Jill Biden leeft haar eigen leven en ook Mr. President moet daar rekening mee houden

Toen vrijdag bekend werd dat Joe Biden de 46ste president van de Verenigde Staten zou worden, verving hij op zijn Twitterprofiel een lange zinsnede over zijn politieke carrière door twee woorden: “president-elect”. Bedoeld of onbedoeld kwam zo de verwijzing naar zijn echtgenote nog prominenter in beeld. Nu staat er: “Joe Biden. Aankomend president, man van Dr. Biden, vader en grootvader.”

Het zou een voorbode kunnen zijn van een geheel opnieuw vormgegeven rol voor de First Lady. Jill Biden is zo’n vrouw die prima voldoet aan de clichés die in de vorige eeuw als compliment voor de “vrouw van” golden. Ze belichaamt het gezegde “achter elke succesvolle man staat een sterke vrouw,” is de lijm die drie generaties familiedynastie in harmonie en goede geestelijke gezondheid bijeenhoudt, en hield zich tijdens het vicepresidentschap van haar man – van 2009 tot 2017 – onder meer bezig met liefdadigheidswerk.

Vier academische titels

Maar Jill heeft ook vier academische titels: een bachelor, twee masters en een doctorstitel in onderwijskunde. Joe Biden mag dan al sinds de jaren 70 een machtig politiek leider zijn, Jill koesterde al die tijd haar baan als lerares thuis in Wilmington, Delaware. Dus pendelde Joe als senator decennialang met de trein naar Washington – dagelijks anderhalf uur heen en anderhalf uur terug. Maar Jill was ook degene die uiteindelijk in 2018 zei: “Joe, als je nog president wil worden, dan moet je je dit keer in de race storten.”

Wie haar omschreven hoort, krijgt het beeld van het zonnetje in huis. Een profiel in het Amerikaanse magazine Vogue, tot stand gekomen tijdens een meerdaags bezoek van de auteur aan het strandhuis van de Bidens, omschrijft de kleurrijke en vrolijke kunst aan de muren. Telgen van drie generaties rommelen door het huis, Jill zelf vertelt hoe heerlijk het is om van het strand direct naar het huis te kunnen lopen, maakt grapjes, lacht, nodigt de auteur uit voor martini’s in Washington. Een echte optimist, concludeert hij.

Het is wellicht uit nood geboren. Jill ontmoette de jonge senator Joe in 1975. Zij was 24, hij negen jaar ouder en nog rouwend over het verlies van zijn eerste vrouw en 1-jarige dochter bij een auto-ongeluk in 1972. Ze werd verliefd, ook al moest hij haar vijf keer ten huwelijk vragen voordat ze instemde. Jill wilde 100 procent zeker zijn voordat ze zich aansloot bij een gebroken gezin: Joe en zijn twee jonge zoons, die net hun moeder hadden verloren. 

Met haar erbij vonden de drie hun weg terug. Jill en Joe kregen in 1981 dochter Ashley, en inmiddels is er een derde generatie bestaande uit vijf telgen. In 2015 stierf ook Beau, een van Joe’s twee overlevende kinderen uit zijn eerste huwelijk, aan kanker.

Jill Biden weet dus het een en ander van pijn en heling. Dat tekent ook haar houding ten opzichte van de uitdagingen die haar man als president te wachten staan, blijkt uit een toespraak die zij in 2019 opnam voor de Democratische Nationale Conventie. Daar werd haar man gekozen als de democratische presidentskandidaat. “Hoe maak je een gebroken familie weer heel? Net zoals je een natie heelt: met liefde, begrip, kleine daden van vriendelijkheid, moed en een onwankelbaar geloof.”

Dr. Biden

“Doceren is niet wat ik doe,” tweette Jill Biden in augustus. “Het is wie ik ben.” Onderwijs is de rode draad in haar leven en was een speerpunt in haar maatschappelijke activiteiten als Second Lady, de vrouw van toenmalig vicepresident Joe Biden. Toen haar man in 2009 aan die baan begon, ontkwam ook dr. Biden er niet aan om naar Washington te verhuizen en haar baan aan Delaware Technical and Community College als docent Engels, met een focus op schrijfvaardigheid, op te zeggen.

Prompt stuurde ze haar cv rond in de omgeving van Washington D.C., en vond werk aan onder meer Northern Virginia Community College. Als Second Lady bleef ze fulltime werken. “Dan kwam ik ’s avonds thuis, lag soms een halfuur plat op mijn rug op bed om de boel weer op een rijtje te krijgen, en ging naar beneden om de gasten te ontvangen.”

Voor zover bekend werd Jill Biden daarmee de eerste echtgenote van een vicepresident die gewoon haar baan hield. Althans, gewoon: toen Joe nog senator was en Jill in Delaware werkte, gaf ze haar lijfwachten van de Secret Service de opdracht om zich als studenten te kleden en zich onopvallend in de gangen op te stellen met laptops op schoot. Haar doctorstitel behaalde ze onder haar meisjesnaam, Jacobs. “Studenten wisten simpelweg niet dat ze de vrouw van senator Biden was,” zegt de voormalige vicedecaan van Delaware Technical and Community College.

Beter onderwijs

Het afgelopen jaar hield ze voor het eerst sinds 1981 een lange pauze in haar carrière, om manlief te helpen bij zijn verkiezingscampagne. Als First Lady zal zij haar invloed gebruiken om te ageren voor beter en toegankelijker onderwijs en voor betere reïntegratie van veteranen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Daartoe zette zij samen met voormalig First Lady Michelle Obama ook al initiatieven op, tijdens het vicepresidentschap van Joe Biden. 

Maar nu de verkiezingsstrijd is gewonnen, is Jill vast van plan weer terug te gaan naar haar reguliere bestaan als docent, zei ze onlangs tegen de Amerikaanse televisiezender CBS. Ze gaf daarbij ook wat weg van haar waarden, en hoezeer die verschillen van die van de voorganger van haar man in het Witte Huis. “Ik geef les aan een hoop immigranten en vluchtelingen,” zei ze tijdens het interview in augustus. “Ik ben gek op hun verhalen, op wie ze zijn als mensen, en op het feit dat ik hen kan helpen op hun weg naar succes.”

Geen wonder dat aantredend president Joe Biden tijdens zijn overwinningsspeech zei: “Het is een geweldige dag voor iedereen in het onderwijs in Amerika: één van jullie gaat naar het Witte Huis.”