UITGELEGD. De meest complete gids over wat je nu juist moet doen bij contact met besmette persoon of als je zelf besmet blijkt

Kort gezegd: quarantaine duurt 10 dagen en is voor mensen die een hoogrisicocontact hebben gehad. Het gaat om mensen die nog niet ziek zijn, maar dus wel mogelijk besmet zijn geraakt. Isolatie duurt 7 dagen en is voor mensen die al bewezen besmet zijn, met behulp van een positieve test. Deze mensen zijn meestal ziek, maar niet altijd. 

“Bij quarantaine gaan we ons preventief afzonderen van onze medemens, omdat we blootgesteld zijn aan een besmette persoon”, legt viroloog Steven Van Gucht uit. “We hebben een zogenaamd hoogrisicocontact gehad.” Een hoogrisicocontact betekent een contact langer dan 15 minuten, op minder dan 1,5 meter afstand en zonder mondmasker. 

“Het is belangrijk om te vermelden dat die 15 minuten niet aan één stuk hoeven te zijn”, aldus Van Gucht. “Het kan bijvoorbeeld ook gaan om 3 keer 5 minuten op een voormiddag, of 3 keer 5 minuten over een hele dag.” En er is ook een uitzondering: “Wanneer beide personen (de besmette persoon en de contactpersoon) de hele tijd op een correcte manier een mondmasker hebben gedragen, dan geldt het contact niet als hoogrisico-, maar eerder als een laagrisicocontact.”

Na een hoogrisicocontact bent u mogelijk besmet met het coronavirus. “U voelt u op dat moment nog uitstekend”, benadrukt Van Gucht. “Dat is normaal.” Het virus kan in het begin ook nog niet aangetoond worden in de neus met een test. “Er zit gewoon nog niet genoeg virus in de neus. Het virus moet eerst nog enkele dagen vermeerderen vooraleer het kan aangetoond worden en vooraleer u besmettelijk en ziek wordt.”

Met andere woorden: “Een test kort na een blootstelling kan dus nooit een quarantaine vervangen en geeft geen enkele garantie dat u toch niet besmet bent”, beklemtoont de viroloog, die toevoegt dat het “soms tot 14 dagen kan duren vooraleer we ziek worden van het virus na een blootstelling”. “Meestal is dat echter 5 à 6 dagen. Ongeveer 90 procent van de mensen wordt ziek binnen de eerste dagen na de blootstelling.”

De viroloog laat weten dat bij ongeveer 15 tot 30 procent van hoogrisicocontacten de andere persoon ook effectief besmet blijkt. “Dat is dus niet verwaarloosbaar. Zo’n 15 tot 30 procent van de hoogrisicocontacten gaan binnen de 14 dagen virus beginnen uitscheiden.”

Ook belangrijk: “Mensen scheiden het virus al uit, 2 tot 3 dagen vooraleer ze de eerste symptomen vertonen. Dit betekent dus dat we mensen al besmetten nog voor we ons ziek voelen en dat is precies de geniepige manier waarop het virus zich zo vaak weet te verspreiden.” Het is ook de reden waarom zoveel mensen niet weten wie hen besmet heeft of waar ze besmet zijn geraakt. “Juist door op voorhand in quarantaine te gaan, kunnen we deze infectieketting doorbreken. Quarantaine is daarom essentieel om de epidemie te bestrijden.”

Het is ook mogelijk dat u in quarantaine moet omdat u langer dan 48 uur in het buitenland hebt verbleven en als u na het invullen van het Passenger Locator Form een sms krijgt. “Dit betekent dat u in een rode zone hebt verbleven en een risico-activiteit hebt uitgevoerd, ook in dat geval is de quarantaine geldig.” 

Heb je een hoogrisicocontact gehad buiten het huishouden? “Dan moet alleen jij in quarantaine, niet uw huisgenoten.” En wat als iemand in je gezin Covid-19 heeft? “Dan moeten alle leden van het huishouden in quarantaine.”

Quarantaine betekent thuisblijven, in uw tuin of op het terras zitten mag uiteraard. “U mag eventueel ook nog naar de apotheek gaan, naar de dokter of naar de supermarkt, maar daarbij draagt u altijd een mondmasker.” Ook thuis is het belangrijk om in de buurt van huisgenoten zoveel mogelijk een masker te dragen. 

“Laat zeker geen bezoekers toe in je woning en ga ook niet op bezoek bij anderen. Daarnaast meet u twee keer per dag uw temperatuur en zet u regelmatig ramen open.”

“Poets elke dag oppervlakten die je vaak aanraakt, zoals deurklinken, kranen, lichtschakelaars, wc-bril, enzovoort”, vervolgt de viroloog. “En gebruik ook andere spullen dan je huisgenoten: andere borden, andere handdoeken, andere lakens,...” Indien het mogelijk is, gebruik je ook een ander toilet dan je huisgenoten en een andere badkamer. En ook: “Eet op een andere plaats en een ander moment dan je huisgenoten.”

Zodra u symptomen ontwikkelt tijdens de quarantaine, moet u uzelf natuurlijk laten testen.

Ontwikkelt u geen symptomen? Dan duurt de quarantaine in principe 10 dagen. Die 10 dagen beginnen vanaf het laatste contact dat je had met de besmette persoon. Van Gucht beklemtoont echter dat het belangrijk is om daarna nog zeker vier dagen extra voorzichtig te zijn. 

“De ziekte kan nog altijd uitbreken, ook in die vier volgende dagen. De kans is klein, maar het is mogelijk.” In die vier dagen na de quarantaine is het dan ook zaak om steeds afstand te houden van anderen, zoveel mogelijk een mondmasker te dragen en ook weg te blijven van oudere personen of mensen met een zwakke gezondheid.

Mensen die positief getest hebben op het coronavirus gaan in isolatie. Mogelijk bent u ziek, soms kan het ook zijn dat u een positieve test hebt gehad maar dat u geen symptomen ontwikkelt. Hoe dan ook, u bent besmettelijk. “U bent besmettelijk en kan het virus gedurende een 7-tal dagen uitscheiden”, legt Van Gucht uit. “Dit is in het bijzonder zo wanneer u symptomen heeft. Het meeste virus wordt uitgescheiden in de eerste dagen van de ziekte.”

Isolatie duurt minstens 7 dagen. Die 7 dagen beginnen vanaf de dag van de eerste symptomen. Geen symptomen, maar toch positief? Dan beginnen de 7 dagen vanaf de dag van de positieve test. “U mag uw huis na 7 dagen opnieuw verlaten, maar enkel op voorwaarde dat u al minstens 3 dagen geen koorts heeft gehad en er een duidelijke verbetering is van de ademhalingssymptomen”, aldus Van Gucht. “Wanneer de symptomen niet fel verbeterd zijn, kan het zijn dat de isolatie langer duurt dan 7 dagen. Mogelijk is dat 9 dagen, 10 dagen,... Het hangt af van de symptomen.”

In principe gelden voor de isolatie dezelfde regels als voor een quarantaine, alleen is het nog iets strenger. “Als u in isolatie bent, komt u in principe niet buiten”, aldus Van Gucht. “Het is best dat u uw boodschappen laat doen door iemand anders. Voor een medische noodzaak kan u uiteraard wel uw huis verlaten, maar het is belangrijk dat u eerst uw arts via de telefoon contacteert.”

“Probeer zoveel mogelijk contact met uw huisgenoten te vermijden. Blijf zoveel mogelijk in een aparte kamer en verlucht deze kamer regelmatig. Wanneer uw huisgenoten toch nog in de buurt komen, draag dan steeds een mondmasker.” Leeft u samen met mensen met een verhoogd risico, zoals oudere mensen of mensen met een zwakke gezondheid? “Dan kan overwogen worden dat deze personen gedurende één week ergens anders gaan verblijven.”

“Het is ook belangrijk dat als één persoon in het gezin in isolatie gaat, omdat die persoon Covid-19 heeft, dat de andere huisgenoten tegelijkertijd in quarantaine gaan”, gaat de viroloog verder. Zij dienen dus ook thuis te blijven.

“Dit omdat we binnen een huiscontext, binnen een gezin, contact met elkaar niet volledig kunnen vermijden. Bovendien is er ook contact geweest vooraleer de diagnose werd gesteld. We weten dat de patiënt ook al 2 à 3 dagen voordat de positieve test werd afgenomen, nog voordat de symptomen begonnen, reeds virus aan het uitscheiden was.”

Een belangrijk punt is dat na die 7 dagen isolatie, uw huisgenoten nog eens 10 extra dagen in quarantaine moeten blijven. “Zij kunnen immers het virus opgelopen hebben van u, tot en met die 7de dag van de isolatie, de laatste dag waarop u mogelijk nog besmettelijk was en dat de besmetting had kunnen plaatsvinden”, legt Van Gucht uit. “Vanaf dan moeten er nog 10 dagen extra bijgeteld worden. Dat wil dus zeggen dat de huisgenoten van een Covid-patiënt in totaal minstens 17 dagen in quarantaine moeten.”

“We beseffen dat dit complex is en dat dit heel veel vraagt van de mensen en van de maatschappij”, besluit Van Gucht. “Maar het is belangrijk om te beseffen dat deze quarantaine- en isolatieregels cruciaal zijn om de epidemie te controleren. Dit zijn de cruciale basisregels die we nodig hebben om te vermijden dat we misschien binnen enkele maanden weer naar een derde golf gaan.”