Zware kritiek op “compleet ongrondwettelijke” avondklok in Willebroek: “Dit is waar we zo voor gevreesd hadden”

Tot en met 13 december is in het centrum van het Antwerpse Willebroek een samenscholingsverbod van kracht, en een avondklok van 22 uur tot 5 uur. Eerder werd burgemeester Eddy Bevers (N-VA) verbaal aangepakt en geduwd door enkele jongeren, ook twee politiemedewerkers incasseerden rake klappen. Daarop nam Bevers een radicale beslissing: in de gemeente geldt voortaan een samenscholingsverbod van meer dan twee personen, en een avondklok van 22 tot 5 uur. Een aantal handelszaken, vooral nachtwinkels, moet hun deuren sluiten vanaf 18 uur. Ook het bezit van voetzoekers en knalbommetjes is verboden in de openbare ruimte op het volledige grondgebied van de gemeente.

Maar vooral de avondklok schiet grondwetspecialisten en mensenrechtenadvocaten in het verkeerde keelgat. De avondklok was al een uitzonderlijke maatregel vóór de coronaepidemie, dat ze nu ook als een gewoon beleidsinstrument wordt gebruikt los van de coronasituatie is volgens hen vele bruggen te ver. Zij noemen de maatregel compleet disproportioneel omdat ze zware beperkingen van de grondrechten opleggen aan heel de bevolking.

En dat kan niet volgens de grondwet, aldus Kati Verstrepen, advocate en voorzitter van de Liga voor de Mensenrechten vanochtend op Radio 1. Volgens haar is er een groot verschil tussen specifieke maatregelen om een probleem aan te pakken en algemene maatregelen als deze avondklok. “Onze grondrechten kunnen beperkt worden, bijvoorbeeld met een samenscholingsverbod op een bepaalde plaats. Dat is dan een heel doelgerichte maatregel. Maar tegen iedereen zeggen: je komt vanaf 18 uur niet meer in de winkel of vanaf 22 uur niet meer op straat, dat is een vlakke maatregel die echt niet kan. Je treft hiermee alle inwoners van Willebroek en omstreken en niet alleen de jongeren die de overlast veroorzaken.”

Volgens Verstrepen komt hiermee uit waar zij en haar collega's al eerder voor hadden gewaarschuwd. "Dit is er over. De burgemeester gaat hier zijn bevoegdheid te buiten. Dit is waar we zo voor gevreesd hadden, die 'slippery slope’ (hellend vlak. red.). Men gaat altijd maar een stapje verder. Een jaar geleden was dit nog totaal ondenkbaar. Een jaar geleden waren er ook hangjongeren die bommetjes lieten ontploffen. En de burgemeester moet dat ook aanpakken. Maar niet op deze manier. Dit stond in de sterren geschreven.”

In De Standaard reageert grondwetspecialist Stefan Sottiaux (KU Leuven) al even kritisch. “Als men uitzonderlijke maatregelen een keer toelaat, hoe goedbedoeld ook, blijven ze klaarliggen als een geladen revolver voor elke schietgrage cowboyburgemeester of -gouverneur die minder goede bedoelingen of scrupules heeft”, zegt hij. “Een volledige wijk vanaf 22 uur ’s avonds huisarrest geven, is meer dan een brug te ver.”

De mening van advocaat en privacy-activist Matthias Dobbelaere-Welvaert op Twitter laat eveneens weinig aan de verbeelding over. “Steek je volstrekt illegale avondklok waar de zon niet schijnt, Eddy Bevers”, klinkt het onomwonden. Volgens Dobbelaere-Welvaert is de situatie in Willebroek “géén geïsoleerd geval”. “Nu burgemeesters doorhebben dat ze sinds corona maar eender wat kunnen doen ‘om hun burgers te beschermen’, en niemand ze blijkbaar kan of wil tegenhouden, is het hek van de dam. We gaan nog wel wat andere zaken zien.”

Volgens burgemeester Bevers is er echter niets aan de hand. “Het is simpel: het werkt”, zegt hij nog in De Standaard. “Wat mij betreft is dit een voorbeeld van hoe criminaliteit aangepakt moet worden.”