Eenzame klaroenspeler blaast ‘The Last Post’ op sobere Wapenstilstand in lockdown

Duizenden mensen die zich verdringen onder en naast de Menenpoort. Zes klaroenspelers die ‘The Last Post’ blazen tijdens een indrukwekkende ceremonie van een uur. Nog maar een jaar geleden was Wapenstilstand het traditionele jaarlijkse hoogtepunt in Ieper. Het contrast met nu kan niet groter zijn. Politieagenten en dranghekken houden de enkele tientallen toeschouwers op ruime afstand, een afstand die te groot is om de tien minuten durende ceremonie goed te volgen. 

Ondertussen blaast een eenzame klaroenspeler ‘The Last Post’ onder de kolossale Menenpoort, met enkele meters verder een doedelzakspeler.

Dit moet de minimaalste bezetting ooit zijn, zegt klaroenspeler Tonny Desodt (41). Hij is in de buurt opgegroeid en al speelt al sinds zijn zestiende de sonnerie onder de Menenpoort. “Het is wel raar,  ik heb het nooit anders geweten dan dat het hier een drukte van jewelste is. Maar dit is natuurlijk veel beter dan niets. 11 november is sowieso een dag waar we als klaroenspelers naartoe leven.”

Facebook Live

Om het publiek niet op ideeën te brengen en thuis te houden, regelde de organisatie het ook dat de ceremonie via Facebook Live werd uitgezonden. 

Ondanks die inspanningen heeft er zich een kleine menigte verzameld. Voor sommigen is de aantrekkingskracht te groot om in hun kot te blijven. “Al had ik gedacht dat we dichterbij zouden mogen”, zegt de Britse veteraan Paul Tucker (44), een van de weinige aanwezige Britten. In normale tijden stroomt Ieper vol met Britse toeristen. Maar nu zit het Verenigd Koninkrijk zelf in lockdown. De Britten die er toch bij zijn, zoals Tucker, zijn expats die in België wonen. 

Al sinds 1928, een jaar na de oprichting van het monument met de 54.896 namen van vermiste soldaten, wordt dagelijks ‘The Last Post’ gespeeld. Enkel tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de ceremonie in Ieper op pauze gezet. 

Zo ver is het nu niet gekomen. Gelukkig maar, zegt Tucker, die de Menenpoort al verschillende keren heeft bezocht. “Voor mij heeft het monument een enorme betekenis. Ik zat zelf in het leger en heb in Afghanistan, Irak en Noord-Ierland gevochten. En ook door het persoonlijke relaas van mijn overgrootvader. Hij heeft bijna de hele oorlog in de boog rond Ieper doorgebracht. Hij was er al bij tijdens de slag om Bergen (de eerste grote actie van het Britse leger in België in 1914, YV). Ik heb zijn medailles bij me thuis liggen. En zijn verhalen worden nog steeds in de familie verteld.” 

Klaprozen

Als Desodt ‘The Last Post’ geblazen heeft, volgt een minuut stilte en worden kransen neergelegd. 

Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld), een van de vier aanwezigen onder de Menenpoort, leest voor uit het gedicht For the Fallen van Robert Laurence Binyon: “Zij zullen niet oud worden, zoals wij die oud worden, achterblijven.” Een enkele toeschouwer antwoordt met: “We will remember them.” Dan dwarrelen de klaprozen neer uit de cirkel aan de top van de boog. Alleen de kernelementen van de elfnovemberceremonie blijven over, maar de sobere editie maakt niet minder indruk. 

“Ook in deze moeilijke tijden is het belangrijk dat we Wapenstilstand op gepaste wijze herdenken, zeker hier in Ieper”, zegt De Croo. “Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ons land het slagveld van de hele wereld.”

“Het is pas met het ouder worden dat je echt beseft wat deze ceremonie betekent”, zegt Desodt, die in september zijn 25 jaar bij de Ieperse brandweer vierde. “Zelfs van de overkant van de wereld zijn er jongens naar hier gekomen om te vechten en te sneuvelen. Het is een opgave om al die jaren ‘The Last Post’ te spelen. Maar de waardering die je ervoor krijgt, is onbetaalbaar.”