Direct naar artikelinhoud
Verkiezingen VS

Biden wint en wordt Amerika’s 46ste president

Joe Biden en Kamala Harris.Beeld AFP

Joe Biden (77) wordt de 46ste president van de Verenigde Staten. Met zijn winst in de cruciale staat Pennsylvania trok Biden zaterdag 20 kiesmannen naar zich toe en dat bracht hem boven de 270 kiesmannen die nodig zijn voor het presidentschap.

Biden heeft zijn overwinning mede te danken aan een historisch hoge opkomst. Hij wint na een mede vanwege de pandemie sobere campagne, die hij stoelde op zijn reputatie als de verstandige politicus die graag het midden zoekt om tot gezamenlijke oplossingen te komen. ‘Het karakter van het land staat op het spel’, zei Biden eerder over de keuze tussen hem en zijn tegenstander, president Donald Trump. 

Met de verkiezing van Biden tot president krijgt Amerika ook zijn eerste vrouwelijke vicepresident, tevens de eerste vicepresident van kleur: Kamala Harris.

Biden, die zelf vicepresident was onder president Barack Obama, kreeg zekerheid over zijn verkiezingszege op Trump dankzij zijn winst in Pennsylvania. Die staat is goed voor 20 kiesmannen. En dat aantal was voldoende om Biden over de drempel van 270 kiesmannen te tillen, het aantal dat nodig is voor het presidentschap. 

Biden won Pennsylvania met een verschil van 34.000 stemmen bij 99 procent van de stemmen geteld – een aantal dat de komende dagen nog kan groeien. 

Volgens de telling van persbureau AP heeft hij inmiddels 284 van de benodigde 270 kiesmannen binnengehaald, terwijl Trump op 214 kiesmannen staat. Biden leidt in alle staten waarvan de uitslag nog niet zeker is, behalve in North Carolina. Ook in Georgia kwam Biden vrijdag op voorsprong, maar die marge is krap: terwijl bijna alle stemmen geteld waren, lag hij zaterdagochtend 7.248 stemmen voor op Trump.

In de westelijke staat Nevada breidde Biden zijn voorsprong uit tot 22.657 stemmen, en in Arizona tot 29.861 stemmen. In North Carolina gaat Trump aan de leiding. Verwacht wordt dat de president die staat zal winnen, alsook in Alaska.

Verschillende prognoses

Woensdag riepen persbureau AP en de Trumpgezinde tv-zender Fox News Joe Biden al uit tot de winnaar in Arizona. Kranten als de Volkskrant, de Financial Times en The Guardian vertrouwen op de berekeningen van AP en namen die prognose over. Andere media, waaronder CNN en The New York Times, wachten nog met Arizona toe te kennen aan Biden. Dit verklaart de verschillen in berichtgeving over de aantallen kiesmannen voor Trump en Biden. 

Onder de getelde stemmen in Pennsylvania zitten niet de stembiljetten die na 3 november zijn aangekomen; en die de Republikeinen via de rechter ongeldig willen laten verklaren. Deze worden gescheiden gehouden. De getelde stembiljetten zijn allemaal aangekomen voor de verkiezingsdag. 

Bidens winst volgt na een spannende week waarin de strijd in vier cruciale staten uitliep op een nek-aan-nek-race en op een ongekende aanval van Trump op het democratisch proces.

Al in de verkiezingsnacht van dinsdag op woensdag claimde de zittende president de overwinning, ondanks dat het feit dat nog miljoenen stemmen geteld moesten worden. Trump verkondigde luid dat ‘zijn’ verkiezingswinst van hem was afgepakt door ‘diefstal’. 

De president beweerde dat de tussenstand bij het tellen van de stemmen – lees: het moment waarop hijzelf nog op winst stond in de staten Pennsylvania en Georgia – tevens de eindstand moest zijn. En hij herhaalde zijn al maanden verkondigde ongefundeerde beschuldiging dat er met de per post uitgebrachte stemmen is gefraudeerd.

Diezelfde verwijten bleef hij de dagen erna herhalen, culminerend in een lange, klagerige toespraak vanuit het Witte Huis donderdagnacht, waarin hij ‘Big Money, Big Media en Big Tech’ zonder bewijs beschuldigde zijn verkiezingszege te hebben belemmerd. 

Omdat Trump zonder enige bewijs onwaarheden bleef debiteren over het verloop van de verkiezingen, besloten drie grote tv-zenders (ABC, NBC en CBS) de speech van de president af te kappen – een zeldzame actie. 

Biden bleef de afgelopen dagen in een aantal korte toespraken oproepen tot geduld: de vele (post)stemmen moesten worden geteld en zo’n proces neemt nu eenmaal tijd, beklemtoonde hij.

Met de verkiezing van Biden tot president krijgt Amerika ook zijn eerste vrouwelijke vicepresident, tevens de eerste vicepresident van kleur: Kamala Harris.Beeld AP

‘Rode luchtspiegeling’

Trump stelde dat zijn aanvankelijke voorsprong in veel sleutelstaten ‘op magische wijze’ was verdwenen, wat volgens hem wel moest wijzen op fraude. 

In werkelijkheid voltrok zich afgelopen dagen iets wat vooraf al was voorspeld: in veel staten werden eerst de in persoon uitgebrachte stemmen geteld, die voornamelijk werden uitgebracht door Republikeinen – mede omdat Trump zijn aanhang al maanden opriep niet per post te stemmen, omdat daarmee gefraudeerd zou worden.

Na die aanvankelijke red mirage (rode luchtspiegeling) volgde in een aantal cruciale staten, zoals Georgia en Pennsylvania, een blue shift, een verschuiving naar een voorsprong voor Biden, omdat toen de overwegend door Democraten uitgebrachte poststemmen werden geteld.

Trump eiste bij de rechter onder meer een hertelling in Wisconsin en Michigan – beide staten werden gewonnen door Biden. Verder heeft Trumps team ook de eerste stappen genomen om de rechtszaak over de poststemmen die na 3 november binnenkwamen weer voor het Hooggerechtshof te brengen. In Georgia heeft de Trump-campagne de rechter gevraagd te bevelen dat laat binnengekomen poststemmen apart worden gelegd, zodat ze later eventueel kunnen worden afgekeurd.