Moeder dient zoontje (8) maandenlang laxeermiddelen toe: “Duidelijk geval van Münchausen-by-proxy”

In 2005 kreeg V. een zoon, X. Vanaf 2012 werden bij de jongen frequent infecties vastgesteld. Immuundeficiëntie, meenden de artsen. Bovendien ontdekten ze, nadat de jongen kloeg over aanhoudende hoofdpijn, een hersentumor. Die werd operatief verwijderd en X onderging zowel chemotherapie als bestraling. Maar nog was het niet gedaan met de lichamelijke problemen. Vanaf 2013 begon hij regelmatig last te krijgen van diarree. Deze werd later chronisch, zelfs in die mate dat er sprake was van ongewenst stoelgangverlies. “Dat zorgt bij de jongen voor een grote schaamte en sociale angst, en het geeft aanleiding tot een hele reeks medische onderzoeken en interventies, waarvan sommige zeer pijnlijk en invasief zijn, en ziekenhuisopnames waarbij de jongen sondevoeding moet krijgen”, aldus het parket.

Deze stoelgangproblemen werden eerst in verband gebracht met een eventuele ontsteking die X. mogelijks had opgelopen door de bestraling, of met de immuundeficiëntie die eerder was vastgesteld. Een behandeling met immunosuppressiva leidde tot een bloedvergiftiging en een nieuwe ziekenhuisopname. De jongen werd ook jarenlang behandeld met sterke cortisonen, wat er volgens het parket toe leidde dat hij zowel het syndroom van Kabuki - waarbij kinderen typische uiterlijke kenmerken hebben in combinatie met een ontwikkelingsachterstand, kleine lengte en, in een aantal gevallen, epilepsie - als het syndroom van Cushing - waarbij een of beide bijnieren te veel cortisol aanmaken - ontwikkelde. 

“Begin 2018 werd X. opgenomen in het Universitair Ziekenhuis in Gent, waar een biopsie wees op een overmatig gebruik van laxeermiddelen”, ging het parket verder. “In een urinestaal werden vervolgens ook sporen van laxeermiddelen aangetroffen. Het ziekenhuis verwittigde daarop het vertrouwenscentrum en het parket en er werd een gerechtelijk onderzoek opgestart.” X.’ moeder V. bleef steevast bij haar zoon in het ziekenhuis en ook thuis had ze volledig de zorg voor hem opgenomen. Daarom werd meteen naar haar gekeken als mogelijke toediener van de laxeermiddelen. Navraag bij apothekers in de woonplaats van het gezin wees uit dat ze al minstens sinds 2015 grote hoeveelheden laxeermiddelen had gekocht.

Bovendien beschreven verschillende getuigen de moeder-zoonrelatie als een bijna symbiotische relatie. “Een overbeschermende vrouw, die fanatiek voor haar zoon zorgde, en elke psychologische ondersteuning weigerde”, klonk het. Uiteindelijk bekende ze dat ze haar zoon sinds april 2018 laxeermiddelen toediende, maar volgens de wetsarts moet dat al veel vroeger begonnen zijn. “Psychiatrisch onderzoek wees uit dat ze aan het Münchausen-by-proxysyndroom lijdt”, besloot het parket, “de vrouw hoort dan ook niet thuis in de gevangenis en daarom vorder ik een gevangenisstraf met uitstel onder strenge probatievoorwaarden.”

Die vrouw bekende dat ze haar zoon sinds april 2018 laxeermiddelen toediende, maar volgens het parket begonnen de feiten al in 2015. “Daar is geen sluitend bewijs voor”, pleitte Saskia Kerkhofs. “Het klopt dat er vanaf dan laxeermiddelen werden aangekocht bij verschillende apothekers, maar die waren voor mijn cliënte zelf. Zij verbleef steeds maandenlang met haar zoon in het ziekenhuis en ontwikkelde constipatie door het ziekenhuisvoedsel.” Pas recenter -minstens enkele maanden lang- gaf ze de jongen laxeermiddelen. De verdediging gaf wel volmondig toe dat de feiten zeer ernstig waren. “Het is niet te vatten hoe iemand zijn eigen kind, zijn hoogste goed, zo ziek kan maken”, klonk het. “Toen bij haar zoon kanker werd vastgesteld, heeft mijn cliënte alles laten vallen, haar job opgegeven en haar volledige focus uitsluitend op haar zoon gericht. Daaruit is een symbiotische relatie gegroeid en hoe langer de behandeling duurde, hoe moeilijker het voor haar werd terug te keren naar de realiteit buiten die ziekte.” Toen de jongen begin 2018 in het UZ Gent verbleef, werd daar geopperd dat de jongen best naar een ziekenhuis in Parijs zou worden overgebracht, aldus meester Kerkhofs: “Mijn cliënte kon dat afscheid, die afstand niet aan en daarom is ze die laxeermiddelen beginnen toedienen, in de hoop dat hij in Gent zou blijven. Haar fout heeft er echter voor gezorgd dat ze nu alles kwijt is.” Na haar bekentenissen liet V. zich opnemen in een psychiatrische instelling en tot vandaag wordt ze van nabij gevolgd en begeleid. “De gevangenis is niet de juiste plaats om iemand met het Münch­hau­sen-by-proxy­syn­droom te behandelen”, aldus nog meester Kerkhofs. “Ze heeft de voorwaarden die de onderzoeksrechter haar had opgelegd, nauwgezet nageleefd. Ik pleit dan ook voor een autonome probatie, onder strenge voorwaarden.” “Ik weet dat een ‘sorry’ de feiten niet uitveegt”, zei de vrouw zelf tussen tranen door. “Maar ik heb enorm veel spijt van wat ik gedaan heb. Ik heb mijn moederrol op een totaal verkeerde manier ingevuld, ik wou dat ik de tijd kon terugdraaien.” Uitspraak op 11 december.