij de stembureaus. Omdat een groot deel van deze kiezers Republikeins stemde, leek het alsof Trump in een aantal belangrijke staten op de overwinning afstevende. Zo had hij binnen een aantal uur na het sluiten van de stembussen in Pennsylvania een voorsprong van zo’n 600.000 stemmen.

Daarna begonnen de stembureaus de poststemmen te verwerken, een tijdrovende klus. Enveloppen moeten worden opengemaakt, het stembiljet dient te worden bekeken en de handtekening gecontroleerd. Alle stembiljetten moeten worden gescand, en ook moet worden gecontroleerd of stembiljetten niet zijn beschadigd of zodanig afwijken dat ze niet kunnen worden geteld.

Klopt het dat in sommige cruciale staten dinsdagnacht het stemmen tellen werd gestopt?

Op sociale media verschenen vanaf dinsdag talloze berichten dat onder meer in staten waar president Trump aan kop ging, het tellen plotseling was gestaakt. Verkiezingsfunctionarissen werden ervan beschuldigd dat ze daarmee de uitslag wilden manipuleren. In nogal wat Democratische staten, zoals Nevada, was te zien dat de uitslag lange tijd ‘stilstond’. Op Twitter meldden diverse boze kiezers dat ze desnoods bereid waren naar Nevada af te reizen om met het tellen te helpen.

In Nevada en andere staten ging het tellen echter gewoon door, maar werden de resultaten pas vrijgegeven zodra er een partij stembiljetten was verwerkt. Nevada pakte dit niet handig aan door zelfs een dag lang geen uitslagen te geven. Hierdoor ontstond de indruk dat in deze staat, waar Biden aan kop ging met zo’n achtduizend stemmen, met de uitslag werd gesjoemeld. 

Voor de verkiezingen hadden deskundigen al gewaarschuwd, vanwege het grote aantal poststemmen, dat het zo’n twee weken zou duren voor alle uitslagen bekend waren. Diverse Amerikaanse media onderzochten de berichten dat het tellen van de stemmen in sommige staten opzettelijk was gestaakt, maar concludeerden dat ze niet klopten. Zo bleek het tellen in een stemkantoor in een district in Georgia inderdaad even te zijn stopgezet, maar dat kwam door een kapotte leiding.