Aziatische landen ondertekenen grootste vrijhandelsakkoord ter wereld na acht jaar onderhandelen

Na een periode van acht jaar onderhandelen, met vele moeilijkheden, eindigden de gesprekken over het Regional Comprehensive Partnership (RCEP) en volgde de officiële ondertekening op de 37e Asean-top, verklaarde de Vietnamese premier Nguyen Xuan Phuc. Die tweejaarlijkse top verliep hoofdzakelijk online wegens de coronapandemie.

China, Japan, Zuid-Korea, maar ook Australië en Nieuw-Zeeland, maken deel uit van deze vrijhandelszone, net als de tien leden van de Zuidoost-Aziatische landenorganisatie Asean. Dat zijn naast Vietnam ook Thailand, de Filipijnen, Laos, Cambodja, Myanmar, Maleisië, Singapore, Indonesië en Brunei. RCEP is zo groter dan de Europese Unie of de vrijhandelszone tussen de Verenigde Staten, Mexico en Canada.

India trok zich vorig jaar terug uit de onderhandelingen over RCEP, omdat het land vreest dat lagere tarieven de Indiase industrie kunnen treffen. Bedoeling van het akkoord is binnen dit en 20 jaar een reeks handelstarieven te laten verdwijnen.  Ook komen er bijvoorbeeld handelsregels. Het akkoord heeft niet alleen betrekking op handel, maar ook op diensten, investeringen, e-commerce, telecommunicatie en eigendomsrechten.

De vrijhandelszone werd in 2012 eerst voorgesteld door de Asean-landen, maar toch wordt het algemeen beschouwd als een Chinese reactie op het oorspronkelijk door de Amerikanen gesteunde Trans-Pacific Partnership. Zoals bekend besliste Amerikaans president Donald Trump aan het begin van zijn ambtstermijn al om TTP te verlaten.

De verschillende deelnemende staten van RCEP zijn goed voor een derde van de wereldbevolking (2,2 miljard mensen) en 29 procent van het internationale bbp. 

“Sinds begin 2020 heeft de coronapandemie zich verspreid naar meer dan 200 landen en gebieden, met uitdagingen op socio-economisch en politiek vlak tot gevolg, net als een verminderde ‘mobiliteit’ van handels- en investeringsstromen wereldwijd”, zei de Vietnamese premier Nguyen Xuan Phuc. “Sinds begin dit jaar zijn er inspanningen geweest van verschillende partijen om bestaande problemen op te lossen via onderhandelingen.”

De Chinese premier Li Keqiang zei in zijn toespraak dat de ondertekening van RCEP een zege is voor de wereldeconomie. “De ondertekening van RCEP is niet alleen een mijlpaal voor de Oost-Aziatische regionale samenwerking, maar ook voor het multilateralisme en de vrije handel.” Volgens berekeningen van de Amerikaanse denktank Peterson Institute for International Economics zou China dankzij het vrijhandelsakkoord tot 85 miljard dollar kunnen toevoegen aan het eigen bruto binnenlands product.

Volgens de Australische premier Scott Morrison is de ondertekening een zege voor de landbouwers in zijn land, alsook voor de tewerkstelling. “Een op de vijf Australische jobs hangt af van de handel. Het RCEP-akkoord zal cruciaal zijn nu Australië en de regio de heropbouw na de COVID-19-pandemie aanvatten.”

Aan de ondertekening van het akkoord gingen 31 onderhandelingsronden en 18 vergaderingen van ministers vooraf sinds 2012. Zes eerdere deadlines om te landen werden niet gehaald.