Waarom roepen Amerikaanse media Biden niet tot winnaar uit?

Wat is nu de stand van zaken?
Om president te worden, heeft een kandidaat minstens 270 kiesmannen nodig. Die zijn verdeeld over de verschillende staten, afhankelijk van het aantal inwoners per staat. President Donald Trump staat nu op 214 kiesmannen, zijn Democratische uitdager Joe Biden op 253 kiesmannen. 

Momenteel worden nog in zes staten stemmen geteld: Pennsylvania (20 kiesmannen), Georgia (16), North Carolina (15), Arizona (11), Nevada (6) en Alaska (3).

Biden staat op voorsprong in Pennsylvania (met 28.833 stemmen meer dan Trump), Georgia (7.248 stemmen meer) , Arizona (+20.573) en Nevada (+22.657). Met uitzondering van Arizona loopt die voorsprong alleen maar verder op.

Alleen in North Carolina (76.515 stemmen verschil) en Alaska (54.610) heeft Trump een stabiele voorsprong. 

In sommige staten is het verschil tussen Trump en Biden relatief gezien minimaal. Als het verschil minder dan 1 procentpunt is, kan een hertelling worden aangevraagd.

In Georgia is het verschil nu zo klein (49,4 voor Biden, 49,3 voor Trump) dat daar mogelijk een hertelling moet plaatsvinden. Ook in Pennsylvania is het verschil klein (49,6 voor Biden om 49,2 voor Trump), maar daar loopt Biden verder uit.

Biden kreeg tot nu toe bijna 74,4 miljoen stemmen (50,5 procent), tegenover 70,2 miljoen voor Trump (47,7 procent). Nooit eerder in de Amerikaanse geschiedenis kreeg een presidentskandidaat zoveel stemmen.

Wanneer wordt een winnaar uitgeroepen?
Hoewel een overwinning van Joe Biden slechts een kwestie van tijd lijkt, roepen Amerikaanse nieuwszenders de Democraat nog niet uit tot winnaar. Ook bij de tussenstanden per staat zijn de media voorzichtig. Ze doen pas een ‘call’ - Biden of Trump tot winnaar uitroepen - als alle stemmen in de verschillende regio’s van een staat zijn geteld, of als  ze al eerder een reële inschatting hebben dat een kandidaat niet meer ingehaald kan worden. Als het beeld onzeker is, blijft het ‘too close to call’.

Persbureau Associated Press (AP) en grote nieuwsmedia als CNN, Fox, CBS, NBC en New York Times zijn leidend in de ‘calls’. Bij CNN komt het aan op statistici die de zender in dienst heeft en die berekeningen maken. “Het enige dat ze doen, is elke keer als er stemuitslagen binnenkomen uit deze staten die in te voeren in hun modellen en hun formules, in een poging een zeer hoog niveau van zekerheid te bereiken”, aldus de verantwoordelijke man bij CNN, David Chalians.

De nummer twee in de race mag geen realistische kans hebben de koploper bij te halen. CNN wil zeker zijn. “Omdat het gaat om de president van de Verenigde Staten en omdat de hele wereld naar ons kijkt”, klinkt het. Bij HLN en VTM NIEUWS baseren we ons op cijfers van CNN en New York Times.

Anderen zien meer sinistere motieven voor het uitblijven van het uitroepen van een winnaar . “Het lijkt er volgens mij op dat er geen overwinning wordt toegekend in staten als Pennsylvania en Nevada zodat de president meer tijd heeft om desinformatie te spuien”, zegt Nate Silver van de politieke nieuwswebsite FiveThiryEight tegen Politico.

Opmerkelijk is dat Fox News als enige grote nieuwszender Biden in Arizona tot winnaar heeft uitgeroepen (11 kiesmannen). De zender is doorgaans de spreekbuis van rechts-conservatieve Amerikanen en dus van veel Trump-aanhangers. Fox News kreeg ervan langs van de regering Trump toen ze Arizona toewezen aan Biden, wat anderen mogelijk afschrikt.

De grote voorzichtigheid bij de nieuwsnetwerken wordt deels ook veroorzaakt door schrikbeelden uit het verleden. Bij de verkiezingen in 2000 tussen Al Gore en George W. Bush moesten zenders herhaaldelijk het uitroepen van een winnaar intrekken omdat ze te dicht bij elkaar lagen.

Uiteindelijk won Bush 35 dagen na de verkiezingen door ingrijpen van het Hooggerechtshof na diverse hertellingen in de staat Florida. Het verschil tussen de twee bedroeg 537 stemmen.

Een andere nachtmerrie was er voor de krant Chicago Daily Tribune bij de verkiezingen van 1948. Het dagblad maakte een speciale overwinningseditie voor presidentskandidaat Thomas Dewey. Zittend president Harry Truman won echter tegen de verwachting in. Foto’s met daarop een lachende Truman die de voorpagina van de krant omhoog houdt, circuleren zeventig jaar later nog op internet.

Omdat bij de verkiezingen nu de marges in Pennsylvania en Georgia zo klein zijn dat het nog op een hertelling kan uitdraaien, wordt Biden daar nog niet tot winnaar uitgeroepen. Bovendien is onduidelijk hoeveel stembiljetten nog geteld moeten worden en hoeveel daarvan geldig zijn.

President Trump heeft aangekondigd elk juridisch wapen in de strijd te gooien om de verkiezingsuitslag aan te vechten. Het kan dus nog wel dagen duren, zo niet langer, voor een definitieve winnaar bekend is.