‘Het is een erezaak voor de Communistische Partij om ook snel met een vaccin te komen’

Chinese bedrijven liepen in het begin voor met hun onderzoek. Hoe is in China gereageerd op het goede nieuws van Pfizer en Moderna?

“Dat de Chinese bedrijven zijn ingehaald door het Westen leeft hier veel minder. Men zit niet in zak en as. Het vertrouwen is groot dat de drie Chinese bedrijven die ook vergevorderd zijn met hun vaccins, het straks goed gaan doen. Natuurlijk, ze zien ook de PR-waarde om als eerste met een effectief coronavaccin te komen. Die slag hebben ze gemist, maar het beeld dat wordt uitgedragen is dat China ook voorop loopt in de zoektocht.”

“Chinese producenten waren de eerste met resultaten in de eerste twee fases van de onderzoeken. Er zitten nu vier Chinese kandidaat-vaccins in fase 3, de laatste fase. De Chinezen hebben in de afgelopen maanden wat vertraging opgelopen. Omdat ze niet in China konden testen - in eigen land zijn er bijna geen besmettingen meer - moesten ze uitwijken naar het buitenland voor hun fase 3-onderzoek. Dat ging niet altijd van een leien dakje. Een samenwerking met Canada ging bijvoorbeeld op het laatste moment niet door. De onderzoeken vinden nu onder meer in Brazilië, Rusland en Indonesië plaats.”

Hoe zit het met de betrouwbaarheid van de Chinese vaccins?

“Het is een enorme erezaak voor de Communistische Partij om ook snel met een effectief coronavaccin te komen. Ze zijn dus niet gebaat bij negatief nieuws omtrent het onderzoek naar de Chinese vaccins. Sommige buitenlandse experts hebben daarom hun twijfels uitgesproken over de betrouwbaarheid van het Chinese onderzoek. Het gevoel overheerst dat de politieke druk om snel met een vaccin te komen zo groot is, dat het de testresultaten zou kunnen beïnvloeden.”

“Anderzijds, de resultaten van de eerste twee fases van de Chinese onderzoeken werden gepubliceerd in internationale bladen, onder andere in het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet. De betrouwbaarheid van die testresultaten was onomstreden, in tegenstelling tot die van het Russische vaccin.”

“Hoe groot het zelfvertrouwen van de Chinezen is over hun vaccins, blijkt uit het feit dat ze op kleine schaal al worden toegediend in eigen land. Het gaat om honderdduizenden personen die een hoger risico lopen om besmet te raken, zoals werknemers in de zorg, bij de douane of mensen die naar het buitenland moeten zoals studenten. Volgens de producenten zou niemand van die gevaccineerde personen daarna besmet zijn geraakt. Maar dat is natuurlijk geen wetenschappelijke methode om de betrouwbaarheid vast te stellen.”

De verwachting is dat de Chinese vaccins een grote afzetmarkt zullen vinden in vooral ontwikkelingslanden. Hoezo?

“De drie Chinese producenten hebben hun beurswaarde iets zien dalen na het nieuws van Pfizer en Moderna, maar de verwachting is dat ze – als de laatste fase van het onderzoek geen rare verrassingen oplevert – nog steeds een enorme afzetmarkt zullen hebben. Veel ontwikkelingslanden willen de Chinese vaccins, en ook landen in Azië, zoals Maleisië, sluiten contracten met de Chinezen. Er worden nu speciale fabrieken gebouwd voor de productie. Als de vaccins zijn goedgekeurd moeten straks honderden miljoenen dosissen in korte tijd tegelijk worden gemaakt.”

“De vraag naar vaccins zal aanvankelijk sowieso vele malen groter zijn dan het aanbod. Van de vaccins van Pfizer en Moderna zijn al honderden miljoenen dosissen gereserveerd door westerse landen. Die vaccins zijn bovendien minder geschikt voor ontwikkelingslanden: ze zijn duurder, doordat ze op een nieuwe techniek zijn gebaseerd, en ze moeten onder het vriespunt bewaard worden.”

“Veel ontwikkelingslanden beschikken niet over de infrastructuur daarvoor. De Chinese vaccins hebben minder koeling nodig. China doet ook mee aan een project van de wereldgezondheidsorganisatie WHO om hun vaccins tegen een bescheiden prijs aan te bieden aan arme landen. Daarmee hopen ze hun internationale imago, dat door de coronapandemie een stevige deuk heeft gekregen, wat op te vijzelen.”

Hebben die meer dan 1,4 miljard Chinezen er straks wel trek in om ingeënt te worden met een vaccin dat in korte tijd is ontwikkeld?

“De bevolking staat ook hier niet te springen, dat klopt. Wat niet helpt, is dat in de afgelopen jaren veel schandalen zijn geweest over andere vaccins die niet deugden. Er heerst daarom scepsis over de veiligheid van een eventueel coronavaccin. Je merkt dat veel mensen die nu al het vaccin krijgen aangeboden, ervoor passen om als proefkonijn te dienen. De houding is: laten anderen maar voor gaan, zeker nu het gevaar op besmetting in China wat geweken lijkt. Alleen onder mensen die naar het buitenland moeten reizen, lijkt er een grote bereidheid tot vaccinatie.”

“Als er eenmaal een goedgekeurd vaccin is, zal er vast een grote propagandacampagne op gang komen om de inenting te bevorderen. De overheid zal benadrukken dat je als burger je verantwoordelijkheid moet nemen om het virus te bestrijden, en er zal een beroep worden gedaan op de vaderlandsliefde van de bevolking.”

“Ik hoorde via via dat er nu al bedrijven zijn die hun naar het buitenland reizende werknemers onder druk zetten om zich te laten vaccineren. Ik kan me voorstellen dat dat straks op grotere schaal zal gebeuren. Echt verplicht zal het misschien niet worden, maar de overheid heeft in China een hoop manieren om zijn burgers in de pas te laten lopen.”