Fiscale ontwijking door multinationale ondernemingen en vermogende particulieren kost landen jaarlijks ruim 427 miljard dollar aan gederfde inkomsten. Dat zegt een onderzoek van het Tax Justice Network. De organisatie zegt dat het rapport voor het eerst duidelijk maakt hoeveel middelen er door die praktijken verloren gaan.

De cijfers tonen volgens het Tax Justice Network ook dat de regeringen hun fiscaal beleid dringend moeten aanscherpen zodat dergelijke wantoestanden in de toekomst niet langer mogelijk zijn.

Kaaimaneilanden

Het rapport voert aan dat meer dan de helft van de verliezen – 245 miljard dollar – door bedrijven wordt veroorzaakt. Die zouden jaarlijks voor 1.380 miljard dollar winsten weghalen uit landen waar ze werden gegenereerd en overgebracht naar belastingparadijzen, die op het gebied van vennootschapsbelasting een veel vriendelijker fiscaal beleid voeren.

Daarnaast zouden ook particulieren in eigen land jaarlijks 182 miljard dollar minder belasting betalen door een vermogen van meer dan 10.000 miljard dollar aan financiële activa op offshore locaties op te slaan.

Het grootste verlies wordt veroorzaakt in Europa, waar jaarlijks 184 miljard dollar inkomsten zouden worden gemist. In Noord-Amerika is er sprake van een verlies van 95 miljard dollar.

Die bedragen vormen respectievelijk 12,5 en 5,7 procent van de totale budgetten die de betrokken regio’s aan gezondheidszorg uitgeven. Latijns-Amerika en Afrika blijken minder grote bedragen te moeten missen, maar dat verlies vertegenwoordigt er wel respectievelijk 20,4 en 52,5 procent van de budgetten voor de gezondheidszorg.

Het rapport toont nog aan dat de Kaaimaneilanden het vaakst aan dergelijke fiscale constructies hun medewerking verlenen. Dat Britse overzeese gebied zou immers jaarlijks voor meer dan 70 miljard dollar aan fiscale verliezen op andere locaties in de wereld verantwoordelijk zijn.

Op de tweede plaats staat het Verenigd Koninkrijk met 42 miljard dollar, gevolgd door Nederland (36 miljard dollar), Luxemburg (27 miljard dollar) en de Verenigde Staten (23 miljard dollar).

Transparantie

‘De resultaten van de studie tonen dat de overheden tegenover het bedrijfsleven een strenger fiscaal beleid moeten voeren,’ zegt het Tax Justice Network. ‘Multinationals moeten worden verplicht om over hun winsten meer transparantie te geven.’

‘Daarbij moeten ze aangeven hoeveel winsten in elk afzonderlijk land werden gemaakt. Op die manier is het gemakkelijker om misbruik te identificeren en te sanctioneren. Bovendien kan hiermee ook beter worden aangetoond welke landen bereid blijken om zich tot dergelijke praktijken te lenen.’

‘Een wereldwijd belastingstelsel dat meer dan 427 miljard dollar per jaar verliest, kan niet van tekortkomingen spreken,’ merkt Alex Cobham, topman van het Tax Justice Network, op. ‘Dit is een systeem dat geprogrammeerd is om te mislukken.’

‘Onder druk van grote conglomeraten en fiscale paradijzen als Nederland en het Verenigd Koninkrijk hebben regeringen gezorgd voor een wereldwijd belastingstelsel dat geprogrammeerd is om de verlangens van de rijkste bedrijven en individuen voorrang te geven boven de behoeften van alle anderen.’