Corona doet meldingen van discriminatie pieken

Begin februari kan een man met Chinese afkomst geen hotelkamer boeken, wegens ‘risico op Covid-19'. Een vrouw en haar zoon krijgen op de bus spottend ‘Chinezen, hello’ toegeworpen. Een groepje jongeren valt een vrouw aan. Ze spuwen in haar gezicht en zeggen dat ze het virus België heeft binnengebracht. Om dezelfde reden krijgt een man in Brussel klappen in het gezicht. Een buur komt klagen bij een gezin over de aanwezigheid van de Chinese echtgenote in de wijk.      

Nog voor Covid-19 officieel in België was, liepen er bij gelijkekansencentrum Unia meldingen binnen van personen met Aziatische kenmerken die gestigmatiseerd, gediscrimineerd of agressief bejegend werden. “Er wordt gezocht naar zondebokken”, zegt Unia-directeur Els Keytsman. “De coronacrisis stelt de mensenrechten op de proef.”

Om dat te meten heeft Unia een coronarapport uitgebracht. Wat blijkt, in de 200 dagen tussen 1 februari en 19 augustus 2020 waren er 6.279 meldingen, 32 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Van al die meldingen houden er 1.846, of 29,4 procent, rechtstreeks verband met corona. De stijging lijkt dus bijna integraal daaraan toe te schrijven. De meldingen nemen toe vanaf de aankondiging op 9 maart dat er een strategie tegen corona komt en de lancering van de term ‘social distancing’. Er is een eerste piek in de maand mei, bij de eerste versoepelingen van de lockdown. 

Ongelijkheid

Sommige woon-zorgcentra, psychiatrische klinieken of voorzieningen voor mensen met een handicap staan dan nog op de rem en laten geen of amper bezoek toe, wat heel wat bewoners het gevoel geeft dat ze in de steek gelaten of vergeten worden. “De coronacrisis legt de ongelijkheid in de samenleving bloot”, zegt Keytsman. 

Er ontstaat ook onduidelijkheid in gezinnen met schoolgaande kinderen van verschillende leeftijden en  problemen in kwetsbare gezinnen zonder goede pc of internetverbinding, of met anderstalige ouders. Unia komt samen met migratiecentrum Myria en de kinderrechtencommissaris tussen in Koksijde, waar de burgemeester kinderen in het asielcentrum van Fedasil de toegang tot onderwijs ontzegt. De burgemeester eist van hen een negatieve coronatest, die hij niet verwacht van de andere kinderen in de gemeente. 

Satirisch filmpje

Er volgt een nieuwe piek in augustus, wanneer het mondmasker verplicht wordt, mensen hun partner in een land buiten de EU willen bezoeken en Humo een satirisch filmpje over viroloog Marc Van Ranst publiceert. 

Dat filmpje waarin Van Ranst zogezegd voor een bloedbad zorgt op een lockdownfeestje met Vlaams Belangers, zorgt voor 349 meldingen, of meer dan een vijfde van alle coronameldingen. Ook al kan Unia daar weinig of niets mee. “Voor veel mensen is het slechte humor, maar ook die valt onder vrijheid van meningsuiting. Dit was geen oproep tot haat.”

Unia eindigt het rapport met vijftien aanbevelingen, waaronder een pleidooi voor heldere maatregelen, op alle beleidsniveaus, die verwarring wegnemen en die wettig, noodzakelijk en proportioneel zijn. Het gelijkekansencentrum vraagt ook dat de regering internationaal actie neemt voor een VN-conventie over de rechten van de ouderen, zoals die bestaat voor andere groepen zoals vrouwen of personen met een handicap.