‘Sommige single vriendinnen vinden nu zelfs hun buurman al geil’: wat corona met ons libido doet

Eén knuffelcontact: dat is de speelruimte waarmee we het vandaag allemaal ­moeten zien te redden. Wie single is en op zoek naar seks ziet een zoveelste stok tussen de spaken geschoven, want ook de voorbije maanden was afspreken voor een nacht met iemand die je net leerde kennen op Tinder of op café haast volledig ondenkbaar. Dat zorgde voor de nodige frustraties, niet in het minst op sociale media. Een twitteraar deelde een foto van een tumbleweed die over een dorre woestijnvlakte zwierf als glasheldere metafoor voor haar seks­leven van de afgelopen maanden. Iemand anders haalde er een ­illustratie bij van een man die zijn penis uit wanhoop dan maar in de stofzuigerslang stopte. Dat laatste beeld krijgt u wellicht niet meer van uw netvlies gebrand, maar laat het duidelijk zijn: heel wat singles hebben seks echt gemist. 

Lichamelijk mens

Ook Marianne (*), een vijfentwintigjarige studente die zichzelf een ‘lichamelijk mens’ noemt, zegt dat ze het de voorbije maanden erg moeilijk had met het gebrek aan intimiteit. “Ik miste dat gevoel van huid tegen huid, knuffelen, en ja: ook de seks. Ik vond het zo erg dat ik de warmte van anderen niet meer kon voelen, dat ik er zelfs regelmatig huilbuien door had.”  

Gewoon afspreken voor de seks ligt haar niet: ze vindt het toch belangrijk om een mentale klik met iemand te hebben alvorens ermee tussen de lakens te schuiven. Toen het land op slot ging en haar hele datingleven stilviel, kwam seks er dus ook niet meer van. “Alles wat met seksualiteit te maken heeft, begin je dan maar te verdringen omdat je weet dat het toch geen optie is. Ik merkte diezelfde ­frustratie ook bij heel wat single vriendinnen: die vonden plots zelfs hun buurman geil”, grijnst ze.

Marthe (*) herkent die hunkering naar intimiteit. Tijdens de eerste lockdown had ze vier maanden geen seks, tot haar eigen grote ongenoegen. “Ik dacht echt dat ik depressief zou worden als ik nog maanden geen seks zou hebben”, aldus de dertiger. “Ik was nog maar net single en had een periode ingelast waarin ik vooral wou genieten van seks met verschillende bedpartners. Toen dat wegviel, was dat een klap. Ik heb dan maar een vorige sekspartner gevraagd of hij nog plek vrij had in zijn bubbel. Gelukkig was dat het geval.” (lacht) 

Klinisch seksuoloog Wim Slabbinck beaamt dat mensen die tegen hun wil plots niet meer ­kunnen genieten van seks daar mentaal erg onder kunnen lijden. “Je hebt nu eenmaal bepaalde basisbehoeften als mens, zoals eten en slapen. Intimiteit reken ik daar ook bij, en daar maakt seks ­onmiskenbaar deel van uit.” 

Seksbuddy

Mensen die regelmatig vrijen, hebben doorgaans een betere immuniteit dan mensen die dat níét doen, vertelt de seksuoloog nog. “Seks en orgasmes zijn goed voor je bloeddruk, je hart en het verlaagt je stressniveau.” Niet slecht dus, en al zeker niet tijdens een pandemie. En dan is er nog die mentale component: “Seks en het bijhorende gevoel begeerd te worden, doen wonderen voor je zelfbeeld.” 

In Nederland werd die cruciale rol van seks voluit erkend: tijdens de eerste lockdown oordeelde het Rijksinstituut voor Volksgezond­heid en Milieu (RIVM) dat ook ­singles recht hadden op een seks­buddy. In Vlaanderen benoemen we dat ietsje braver, en hebben alleenstaanden sinds kort recht op twee knuffelcontacten. Een sterk signaal, vindt seksuoloog Slabbinck. “Maar in tegenstelling tot in Nederland wordt er niet benoemd of je ook seks mag ­hebben met die persoon. Tekenend voor het taboe dat hier anno 2020 nog heerst.”

Professor psychologie Alexis Dewaele (UGent), die in 2013 voor Sensoa het tot op heden meest groot­schalige onderzoek naar ­seksualiteitsbeleving in Vlaanderen coördineerde, erkent het gemis van seks dat heel wat mensen ervaren. “Al is het niet alleen het gebrek aan seks waardoor mensen afzien of vereenzamen, maar ook het ­ontbreken van andere manieren van fysiek contact, zoals knuffelen en kussen.”

(On)gewenst celibaat

Uit die bevraging kwam destijds naar voren dat een leven zonder seks veel alledaagser is dan u ­misschien dacht – 30 procent van de Belgen gaf aan het voorgaande halfjaar geen seks te hadden gehad. Die cijfers lagen weliswaar hoger bij 65+’ers en lager bij twintigers en dertigers, maar toch. Jongere ­cijfers vallen er in België niet te rapen, maar uit recent onderzoek onder 20.000 jonge Amerikaanse volwassenen waarnaar Slabbinck verwijst, blijkt dat 1 op 7 mannen en 1 op 4 vrouwen het afgelopen jaar geen sekspartner had, 1 op 11 mannen en 1 op 6 vrouwen hadden in de afgelopen vijf jaar geen sekspartner. 

Ruben (*26) kan erover meepraten: glorieus zou hij de vijf afgelopen seksloze jaren niet meteen noemen. Onder normale omstandigheden vond hij dat gebrek aan seks al een doorn in het oog, maar nu een virus de boel op stelten zet, komt de confrontatie nog veel ­harder binnen. “In de vier jaren ervoor heb ik seks ook wel af en toe gemist, bijvoorbeeld wanneer ik na een lange werkdag in een koud bed moest kruipen. Je lost dat dan maar zelf op, als je begrijpt wat ik bedoel… Ik hoor vrienden ook gretig hun seksleven bediscussiëren, ze denken aan kinderen en trouwen; dat is confronterend.” 

Die hunkering naar seks en intimiteit is alleen maar sterker geworden nu veel van de zaken waarmee hij zijn leven vroeger decoreerde – een mooie job met aangename ­collega’s, zijn vrienden, zijn passie voor muziek – deels naar de achtergrond zijn geschoven. “Het voorbije halfjaar is op dat vlak veel pijnlijker geweest dan de vier seksloze jaren ervoor. Ondertussen is het zo lang geleden dat, als het er ooit nog eens van zou komen, ik tegen dat meisje zal moeten zeggen dat ik nog vrij als een maagd”, vertelt de twintiger. “Een condoom omdoen zou al een gedoe zijn. Je gaat er bijna tegenop kijken omdat het allemaal zo’n geklungel is.” 

Eén keer per week

Ruben haalt nog een probleem aan: volgens hem gaan we er te snel van uit dat elke single moeiteloos van de ene wilde seksuele escapade in het bed van de andere fling duikt. “In tv-series en films lijkt seks iets wat voor iedereen zomaar te verkrijgen is”, zegt hij. “Terwijl een seksloos bestaan niet enkel iets is wat wereldvreemde losers te beurt valt, maar ook succesvolle, aantrekkelijke en sociale mensen.”

“Een goed punt”, beaamt ­seksuoloog Filip Geelen, auteur van Waar is de liefde gebleven? “We leven in zo’n geseksualiseerde samenleving dat mensen zich snel abnormaal voelen als ze al een tijd geen seks meer hebben gehad”, vertelt hij. “Je seksleven is een graadmeter voor succes geworden. Heb je veel seks, dan doe je ertoe.” 

Nog zo’n clichébeeld is dat ­mannen meer zouden afzien door een gebrek aan seks dan vrouwen. “Onzin”, aldus Geelen. “Fysiek contact en intimiteit is voor ­iedereen belangrijk. We moeten stilaan van het idee af dat mannen op seks beluste wezens zijn die elke vrouw of man achterna jagen, terwijl de vrouw gewoon thuis zit te wachten”, aldus de seksuoloog. “Maar het kan wel zijn dat vrouwen wat meer schaamte ervaren om hun hunkering naar seks ­bespreekbaar te maken.” 

“Mensen spiegelen zich altijd aan wat ze in hun omgeving zien gebeuren”, vertelt ook Dewaele. “Ik zie mijn studenten vaak grote ogen trekken als ik hen vertel dat de Vlaming níét gemiddeld drie keer per week seks heeft, zoals vaak wordt gedacht, maar minder: gemiddeld 1,2 keer per week.” Ik heb seks, dus ik ben, lijkt het bijhorende mantra – maar als we al niet weten hoeveel seks ‘normaal’ is, voelen we ons ook snel heel abnormaal als ons seksleven wegvalt.

Dat een leven zonder seks niet noodzakelijk afstompend saai hoeft te zijn, vertelt Eva (*47). Haar beslissing om twee jaar geleden de brui te geven aan seks met anderen was een heel bewuste gooi naar de gemoedsrust die ze zo hard zocht. Na voldoende mannen en seksuele escapades te hebben gehad als twintiger en dertiger, zegt ze nu heel gelukkig te zijn zónder partner en seks. “Pas op: ik ben niet vies van seks met mezelf, maar ik heb niemand anders meer nodig om lichamelijk genot te ervaren, nee.” 

Haar leven is alleen maar gemakkelijker geworden nu ze niet meer op zoek hoeft te gaan naar een sekspartner, zegt ze. “Ik heb er twintig jaar naar gezocht, met alle drama’s en ontgoochelingen van dien. Ik merk dat ik veel gelukkiger ben als ik volgens een routine leef, zonder al te veel verrassingen.”

Waarom nog opmaken?

Voor de duidelijkheid: ook een (liefdevolle) relatie biedt niet altijd garantie op seks. De oorzaken zijn legio: communicatieproblemen, agressie binnen de relatie, depressies: allemaal nefast voor een ­seksleven. En wat bij velen ook niet helpt, is godganse dagen samen thuis doorbrengen, al dan niet met kinderen erbij. Katrien (*36), 12 jaar samen met haar partner, kan erover meespreken: “Mijn vriend en ik werken al sinds maart van thuis uit. Vrijen komt er nog amper van. Tijdens de eerste lockdown konden we dat steken op de kinderen en het feit dat we totaal uitgeput waren, maar die gaan nu weer naar school dus dat excuus valt weg. Ik geloof dat we gewoon te veel tijd doorbrengen samen, dat we een beetje uitgekeken zijn op elkaar. En ja, als je altijd thuis bent, waarom zou je je dan nog mooi maken? Mijn vriend draagt bijvoorbeeld al de hele week dezelfde oude joggingbroek. Hoe leef je nog toe naar een passioneel moment als de ander continu binnen handbereik is, in dezelfde omgeving? We knuffelen wel, hebben ­aandacht voor elkaar en geven ­duidelijk nog om elkaar, maar ik voel er momenteel niet veel voor om hem te bespringen; en dat geldt andersom ook, vrees ik.”

Veel van de mensen die we spraken voor dit stuk zeiden dat ze het stilvallen van hun seksleven vooral in het begin als ontzettend storend ervoeren, waarna de gewenning meestal toch inzette. Kickt je lichaam af van seks? “Dat klopt”, vertelt Geelen. “Het is zoals met een hongergevoel: als je even niet eet, gaat de honger na een tijd ook vanzelf over. In onze opleiding zeiden ze: use it or lose it.”

Wie seks nu (of al langer) moet missen, houdt de motor dus beter warm. En dat doen we, zo spreken de cijfers alweer boekdelen. Uit een Australisch onderzoek dat de seksualiteitsbeleving tijdens de lockdown onder de loep nam, bleek dat meer dan de helft van de ondervraagden aangaf minder seks te hebben gehad dan het jaar voordien. Maar tegelijkertijd kruiste een vierde van de ondervraagden aan dat ze tijdens de lockdown ook meer masturbeerden. 

Een goede zaak, oordelen de seksuologen. De seksuele connectie met anderen mag dan voor ­sommigen wegvallen, die met jezelf ligt nog altijd binnen, nu ja, handbereik. “Er zijn genoeg ­mensen die evenveel of zelfs meer genieten van seks met zichzelf dan met anderen”, weet ook Dewaele. “Waarom zou masturbatie een minderwaardige vorm van ­seksualiteit moeten zijn?”

Volgens Slabbinck kan het, voor zij die toch tegen de verveling ­aanbotsen, een goed idee zijn om een seksspeeltje in huis te halen. “Online vind je bij Loveware en De Erotische Verbeelding heel wat inspiratie”, tipt de seksuoloog. “En probeer nog eens te masturberen op basis van je fantasie alleen, ­zonder naar porno te kijken. Zo leer je je lichaam beter aanvoelen. Dat is niet alleen leuk, maar ook nuttig voor wanneer seks met anderen weer mogelijk zal zijn.” 

(*) Omwille van privacyredenen zijn de voornamen gefingeerd